Clodfori gwirfoddolwyr am feithrin natur mewn planhigfa goed

Mae criw o wirfoddolwyr yn Sir Ddinbych wedi eu cydnabod am eu brwdfrydedd a’u hangerdd dros gefnogi prosiect i roi bywyd yn ôl i fyd natur.

Mae heddiw’n nodi Diwrnod Rhyngwladol Gwirfoddolwyr, diwrnod i ddathlu a diolch i bobl o amgylch y byd sy’n rhoi eu hamser prin a’u hymdrechion i wasanaeth gwirfoddol.

Draw ym mhlanhigfa goed leol y Cyngor yn Llanelwy, mae gwirfoddolwyr wedi creu cymuned sydd wedi camu ymlaen i gefnogi gyda’u dwylo eu hunain sawl prosiect tyfu coed a blodau gwyllt.

Caiff Planhigfa Goed y Cyngor ei hariannu gan Lywodraeth Cymru drwy brosiect Cynllun Galluogi Adnoddau Naturiol a Llesiant Partneriaethau Natur Lleol Cymru a grant Lleoedd Lleol ar gyfer Natur.

Drwy eu diddordeb a’u hangerdd dros helpu natur a gan ddysgu sgiliau gan y tîm yn y blanhigfa goed, mae’r gwirfoddolwyr wedi helpu i ddod â bywyd newydd i’r Gerddinen.  Yn draddodiadol roedd ffrwythau o’r goeden hon hefyd yn cael eu gwneud yn ddiod feddwol tebyg i gwrw wedi’i eplesu, a chredir bod y ddiod wedi dylanwadu ar enwi llawer o dafarndai yn ‘Chequers’ ledled y DU.

Eleni maent hefyd wedi helpu tîm y blanhigfa goed i gynhyrchu dros 1,000 o goed ysgaw o ysgawen yn tyfu ar y safle drwy doriadau ac fe aethant ati i feithrin dros 1,800 o goed llwyfen lydanddail sydd nawr wedi eu tyfu o hadau a gasglwyd ym Mharc Gwledig Loggerheads y llynedd i helpu atgyfodiad y goeden yn Sir Ddinbych.

Dywedodd Sam Brown, Cynorthwyydd y Blanhigfa Goed:  “Rwyf wir yn edrych ymlaen at pan ddaw’r gwirfoddolwyr draw i’r safle. Mae’n wych i weithio gyda nhw, eu helpu i ddysgu sgiliau newydd gan fod eu hangerdd dros helpu natur yn anhygoel.

“Maent wedi creu cymuned fach hyfryd yma yn y blanhigfa goed ac maent wir wedi ein helpu ni i greu gwahaniaeth cadarnhaol ar gyfer ein natur leol drwy eu brwdfrydedd tra maent ar y safle gyda ni.”

Ychwanegodd y Cynghorydd Barry Mellor, Aelod Arweiniol yr Amgylchedd a Chludiant: “Rwyf wastad yn falch o weld yr angerdd a’r ymroddiad sydd gan ein gwirfoddolwyr yn y blanhigfa goed a’r modd maent yn rhoi eu hamser gan wenu sydd wedi creu cymuned hyfryd ar y safle. 

“Mae ein holl swyddogion sy’n gweithio ar y prosiect hwn wir yn gwerthfawrogi’r ymroddiad maent yn ei roi a’r gefnogaeth maent yn ei darparu ac maent yn mwynhau cwmni’r gwirfoddolwyr. Rwy’n gobeithio eu bod wedi mwynhau dysgu sgiliau newydd gyda’n tîm a’u bod yn parhau i fwynhau bod yn rhan o’r prosiect pwysig hwn ar gyfer natur leol yn Sir Ddinbych.

Os oes gennych ddiddordeb mewn gwirfoddoli neu os oes arnoch eisiau rhagor o wybodaeth, anfonwch e-bost i’r cyfeiriad hwn biodiversity@denbighshire.gov.uk

Gwasanaethau hyblyg wedi’u pweru gan drydan yn cludo trigolion lleol dros filoedd o filltiroedd

Mae trigolion Sir Ddinbych wedi gwneud sawl taith o amgylch y byd gan ddefnyddio dull cludiant mwy gwyrdd. 

Mae cerbydau cludiant wedi’u pweru gan drydan sy’n gweithredu o amgylch Rhuthun a Dinbych wedi cyrraedd carreg filltir bwysig y mis hwn. 

Lansiwyd gwasanaeth Fflecsi Rhuthun gan Drafnidiaeth Cymru a’r Cyngor yn 2022 gan ddechrau gyda bws mini 16-sedd di-allyriadau cyntaf y wlad a oedd yn rhedeg yn gyfan gwbl ar fatri, gyda chefnogaeth gan Wasanaeth Ynni Llywodraeth Cymru.

Mae’r gwasanaeth cludiant sy’n seiliedig ar alw’n galluogi teithwyr i archebu eu cludiant hyd at awr o flaen llaw trwy un ai lawrlwytho a defnyddio ap Fflecsi, ar wefan fflecsi.cymru neu trwy ffonio canolfan alwadau ddynodedig. Yna gall yr ap hysbysu’r cwsmer ynghylch unrhyw newidiadau yn yr amseroedd casglu.

Yn 2023, cafodd gwasanaeth fflecsi Dinbych ei ymestyn drwy waith gan Drafnidiaeth Cymru a Chyngor Sir Ddinbych.  Roedd y cerbyd a ddyrannwyd ar gyfer hyn yn gerbyd trydan cwbl hygyrch â phedair sedd.

Ers dechrau gweithredu, mae bws mini trydan Rhuthun wedi gwneud bron i 74,000 o filltiroedd mwy gwyrdd i gefnogi trigolion lleol â’u bywydau bob dydd.  Mae hynny’n oddeutu 88 taith o Ben Tir Cernyw i Benrhyn Cothnais.

Mae cerbyd trydan Dinbych hefyd wedi darparu oddeutu 52,000 milltir o gludiant mwy gwyrdd, sy’n gyfystyr ag oddeutu 610 o deithiau o Gaergybi dros y ffin i Gaer. 

Ynghyd â’r ddau gerbyd trydan hyn sy’n gweithredu mewn ardaloedd gwledig, mae cyfanswm milltiroedd mwy gwyrdd yn y trefi cyfagos yn gyfystyr â phum taith o amgylch y byd. 

Meddai’r Cyng. Barry Mellor, Aelod Arweiniol yr Amgylchedd a Chludiant:  “Mae ein fflyd wedi gweithio’n galed i leihau’r ddibyniaeth ar gerbydau tanwydd ffosil i helpu i leihau ein hallyriadau carbon ar draws y sir. 

“Nid yn unig mae’r cerbydau cludiant effeithiol hyn yn darparu llai o allyriadau ar y ffyrdd, maent wirioneddol wedi darparu cefnogaeth hyblyg i drigolion Rhuthun a Dinbych barhau â’u bywydau bob dydd o amgylch pob un o’r trefi a’r ardal gyfagos. 

“Mae’n wych gweld pobl yn defnyddio’r gwasanaethau hyn ac yn manteisio ar gludiant trydan, a byddwn yn annog unrhyw un sydd o bosibl yn ei chael hi’n anodd teithio o amgylch yr ardal i roi cynnig ar y gwasanaeth Fflecsi.”

Gallwch ddod o hyd i wybodaeth am wasanaeth Rhuthun yma:

https://trc.cymru/fflecsi/lleoliadau/rhuthun

Gallwch ddod o hyd i wybodaeth am wasanaeth Dinbych yma:

https://trc.cymru/fflecsi/lleoliadau/dinbych

Dyfarnu Gwobr Ysgol Teithio Llesol Aur i Ysgol Emmanuel

Yn ddiweddar, dyfarnwyd Gwobr Ysgol Teithio Llesol Aur i Ysgol Emmanuel yn y Rhyl, un o’r ychydig ysgolion yn y wlad gyfan i gyflawni hyn.

Cynhaliwyd digwyddiad arbennig yn ddiweddar yn yr ysgol i ddathlu’r cyflawniad.

Mae’r ysgol wedi haeddu’r Wobr Aur am eu gwaith i hyrwyddo teithio llesol yng nghymuned yr ysgol, yn ogystal â’i gwaith gyda Rhaglen Teithiau Llesol y Walk Wheel Cycle Trust i annog arferion teithio iachach, gwyrddach.

Dyfernir Gwobrau Ysgol Teithio Llesol Aur i ysgolion sy’n dangos ymrwymiad parhaus i hyrwyddo teithio llesol a chynaliadwy dros lawer o flynyddoedd, sydd wedi arwain at newidiadau sefydliadol, diwylliannol ac ymddygiadol sylweddol a pharhaus.

Rhoddwyd plac i’r ysgol i gydnabod eu cyflawniad, yn ogystal â beiciau fel rhan o’r wobr.

Dywedodd y Cynghorydd Diane King, Aelod Arweiniol Addysg, Plant a Theuluoedd:

“Mae Ysgol Emmanuel wedi gweithio’n galed yn y gymuned i hyrwyddo teithio llesol, ac rwy’n falch iawn o weld bod y wobr hon wedi cael ei dyfarnu iddynt.

Mae llwyddo i fod yn un o’r ychydig ysgolion yn y wlad gyfan i gyflawni’r wobr Aur yn gyflawniad anferthol a dylent fod yn falch iawn o’u gwaith.”

Meddai Pennaeth Ysgol Emmanuel, Rona Archer:

“Rydym wedi gwirioni ein bod wedi cael y wobr hon, sy’n adlewyrchu’r holl waith caled a gweithgareddau gwahanol mae ein disgyblion, dan arweiniad ein hathrawes Cyngor Ysgol arweiniol, Mrs Edwards, wedi’i gwblhau.

Mae’r gwaith hwn hefyd wedi cyfrannu at ein gwaith Cwricwlwm, yn enwedig annog y plant i ddod yn unigolion iach a hyderus. Rydym yn ddiolchgar iawn i Deithiau Llesol am eu cefnogaeth ac am roi’r beiciau i ni, fydd yn caniatáu i’n disgyblion hynaf gymryd rhan mewn dosbarthiadau hyfedredd beicio yn y dyfodol os nad oes ganddynt feic eu hunain.”

Sir Ddinbych yn Gweithio yn hyrwyddo cynhwysiant

Mae Sir Ddinbych yn Gweithio yn falch o gefnogi Diwrnod Rhyngwladol Pobl Anabl drwy hyrwyddo cynhwysiant a hygyrchedd.

Mae’r gwasanaeth yn darparu cymorth wedi’i deilwra ar gyfer trigolion ag anableddau, gan eu helpu i feithrin hyder, ennill sgiliau, a chael mynediad at gyfleoedd sy’n addas i’w hanghenion. Trwy fentora, gwirfoddoli a hyfforddiant ymarferol, mae’r gwasanaeth yn grymuso pobl i gyflawni eu nodau gyrfa.

Un enghraifft yw Dru, cyfranogwr a rannodd ei phrofiadau o fyw ag awtistiaeth ac anabledd gweledol. Trwy Sir Ddinbych yn Gweithio, llwyddodd i sicrhau ei rôl freuddwydiol ym maes weldio gyda Kwikweld. Rhoddodd y cyfle hwn hwb i'w hyder a'u galluogi i weithio mewn ffordd sy'n addas i'w hanghenion.

“Roeddwn i wedi cael fy niystyru fel risg yn y gweithle,” meddai Dru. “Pan gysylltais i â Sir Ddinbych yn Gweithio, fe wnaethon nhw fy helpu i fynd o gwmpas hynny. Mae [fy swydd] yn rhan o’m trefn nawr … mae’n golygu popeth.”

Mae Sir Ddinbych yn Gweithio wedi ymrwymo i wneud cynhwysiant yn ganolog i bopeth y mae’n ei gynnig. Trwy Gynllun Cyfweliad Gwarantedig Hyderus o ran Anabledd y Cyngor, mae ymgeiswyr ag anableddau, a’r rhai sydd â chyflyrau iechyd hirdymor sy’n cwrdd â’r meini prawf hanfodol, yn cael cyfweliad yn awtomatig. Mae’r gwasanaeth hefyd yn cydweithio â Hybwyr Cyflogaeth Pobl Anabl Llywodraeth Cymru i gryfhau eu strategaeth.

Dywedodd y Cynghorydd Jason McLellan, Arweinydd y Cyngor ac Aelod Arweiniol ar gyfer Twf Economaidd a Thaclo Tlodi:

“Mae cynhwysiant wrth wraidd ein dull ni. Trwy bartneru â Hybwyr Cyflogaeth Pobl Anabl Llywodraeth Cymru ac ymgorffori’r Cynllun Cyfweliad Gwarantedig Hyderus o ran Anabledd, rydym yn sicrhau bod recriwtio nid yn unig yn cydymffurfio ond yn wirioneddol gynhwysol. Ein nod yw creu cyfleoedd lle gall pawb gyfrannu eu sgiliau a’u doniau.”

Dywedodd Gareth Foulkes, Hyrwyddwr Anabledd Llywodraeth Cymru:

“Mae cyflogwyr yn aml yn wynebu heriau wrth ganfod staff medrus, ac mae gan bobl anabl gyfoeth o dalent i’w gynnig. Mae llawer yn dyheu am weithio a chyfrannu i’r gymdeithas fel unrhyw un arall, ac mae cynhwysiant yn gyfrifoldeb a rennir gennym ni i gyd. Rwy’n falch iawn o gydweithio â Sir Ddinbych yn Gweithio ar y mater pwysig hwn ac o helpu i greu mwy o gyfleoedd i bobl anabl. Gadewch i ni fynd ati!”

Mae’r diwrnod rhyngwladol yn atgyfnerthu mai ymrwymiad parhaus yw cynhwysiant. Nod y gwasanaeth yw adeiladu cymuned lle mae pawb yn gallu cael mynediad at y cymorth sydd ei angen arnynt a chyfrannu at y gweithlu ar gyflymder sy’n addas iddyn nhw. Mae'r gwaith hwn hefyd yn rhan o'r fenter ‘Trailblazer’, sy'n canolbwyntio ar ddulliau arloesol i gael gwared ar rwystrau i gyflogaeth a hyrwyddo cynhwysiant i bawb.

Am ragor o wybodaeth am wasanaethau cynhwysol neu gyfleoedd cyflogaeth, gall trigolion ffonio 01745 331438 / 07342 070635 neu ymweld â gwefan Sir Ddinbych yn Gweithio: www.sirddinbych.gov.uk/sir-ddinbych-yn-gweithio.

Mae Sir Ddinbych yn Gweithio yn cael ei ariannu’n rhannol trwy Raglen Cymunedau am Waith Plus Llywodraeth Cymru, sy’n cefnogi’r rhai sydd fwyaf difreintiedig yn y farchnad lafur i oresgyn yr rhwystrau sy’n eu hatal rhag cael gwaith.

Mae Sir Ddinbych yn Gweithio yn cael ei ariannu’n rhannol gan Lywodraeth y DU.

Rhywogaethau coed prin y DU yn cael bywyd newydd yn Sir Ddinbych

Mae coeden sy’n brin yn y DU wedi cael bywyd newydd yn Sir Ddinbych o ganlyniad i’n prosiect pedair blynedd o hyd i helpu i ddiogelu’r rhywogaethau.

Mae Tîm Bioamrywiaeth y Cyngor wedi cadarnhau drwy brofion geneteg eu bod wedi llwyddo i dyfu coed yr Aethnen Ddu o hadau.

Fe wnaed gwaith ym Mhlanhigfa Goed y Cyngor ger Llanelwy sydd wedi ei ariannu gan Lywodraeth Cymru, drwy brosiect Galluogi Adnoddau Naturiol a Lles Partneriaethau Natur Lleol Cymru a grant Lleoedd Lleol ar gyfer Natur.

Fe ddefnyddir ymagwedd tarddiad lleol i ddarparu hadau i’w tyfu yn Llanelwy hyd nes bod y coed yn barod i gael eu plannu ar dir lleol. Roedd y gwaith a wnaed yn cynnwys cymysgedd o gadw a hybu rhywogaethau coed craidd fel y dderwen tra hefyd rhoi cefnogaeth i gadw coed mwy prin fel y gerddinen a nawr, gyda chanlyniadau cyffrous - yr Aethnen Ddu.

Mae’r Aethnen Ddu, er yn brin iawn yn Sir Ddinbych, yn frodorol i ecoleg glannau afonydd a gorlifdiroedd y sir.  Gellir eu gweld wedi eu gwasgaru ar hyd Dyffryn Clwyd, a gellir eu hadnabod o’u rhisgl tywyll llawn holltau, boncyffion sy’n gwyro a changhennau sy’n troi tuag i lawr.

Mae coed aeddfed yn tyfu i 30 medr a gallant fyw am 200 mlynedd. Maent yn ddeuoecaidd sy’n golygu fod yna goed gwrywaidd a benywaidd ar wahân.

Credir fod yr Aethnen Ddu wedi lleihau o ran nifer o ganlyniad i golli cynefin yn sgil draenio a sianelu glannau afonydd, tynnu coed benywaidd a’u hadau gwlanog “diolwg” a gostyngiad yn y galw am eu coed gan fod aethnenni hybrid sy’n tyfu’n gynt wedi eu cyflwyno.  Ganrifoedd yn ôl roedd pren yr Aethnen Ddu yn cael ei ddefnyddio mewn adeiladau a chynnyrch amrywiol (mae pren yr aethnen yn gallu gwrthsefyll gwres ac yn cael ei ddefnyddio ar gyfer blociau brêc wagenni) hyd nes y trodd y diwydiant adeiladu at goed anfrodorol a lleihaodd y diddordeb yn yr aethnen ddu.

Fe weithiodd y Tîm Bioamrywiaeth i beillio o’r coed gwrywaidd oedd wedi goroesi mewn un lleoliad yn Sir Ddinbych gyda choeden fenywaidd mewn rhan arall o’r sir a choeden wrywaidd arall hefyd ar draws y ffin yng Nghonwy.

Eglurodd Liam Blazey, Uwch Swyddog Bioamrywiaeth: “Mae’r prosiect wedi bod ar y gweill ers pedair blynedd, o ymchwilio i leoliad coed Aethnen Ddu addas i’r broses mae’r tîm wedi ei rhoi mewn grym yn y blanhigfa goed i dyfu mwy o’r coed prin.”

“Rydym yn hynod gyffrous ein bod wedi tyfu’r aethnen ddu sy’n gwbl frodorol o had ac yn bwysicach fyth mae’r fethodoleg a ddefnyddiwyd gennym i wneud hyn wedi gweithio fel yr oeddem yn ei obeithio.

“Roedd y fethodoleg yn gweithio drwy gynnal peillio a reolwyd rhwng coed gwrywaidd a choed benywaidd dethol. Mae hyn wedi cynhyrchu Aethnen Ddu frodorol hyfyw ac mae hynny’n newyddion da iawn i ni ac i’r rhywogaethau.”

Eglurodd Liam fod y canlyniadau wedi eu hanfon at Labordy Geneteg Coedwigoedd Forest Research a gynhaliodd brawf olion bysedd DNA i benderfynu a oedd y gwaith yn llwyddiannus. Daeth y canlyniadau yn ôl yn gadarnhaol i’r holl goed a oedd wedi eu dewis ar hap, gyda’r canlyniadau’n dangos y cyfraniad geneteg priodol gan y fam a’r tad a ddisgwyliwyd. 

Dywedodd: “Mae mwyafrif lledaeniad yr aethnen ddu mewn hanes diweddar wedi bod trwy gymryd toriadau o lystyfiant, gan olygu yr un unigolyn ac felly caiff yr eneteg ei chopïo sawl tro.

“Mae’r ffaith ein bod wedi tyfu’r Aethnen Ddu o had yn hyfryd gan ei fod yn cyflwyno cyfuniadau geneteg newydd ac felly mwy o wytnwch i genhedlaeth nesaf yr Aethnen Ddu.”

Cam nesaf Tîm Bioamrywiaeth y Cyngor yn y gwaith parhaus i amddiffyn yr Aethnen Ddu fydd i gydweithio gyda grwpiau eraill sydd â diddordeb yn y goeden brin ac eiconig hon.

Ychwanegodd Liam: “Allwn ni ddim parhau i fynd yn ôl at yr un goeden fenywaidd gan y gallai arwain at broblemau geneteg yn y pen draw, gan y byddai’r holl eginblanhigion yn frodyr neu’n chwiorydd gyda’r un fam. Yn y dyfodol rydym yn gobeithio cychwyn sgyrsiau gyda grwpiau lleol eraill sy’n gwybod am goed Aethnen Ddu benywaidd eraill, rhannu ein methodoleg a symud ymlaen o hynny a lledaenu’r genynnau sydd gennym ni yma yn y coed brodorol rydym wedi eu tyfu.”

Dywedodd y Cynghorydd Barry Mellor, Aelod Arweiniol yr Amgylchedd a Chludiant:  “Rydym yn falch iawn o’n tîm Bioamrywiaeth am roi bywyd newydd i’r prosiect hwn i hybu rhywogaethau’r Aethnen Ddu yn y sir. Mae’n brin ar hyd a lled y DU a bydd ymdrechion gwych y tîm yn rhoi cyfle i’r goeden ffynnu unwaith eto yn Sir Ddinbych.”

Cydnabyddiaeth genedlaethol i dîm Goleuadau Stryd am eu gwaith rheng flaen

Mae tîm Goleuadau Stryd Cyngor Sir Ddinbych wedi cael eu hamlygu am ddarparu gwaith rheng flaen mewn digwyddiad gwobrau cenedlaethol blynyddol. 

Mae’r Gwasanaeth wedi eu cynnwys ar restr fer dau gategori, sef y Perfformiwr Gorau a’r un sydd wedi Gwella Fwyaf yng Ngwobrau Rhwydweithiau Perfformiad Cymdeithas Rhagoriaeth y Gwasanaethau Cyhoeddus 2025.

Ledled y sir, mae’r gwasanaeth yn cynnal 11,763 o oleuadau stryd a 1,547 o arwyddion a bolardiau wedi’u goleuo i ddiogelu preswylwyr a chefnogi eu lles. 

Cymdeithas Rhagoriaeth mewn Gwasanaeth Cyhoeddus (APSE) yw un o asiantaethau meincnodi mwyaf blaenllaw’r DU ac maen nhw’n gweithio gyda mwy na 200 o Gynghorau ar draws y DU.

Mae gwasanaeth Goleuadau Stryd Sir Ddinbych yn cyflwyno data bob blwyddyn, a gaiff ei fesur yn erbyn data arall o bob cwr o’r DU, sy’n cynnwys hyfforddiant staff, datblygiad a phresenoldeb, perfformiad gwasanaeth, sefyllfa ariannol, gwerth am arian a darpariaeth a rheolaeth gyffredinol y gwasanaeth.

Mae’r Gymdeithas Rhagoriaeth mewn Gwasanaeth Cyhoeddus wedi ymrwymo i dynnu sylw at ragoriaeth darpariaeth gwasanaethau rheng flaen i gymunedau lleol ac wedi rhoi’r gwasanaeth Goleuadau Stryd ar restr fer eu Gwobrau Rhwydweithiau Perfformio ar gyfer y Perfformiwr Gorau mewn Goleuadau Stryd a’r Perfformiwr sydd wedi Gwella Fwyaf mewn Goleuadau Stryd.

Dywedodd y Cynghorydd Barry Mellor, Aelod Arweiniol dros yr Amgylchedd a Chludiant:  “Rydym yn falch bod ein staff Goleuadau Stryd gwych wedi cael eu cydnabod am eu gwaith caled a’u hymrwymiad i gadw ein goleuadau stryd ymlaen i amddiffyn a helpu preswylwyr ar hyd a lled Sir Ddinbych.

“Gwn eu bod yn gweithio’n galed i sicrhau bod y goleuadau’n aros ymlaen bob dydd a dylai pob un ohonynt fod yn falch ohonynt eu hunain am y gydnabyddiaeth hon.”

Cynhelir Seminar a Seremoni Wobrwyo’r Rhwydweithiau Perfformio eleni ddydd Iau 4 Rhagfyr a dydd Gwener 5 Rhagfyr 2025 yn y Village Hotel, Blackpool.

Canmol Gwasanaethau Cymdeithasol Oedolion Cyngor mewn adroddiad gan AGC

Mewn Adroddiad ar yr Arolygiad Gwerthuso Perfformiad yn ddiweddar a gyhoeddwyd gan Arolygiaeth Gofal Cymru (AGC), canmolwyd Gwasanaethau Cymdeithasol Oedolion Cyngor Sir Ddinbych am ei “diwylliant cadarnhaol yn y gwasanaeth.” Mae'r adroddiad hefyd yn dweud bod “ffocws rhagorol ar lesiant y staff”, ac yn cydnabod bod "ymarferwyr yn fedrus, yn arloesol, ac yn ymrwymedig i'r bobl y maent yn eu cefnogi."

Cynhaliodd AGC yr arolygiad rhwng 8-12 Medi 2025 i adolygu perfformiad yr awdurdod lleol o ran ymarfer ei ddyletswyddau a swyddogaethau yn ymwneud â’r gwasanaethau cymdeithasol yn unol â deddfwriaeth.

Roedd y crynodeb o ganfyddiadau’r arolygiad yn canmol ymagwedd arweinyddiaeth y Gwasanaethau Cymdeithasol Oedolion, gan ddatgan fod “arweinwyr yn brofiadol, yn rhoi arweinyddiaeth sefydlog ac yn gyfarwydd iawn â'u gwasanaeth” a bod “ymarferwyr yn eu disgrifio fel unigolion gweladwy, hawdd mynd atynt a chefnogol.”

Canolbwyntiodd yr arolygiad ar bedwar prif bwynt, Pobl - llais a rheolaeth, Atal, Llesiant a Phartneriaethau.

Canfu’r crynodeb o ganfyddiadau’r arolygiad hefyd fod yna "ddiwylliant dysgu cryf ynghyd â chyfleoedd i gwblhau hyfforddiant a chael budd o ymarfer myfyriol."

Dywedwyd fod ffocws y gwasanaethau ar les staff yn “rhagorol” gyda’r adroddiad yn datgan "caiff yr ymarferwyr a'r arweinwyr eu cefnogi drwy sesiynau goruchwylio ffurfiol ac anffurfiol rheolaidd" a “gwneir addasiadau angenrheidiol i hyrwyddo anghenion personol a phroffesiynol.”

Cafodd arferion ataliol a diogelu hefyd eu hamlygu yn yr adroddiad a ddywedodd fod yr “awdurdod lleol yn cynnig amrywiaeth gref o wasanaethau ataliol” a bod “arferion diogelu yn gadarn ac yn dilyn Gweithdrefnau Diogelu Cymru.”

Disgrifiwyd y tîm diogelu fel tîm “hawdd mynd atynt” ac yn "cael eu cefnogi’n dda” ac roedd hyn yn cynnwys yr “arbenigedd dynodedig yn y Pwynt Mynediad Unigol er mwyn helpu i wneud penderfyniadau wrth y drws ffrynt.”

Dywedwyd fod gan dîm diogelu’r gwasanaethau "weithdrefnau clir a chadarn ar waith i ystyried pryderon diogelu ac ymateb iddynt, ac mae'n cydweithio â thimau gwahanol yn y gwasanaeth yn ogystal ag asiantaethau partner a darparwyr."

Hefyd amlygwyd o fewn yr adroddiad fod y gwasanaethau yn cydweithio gyda gwasanaethau allweddol eraill a nodwyd fod yna "cydweithrediad gweithredol a strategol cryf ar draws asiantaethau partner, iechyd a gofal cymdeithasol, wedi'i ategu gan dimau wedi'u cyd-leoli fel Timau Adnoddau Cymunedol a'r tîm anableddau cymhleth."

Roedd hefyd yn dweud bod y "trefniadau cydweithio cadarnhaol â'r heddlu a gwasanaethau digartrefedd yn cyfrannu at ganlyniadau gwell" a bod yr "awdurdod lleol yn chwarae rôl ragweithiol mewn prosesau cynllunio strategol a diogelu rhanbarthol."

 Yn ogystal â hyn dywedodd yr adroddiad fod yna "gweithio mewn partneriaeth da ar waith ar draws timau i hyrwyddo anghenion gofal cymdeithasol a thai y bobl."

Canmolwyd yr awdurdod lleol am archwilio “dulliau arloesol a chosteffeithiol sy'n gwella canlyniadau i'r bobl” ac amlygwyd y ffaith fod y gwasanaethau wedi gweithredu’r model ‘Troi Dim Ond Unwaith’ fel enghraifft o hyn.

Dywedodd y Cynghorydd Elen Heaton, Aelod Arweiniol Iechyd a Gofal Cymdeithasol:

“Mae wir yn gadarnhaol i weld AGC yn cydnabod yr hyn mae cynifer ohonom yn ei wybod yn barod: mae ein timau Digartrefedd a Gofal Cymdeithasol i Oedolion yn arwain gyda thosturi, ymroddiad ac ymagwedd sydd wir yn rhoi pobl yn gyntaf. Dros y blynyddoedd diwethaf mae ein timau wedi wynebu pwysau enfawr, ac eto maent yn parhau i ddangos ymroddiad eithriadol i’r bobl maent yn eu cefnogi.

Rydym yn gwybod y bydd yna feysydd bob amser lle byddwn eisiau dysgu, gwella neu addasu a dyna pam mae’n golygu cymaint i weld y gwaith caled i drawsnewid y gwasanaethau hyn a nodwyd yn yr adroddiad. Hoffwn ddiolch i’n staff a’n partneriaid am bopeth maent yn ei wneud bob dydd i gefnogi pobl ar hyd a lled Sir Ddinbych.”

Cadwraeth y Gylfinir yn Gweld Arwyddion o Gynnydd yn Sir Ddinbych

Mae prosiect cadwraeth cydweithredol sydd â'r nod o amddiffyn un o rywogaethau adar mwyaf dan fygythiad Cymru wedi dangos arwyddion bach ond arwyddocaol o gynnydd y tymor hwn.

Am y ddwy flynedd ddiwethaf, mae Tirweddau Cenedlaethol Bryniau Clwyd a Dyffryn Dyfrdwy wedi bod yn rhan o brosiect “Cysylltu Gylfinir Cymru,” prosiect partneriaeth Adfer Gylfinir Cymru sy’n gweithio ochr yn ochr â Bannau Brycheiniog a’r Ymddiriedolaeth Cadwraeth Helgig a Bywyd Gwyllt. Mae'r fenter hon yn rhan o raglen ehangach Gylfinir Cymru, partneriaeth Cymru gyfan sy'n ymroddedig i gefnogi poblogaethau Gylfinir sy'n bridio ledled y wlad, gan gynnwys yn Sir Ddinbych.

Ar hyn o bryd mae gylfinirod ar 'Restr Goch' Adar o Bryder Cadwraethol Cymru a'r DU, sy'n adlewyrchu eu dirywiad difrifol. Ers y 1990au, amcangyfrifir bod Cymru wedi gweld gostyngiad o 80% yn ei phoblogaeth o Ylfinirod sy'n bridio, yn bennaf oherwydd colli cynefinoedd, aflonyddwch yn ystod nythu, ac ysglyfaethu.

Mewn ymateb, mae ymdrechion cadwraeth wedi'u targedu wedi bod ar y gweill ar draws Ardal Bwysig 5 y Gylfinir (ICA5), sy'n cwmpasu rhannau helaeth o Sir Ddinbych, Sir y Fflint, a Wrecsam. Cefnogir y gwaith hwn gan gyllid Llywodraeth Cymru drwy Gronfa Dreftadaeth y Loteri.

Y tymor hwn, gwelodd tîm y prosiect lwyddiant cymedrol ond ystyrlon: llwyddodd chwe chyw Gylfinir i hedfan yn ardal Sir Ddinbych, gwelliant sylweddol ar y flwyddyn flaenorol.

Cydnabu'r Swyddog Pobl a Gylfinir Lleol, Sam Kenyon, sydd wedi arwain y prosiect am y ddau dymor diwethaf, y gefnogaeth ymarferol a wnaeth llwyddiant y tymor yn bosibl.

“Fe wnaethon ni gofnodi tua 38 o barau bridio eleni ac roedden ni’n gallu gosod ffensys trydan o amgylch mwy na 10 nyth i leihau’r risg o ysglyfaethu, gyda mesurau amddiffyn pellach ar waith o amgylch cyfanswm o 21 pâr. Diolch i ymdrechion cyfunol ffermwyr, gwirfoddolwyr, a thîm amddiffynnol proffesiynol, llwyddodd chwe chyw i adael y nyth, sy’n wirioneddol gadarnhaol i boblogaeth y Gylfinirod lleol.”

Tynnodd Sam sylw at rôl hanfodol perchnogion tir:“Mae wedi bod yn wirioneddol ysbrydoledig gweld ffermwyr yn cefnogi’r Gylfinirod sy’n nythu ar eu tir. Aeth rhai y tu hwnt i’r disgwyl i'n helpu i ddod o hyd i nythod a'u hamddiffyn. Bu i’w gwybodaeth a'u parodrwydd i addasu eu gwaith dros dro o amgylch yr adar wneud gwahaniaeth enfawr.”

Er nad oedd y tymor heb rwystrau, gan gynnwys rhai wyau a fethodd â deor,  mae'r prosiect yn parhau i ganolbwyntio ar ddysgu a gwella. Roedd criw bach o wirfoddolwyr ymroddedig yn allweddol wrth fonitro ymddygiad adar, a gwerthfawrogwyd eu cyfraniadau'n fawr.

Er mwyn cefnogi ffermwyr a oedd yn gallu ymuno â'r ymdrechion i adfer y gylfinirod, darparodd y prosiect gronfa fechan ar gyfer unrhyw oedi o ran cael mynediad at faetholion a chynaeafu oherwydd mesurau amddiffyn nythod, wedi’i hariannu gan Lywodraeth Cymru.

Ychwanegodd Sam: “Mae canlyniad y tymor hwn yn dangos beth sy’n bosibl pan rydyn ni’n gweithio gyda’n gilydd. Nid yw'n drobwynt dramatig, ond mae'n gam i'r cyfeiriad cywir, ac yn arwydd, gyda chefnogaeth barhaus, y gallwn roi cyfle i'r rhywogaeth eiconig hon."

Ategodd y Cynghorydd Barry Mellor, Aelod Arweiniol yr Amgylchedd a Chludiant a Chefnogwr Bioamrywiaeth Sir Ddinbych:

“Arferai’r Gylfinir gael ei weld yn rheolaidd ar un adeg ar hyd Gogledd Cymru a’r DU. Mae gweld chwe chyw yn gadael y nyth eleni yn dyst i ymrwymiad a gwaith caled pawb a oedd yn rhan o’r broses. Rydym yn falch o gefnogi'r prosiect hanfodol hwn ac yn obeithiol am yr hyn y gall tymhorau'r dyfodol ei gynnig.”

Mae Gwaith yn Gweithio: Cefnogi preswylwyr Sir Ddinbych i gael cyflogaeth â chymorth

Mae Sir Ddinbych yn Gweithio – gwasanaeth sy’n cael ei redeg gan Gyngor Sir Ddinbych – wedi lansio ymgyrch newydd o’r enw Mae Gwaith yn Gweithio, i helpu preswylwyr lleol i gymryd eu camau cyntaf at waith neu ddychwelyd ar ôl cyfnod i ffwrdd, gyda chefnogaeth am ddim wedi ei theilwra.

Bwriad Sir Ddinbych yn Gweithio yw dangos sut y gall gwaith drawsnewid bywydau pobl, yn arbennig y rheiny sy’n economaidd anweithgar o ganlyniad i gyflyrau iechyd hirdymor, anableddau neu gyfrifoldebau gofalu, drwy gynnig buddion personol, cymdeithasol ac emosiynol.

Wrth wraidd y neges mae’r ddealltwriaeth bod cyflogaeth yn ffordd o roi hwb i’ch iechyd, hyder a lles, a, diolch i gyflogwyr lleol yn gweithio gyda Chyngor Sir Ddinbych, mae mwy o weithleoedd cefnogol a chynhwysol yn cael eu creu i helpu preswylwyr lleol i ffynnu. Mae’r ymgyrch yn rhan o ymdrech ehangach i wneud cyflogaeth yn fwy cynhwysol a hygyrch ledled Sir Ddinbych.

Pa un a fo’n swydd gyntaf, rôl dros dro, neu’n swydd wirfoddol, mae pob cyfle’n cyfrannu at fwy o sefydlogrwydd, lles a thwf personol. Mae cyflogaeth hefyd yn gosod esiampl gadarnhaol o fewn teuluoedd a chymunedau, gan atgyfnerthu manteision ehangach bod mewn gwaith.

Tîm Sir Ddinbych yn Gweithio yn arwyddo'r gair 'cysylltu' [Iaith Arwyddion Prydain]

Dywed Dru, cyfranogwr llwyddiannus o Sir Ddinbych yn Gweithio:

“Fe wnaeth fy ymgynghorydd fy helpu i fagu hyder, ac mae’n fwy buddiol rŵan gan fy mod yn gallu mentro mwy … Yn y dechrau roeddwn yn nerfus iawn ac mi ddois o’m cragen ymhen amser. Gyda Sir Ddinbych yn Gweithio wrth fy ochr, rydw i’n barod i fynd … Mae gwaith yn rhan o fy nhrefn arferol rŵan ac allaf i ddim aros i fynd yno bob dydd.”

Mae Sir Ddinbych yn Gweithio yn cynnig cefnogaeth un i un i oresgyn yr heriau y gall pobl eu hwynebu wrth gael cyflogaeth, ac mae’n darparu cefnogaeth drwy gydol y siwrnai – o chwilio am swydd ac ysgrifennu CV, i baratoi ar gyfer cyfweliadau ac arweiniad mewn cyflogaeth. Canolbwyntir ar ddatblygu dyfodol sy’n gweithio i bawb.

Ydych chi’n barod i gymryd y cam nesaf? Rydym yma i’ch helpu i wneud iddo ddigwydd.

Ffoniwch ni ar 01745 331438 / 07342 070635 neu ewch i www.denbighshire.gov.uk/cy/swyddi-a-gweithwyr/sir-ddinbych-yn-gweithio/sir-ddinbych-yn-gweithio.aspx i gychwyn y siwrnai.

Nodyn:

Mae Sir Ddinbych yn defnyddio dulliau creadigol a hygyrch i gyrraedd y rheiny nad ydynt ar-lein, rhai sydd wedi ymddieithrio, neu bobl sy’n wynebu rhwystrau rhag gweithio. Fe’i hategir gan gynllun peilot Trailblazer Llywodraeth y DU, ac mae’n dod â thimau’r Cyngor a phartneriaid ynghyd i gynnig cymorth wedi ei bersonoleiddio – o feithrin hyder a sgiliau i ganfod y swydd iawn ac aros ynddi.

Gwybodaeth am Sir Ddinbych yn Gweithio:

Mae Sir Ddinbych yn Gweithio yn cael ei ariannu’n rhannol drwy Raglen Cymunedau am Waith a Mwy Llywodraeth Cymru, sy’n cefnogi’r bobl sy’n wynebu’r anfantais fwyaf yn y farchnad lafur i oresgyn y rhwystrau sy’n eu hatal rhag cael gwaith.

Ariennir Sir Ddinbych yn Gweithio yn rhannol gan Lywodraeth y DU.

Cynllun parcio 'am ddim ar ôl tri' y Cyngor yn dychwelyd dros Nadolig

Bydd menter ‘Am ddim ar ôl tri’ Cyngor Sir Ddinbych yn dychwelyd eto eleni. 

Rhwng 24 Tachwedd a 31 Rhagfyr, fe fydd meysydd parcio’r Cyngor yng nghanol y dref ar draws Sir Ddinbych am ddim ar ôl 3pm, i annog mwy o bobl i ddefnyddio eu stryd fawr leol i siopa yn ystod y cyfnod sy’n arwain at y Nadolig a’r Flwyddyn Newydd.

Bydd y fenter ‘Am Ddim Ar Ôl Tri’ ar gael yn y meysydd parcio canlynol:

Corwen: Lôn Las

Dinbych: Lôn Ffynnon Barcer, Lôn Crown, Ward y Ffatri, Lôn y Post, a Stryd y Dyffryn. 

Llangollen: Stryd y Dwyrain, Stryd y Neuadd, Heol y Farchnad, Heol y Felin

Prestatyn: Rhodfa Rhedyn, Rhodfa’r Brenin, Stryd Fawr Isaf, Ffordd Llys Nant, yr Orsaf Reilffordd.

Rhuddlan: Stryd y Senedd.

Y Rhyl: Llyfrgell (mannau anabl yn unig), Ffordd Morley, Heol y Frenhines, yr Orsaf Reilffordd, Neuadd y Dref, Tŵr Awyr, Gorllewin Stryd Cinmel.

Rhuthun: Crispin Yard, Lôn Dogfael; Stryd y Farchnad, Heol y Parc, Stryd y Rhos, Sgwâr Sant Pedr, Troed y Rhiw

Llanelwy: Lawnt Fowlio.

Mae Cyngor Sir Ddinbych hefyd wedi clustnodi pump diwrnod o barcio am ddim y flwyddyn i Gynghorau Dinas a Thref.  Mae manylion y dyddiadau sy’n weddill ar gyfer pob Cyngor Dinas a Thref i’w gweld isod:

Corwen: 03/11, 12/12, 13/12, 20/12.

Dinbych:30/11.

Llangollen: 29/11, 20/12, 21/12.

Prestatyn:21/11, 22/11, 24/12.

Rhuddlan: 08/11, 09/11, 07/12, 13/12.

Y Rhyl:20/12, 21/12, 22/12, 23/12, 24/12.

Llanelwy:09/11, 28/11, 25/12, 26/12, 31/12.

Rhuthun: Dyddiadau i’w cadarnhau.

Bydd y meysydd parcio sydd wedi’u rhestru o dan fenter ‘Am ddim ar ôl tri’ hefyd yn cael eu cynnwys yn y diwrnodau parcio am ddim. 

Dywedodd y Cynghorydd Barry Mellor, Aelod Arweiniol yr Amgylchedd a Chludiant:  

“Mae menter ‘Am ddim ar ôl tri’ wedi bod yn boblogaidd yn y blynyddoedd diwethaf gan ei fod yn gynllun gwych sydd yn galluogi preswylwyr i gefnogi eu cymunedau lleol.

“Gobeithiwn y bydd pawb yn cefnogi eu stryd fawr a’u busnesau lleol, yn arbennig yn y cyfnod yn arwain at y Nadolig, ac yn cymryd mantais o’r cynllun gan ddefnyddio meysydd parcio canol trefi’r sir yn rhad ac am ddim.”

Gwasanaethau Arlwyo’n cyrraedd y rhestr fer ar gyfer gwobr genedlaethol

Mae Gwasanaethau Arlwyo Cyngor Sir Ddinbych wedi derbyn cydnabyddiaeth genedlaethol am ddarparu gwasanaethau rheng flaen.

Mae tîm y Gwasanaethau Arlwyo wedi cyrraedd y rhestr fer ar gyfer Gwobrau Rhwydweithiau Perfformiad Cymdeithas Rhagoriaeth mewn Gwasanaeth Cyhoeddus (APSE) 2025. 

Mae’r Gwasanaeth Arlwyo’n cynnal 54 o geginau ysgol ar draws Sir Ddinbych yn ddyddiol i gynhyrchu 13,500 o brydau ffres i ddisgyblion. Mae hynny’n 67,500 pryd sy’n cael ei weini yn ystod yr wythnos i helpu plant i ddysgu, tyfu a ffynnu.

Cymdeithas Rhagoriaeth mewn Gwasanaeth Cyhoeddus (APSE) yw un o asiantaethau meincnodi mwyaf blaenllaw’r DU ac maen nhw’n gweithio gyda mwy na 200 o Gynghorau ar draws y DU. Mae gwasanaeth arlwyo Sir Ddinbych yn cyflwyno data meincnodi bob blwyddyn i APSE, a gaiff ei fesur yn erbyn data arall o bob cwr o’r DU, sy’n cynnwys nifer y plant sy’n talu am brydau ysgol a’r nifer sy’n eu cael am ddim, hyfforddiant staff, perfformiad gwasanaeth, sefyllfa ariannol, gwerth am arian a darpariaeth a rheolaeth gyffredinol y gwasanaeth.

Maent yn ymrwymo i hyrwyddo rhagoriaeth yn darparu gwasanaethau rheng flaen i gymunedau lleol ar draws y DU.  Mae Gwasanaethau Arlwyo’r Cyngor wedi cyrraedd y rhestr fer ar gyfer y Gwasanaeth Arlwyo Addysg sydd wedi Perfformio Orau ac sydd wedi Gwella Fwyaf yng Ngwobrau Rhwydweithiau Perfformiad yr ASPE.

Dywedodd y Cynghorydd Barry Mellor, Aelod Arweiniol yr Amgylchedd a Chludiant:  “Mae’n bleser gweld bod ein Gwasanaeth Arlwyo gwych wedi derbyn cydnabyddiaeth am eu gwaith i ddarparu prydau iach a chytbwys sy’n rhoi’r dechrau gorau i ddiwrnod ysgol ein plant. 

“Mae staff arlwyo’n parhau i wneud ymdrech arbennig bob dydd i ddarparu miloedd o brydau  bwyd cytbwys eu maeth, a hynny gan ddefnyddio gofal a chynnyrch lleol, a dylent fod yn falch o’r hyn y maent wedi’i gyflawni.”

Cyfleuster gofal plant newydd yn agor yn Ysgol Twm o’r Nant

Cafodd adeilad cyfleuster gofal plant newydd Ysgol Twm o’r Nant ei agor yn swyddogol gan Gadeirydd y Cyngor, y Cynghorydd Arwel Roberts ddydd Iau, 13 Tachwedd. 

Y Cynghorydd Arwel Roberts (Cadeirydd y Cyngor) gyda Y Cynghorydd Diane King (Aelod Arweiniol Addysg, Plant a Theuluoedd), Dafydd Davies (Pennaeth Ysgol Twm o’r Nant) a Nicola Stubbins (Cyfarwyddwr Corfforaethol Gwasanaethau Cymdeithasol ac Addysg)

Torri'r rhuban

Cafodd y prosiect, a ddechreuodd ym mis Mawrth 2024 a’i gwblhau yn ystod haf 2025, ei ariannu gan ymrwymiad Ffyniant i Bawb Llywodraeth Cymru i gyflwyno Canolfannau Dysgu Cymunedol sy’n cynnig gwasanaethau estynedig gyda gofal plant, cymorth magu plant, dysgu fel teulu a mynediad cymunedol i gyfleusterau a ffurfiwyd o amgylch y diwrnod ysgol.

Mae'r cyfleuster newydd, sydd drws nesaf i adeilad yr ysgol, yn darparu cyfleusterau gwell ar gyfer darpariaeth gofal plant cyfrwng Cymraeg i deuluoedd lleol yn ardal Dinbych, gan ychwanegu at gynnig cyffredinol y Cyngor yn Sir Ddinbych.

Prif fynedfa yr adeilad newydd

Mae’r adeilad newydd wedi cael ei ddylunio i gyd-fynd â lliwiau a phensaernïaeth adeilad y brif ysgol, mae tua 230 metr sgwâr mewn maint ac mae’n cynnwys dwy ystafell ddosbarth ac ardal dysgu yn yr awyr agored. Mae’r prosiect hwn wedi cael ei ddylunio gan dîm pensaernïaeth mewnol y Cyngor.

Yr adeilad newydd gyda'r ysgol i'r dde

Meddai Pennaeth Ysgol Twm o’r Nant, Dafydd Davies:

“Mae adeilad y feithrinfa newydd yn fwy na gofod - dyma ble fydd dysgwyr ifanc yn tyfu, yn chwarae ac yn ffynnu drwy gyfrwng y Gymraeg. 

Mae’r datblygiad yn adlewyrchu’r galw cynyddol am addysg cyfrwng Cymraeg a’r angen am ddarpariaethau Cymraeg o safon yn ein hardal, gan sicrhau bod pob plentyn yn cael cyfle i ddysgu a ffynnu yn y Gymraeg.

Dywedodd y Cynghorydd Diane King, Aelod Arweiniol Addysg, Plant a Theuluoedd:

“Mae’r cyfleuster newydd yma’n golygu bod gan deuluoedd yn ardal Dinbych fynediad at ddarpariaeth gofal plant gwych o safon uchel.

Mae’r cyfleuster yn cadarnhau ein hymrwymiad fel Cyngor i ymestyn ein darpariaeth gofal plant o safon uchel yn ein Sir, ac mae’r cyfleuster yma’n ychwanegiad gwych yn ardal Dinbych. 

Mae’n wych gweld bod yr adeilad yma bellach wedi cael ei agor yn swyddogol, ac fe fydd o fudd i’r gymuned am genedlaethau i ddod.”

Y Cabinet yn cytuno ar gynigion ar gyfer darpariaeth toiledau cyhoeddus yn y dyfodol

Mae Cabinet Cyngor Sir Ddinbych wedi cytuno ar gynigion a fydd yn cadw’r rhan fwyaf o doiledau cyhoeddus y sir yn agored, gyda chefnogaeth Cynghorau Dinas, Tref a Chymuned.

Yng nghyfarfod y Cabinet heddiw, cydnabu Aelodau Arweiniol gostau gweithredol pob cyfleuster cyhoeddus yn y sir, ac ystyriwyd y cynnig ar gyfer pob cyfleuster yn unol â safbwynt pob Cyngor Dinas, Tref a Chymuned.

Ers mis Mai eleni mae’r Cyngor wedi bod yn cydweithio ymhellach gyda Chynghorau Dinas, Tref a Chymuned i geisio cadw cymaint o doiledau cyhoeddus â phosibl yn agored ar ôl 31 Mawrth 2026.

Er bod y Cyngor yn cydnabod eu pwysigrwydd, mae toiledau cyhoeddus yn wasanaeth anstatudol, ac nid oes rhwymedigaeth gyfreithiol ar awdurdodau lleol i’w darparu.

Nid yw’r arian a dderbynnir gan y Cyngor wedi bod yn cyd-fynd â’r pwysau ariannol a chost gynyddol darparu gwasanaethau, yn arbennig gwasanaethau statudol fel gofal cymdeithasol ac addysg.  Felly mae yna lai o arian i’w wario ar wasanaethau “Creu Lleoedd”, megis toiledau cyhoeddus.

Mae’r Cyngor wedi gweithio gyda Chynghorau Dinas, Tref a Chymuned i ganfod model cynaliadwy i ariannu a diogelu cymaint o gyfleusterau â phosibl, a heddiw cydnabu Aelodau’r Cabinet gynigion ar gyfer cadw’r rhan fwyaf o doiledau cyhoeddus yn agored, diolch i’r dull cydweithredol hwn.

Dywedodd y Cynghorydd Barry Mellor, Aelod Arweiniol yr Amgylchedd a Chludiant, “Rydym yn gwybod ac yn cydnabod bod toiledau cyhoeddus yn gyfleusterau gwerthfawr i’n preswylwyr yn Sir Ddinbych. Ers mis Mai rydym wedi bod yn siarad eto â’r Cynghorau Dinas, Tref a Chymuned perthnasol mewn ffordd agored a thryloyw i ganfod ffordd gydweithredol o gadw’r cyfleusterau hyn yn agored.

“Rydw i eisiau diolch i’r Cynghorau Tref a Chymuned am eu hagwedd gadarnhaol a’u cydweithrediad, sydd wedi ein helpu i gyrraedd y sefyllfa lle gallwn bellach gadw’r rhan fwyaf o’n toiledau cyhoeddus yn agored.”

Mae manylion llawn y cynigion a roddwyd ger bron y Cabinet ar gael yma

Dyddiadau Casglu Gwastraff dros y Nadolig

Mae Cyngor Sir Ddinbych yn cynghori trigolion i fod yn ymwybodol o newidiadau dros dro i ddyddiau casglu gwastraff ac ailgylchu dros wyliau’r Nadolig.

Dros gyfnod y Nadolig a’r Flwyddyn Newydd, bydd y newidiadau canlynol yn cael eu gwneud i gasgliadau gwastraff y cartref. Mae rhai dyddiau casglu wedi newid, sef:

• Dydd Llun 22 Rhagfyr 2025 - i’w casglu ddydd Sadwrn 20 Rhagfyr 2025.
• Dydd Mawrth 23 Rhagfyr 2025 - i’w casglu ddydd Llun 22 Rhagfyr 2025.
• Dydd Mercher 24 Rhagfyr 2025 - i’w casglu ddydd Mawrth 23 Rhagfyr 2025.
• Dydd Iau 25 Rhagfyr 2025 - i’w casglu ddydd Mercher 24 Rhagfyr 2025.
• Dydd Gwener 26 Rhagfyr 2025 - dim newid (diwrnod casglu arferol).
• Dydd Llun 29 Rhagfyr 2025 - dim newid (diwrnod casglu arferol).
• Dydd Mawrth 30 Rhagfyr 2025 - dim newid (diwrnod casglu arferol).
• Dydd Mercher 31 Rhagfyr 2025 - dim newid (diwrnod casglu arferol).
• Dydd Iau, 1 Ionawr 2026 - i’w casglu ddydd Sadwrn 3 Ionawr 2026.
• Dydd Gwener 2 Ionawr 2026 - dim newid (diwrnod casglu arferol).

Casgliadau gwastraff ac ailgylchu masnachol

Bydd y newidiadau canlynol yn cael eu gwneud i gasgliadau gwastraff dros gyfnod y Nadolig a’r Flwyddyn Newydd:

• Dydd Llun 22 Rhagfyr 2025 - i’w casglu ddydd Sadwrn 20 Rhagfyr 2025.
• Dydd Mawrth 23 Rhagfyr 2025 - i’w casglu ddydd Llun 22 Rhagfyr 2025.
• Dydd Mercher 24 Rhagfyr 2025 - i’w casglu ddydd Mawrth 23 Rhagfyr 2025.
• Dydd Iau 25 Rhagfyr 2025 - i’w casglu ddydd Mercher 24 Rhagfyr 2025.
• Dydd Gwener 26 Rhagfyr 2025 - dim newid (diwrnod casglu arferol).
• Dydd Llun 29 Rhagfyr 2025 - dim newid (diwrnod casglu arferol).
• Dydd Mawrth 30 Rhagfyr 2025 - dim newid (diwrnod casglu arferol).
• Dydd Mercher 31 Rhagfyr 2025 - dim newid (diwrnod casglu arferol).
• Dydd Iau, 1 Ionawr 2026 - i’w casglu ddydd Sadwrn 3 Ionawr 2026.
• Dydd Gwener 2 Ionawr 2026 - dim newid (diwrnod casglu arferol).

Casgliadau Gwastraff o’r Ardd

Dros gyfnod y Nadolig a’r Flwyddyn Newydd bydd y newidiadau canlynol yn cael eu gwneud i gasgliadau gwastraff o’r ardd:

• Dydd Llun 22 Rhagfyr 2025 - i’w casglu ddydd Sadwrn 20 Rhagfyr 2025.
• Dydd Mawrth 23 Rhagfyr 2025 - i’w casglu ddydd Llun 22 Rhagfyr 2025.
• Dydd Mercher 24 Rhagfyr 2025 - i’w casglu ddydd Mawrth 23 Rhagfyr 2025.
• Dydd Iau 25 Rhagfyr 2025 - i’w casglu ddydd Mercher 24 Rhagfyr 2025.
• Dydd Gwener 26 Rhagfyr 2025 - dim newid (diwrnod casglu arferol).
• Dydd Llun 29 Rhagfyr 2025 - dim newid (diwrnod casglu arferol).
• Dydd Mawrth 30 Rhagfyr 2025 - dim newid (diwrnod casglu arferol).
• Dydd Mercher 31 Rhagfyr 2025 - dim newid (diwrnod casglu arferol).
• Dydd Iau, 1 Ionawr 2026 - i’w casglu ddydd Sadwrn 3 Ionawr 2026.
• Dydd Gwener 2 Ionawr 2026 - dim newid (diwrnod casglu arferol).

Yn ystod y cyfnod hwn, gall trigolion drefnu i ymweld â’n parciau gwastraff ac ailgylchu. Mae manylion am yr hyn a dderbynnir yn ein parciau gwastraff ac ailgylchu ar gael ar y wefan. 

Byddwn ni’n dychwelyd i’r drefn arferol o ran casgliadau ddydd Llun, 5 Ionawr 2026.

Dywedodd y Cynghorydd Barry Mellor, Aelod Arweiniol yr Amgylchedd a Chludiant:  “Gall cyfnod y Nadolig a’r Flwyddyn Newydd olygu llawer o wastraff ac ailgylchu gan ei fod yn gyfnod o ddathlu i bawb.  O bapur lapio i boteli, mae llawer o eitemau ychwanegol y mae ein timau gwastraff ardderchog yn eu casglu dros gyfnod y Nadolig. Rydym ni eisiau diolch i’n trigolion am eu dealltwriaeth ynghylch y newidiadau hyn ac am eu cydweithrediad yn ystod cyfnod y Nadolig.”

Mae’r wybodaeth i gyd am gyfnod y Nadolig a’r Flwyddyn Newydd ar wefan y Cyngor.

Gall trigolion wirio sut i ailgylchu eitemau ar ganllaw ailgylchu A i Y y Cyngor ar-lein.

Sesiynau galw heibio cysylltedd digidol am ddim

Mae trigolion a busnesau Sir Ddinbych yn cael eu gwahodd i fynychu sesiynau galw heibio cysylltedd digidol am ddim ym mis Tachwedd a mis Rhagfyr yn Llyfrgelloedd Llangollen a Chorwen.

Bydd y sesiynau, a gynhelir gan Swyddog Digidol Cyngor Sir Dinbych, Philip Burrows, yn cynnig cyngor a chymorth wedi'i deilwra i unrhyw un sy'n cael trafferth gyda'u cysylltiad rhyngrwyd. Gall Philip helpu i ymchwilio i broblemau, cysylltu ag Openreach ar eich rhan, a darparu adroddiad manwl ar eich cysylltiad a datrysiad i unrhyw broblem.

Fel rhan o'r sesiynau, gall trigolion a busnesau hefyd ddysgu mwy am y rhwydwaith LoRaWan newydd sy'n cael ei osod ledled Sir Dinbych gyda chyllid gan Uchelgais Gogledd Cymru. Bydd y rhwydwaith ystod hir hwn yn darparu mynediad agored i fusnesau a thrigolion, gan ganiatáu iddynt gysylltu synwyryddion clyfar â'r rhyngrwyd.

Gall synwyryddion LoRaWan arbed amser ac arian trwy fonitro sefyllfaoedd o bell - er enghraifft, gall ffermwyr olrhain iechyd da byw, monitro mynediad giâtiau, neu wirio lefelau tanciau dŵr a thanwydd, i gyd o bell.

Manylion y sesiynau:

Llyfrgell Llangollen

• Dydd Iau 20 Tachwedd (9am – 12pm)
• Dydd Gwener, 5 Rhagfyr (9am – 12pm)

Llyfrgell Corwen

• Dydd Llun, 24 Tachwedd (9am – 12pm)
• Dydd Mawrth, 9 Rhagfyr (9am – 12pm)

Dywedodd y Cynghorydd Emrys Wynne, Aelod Arweiniol dros yr Iaith Gymraeg, Diwylliant a Threftadaeth:

“Mae hwn yn gyfle gwych i drigolion a busnesau gael cymorth arbenigol i wella eu cysylltiadau digidol.

“Mae mynediad rhyngrwyd dibynadwy yn hanfodol i’n cymunedau, a bydd y rhwydwaith LoRaWan newydd yn agor posibiliadau cyffrous ar gyfer arloesi - o ffermio a thwristiaeth i weithrediadau busnesau bach.

“Byddwn yn annog unrhyw un sydd wedi profi problemau cysylltedd neu sydd eisiau dysgu am fanteision technoleg synhwyrydd i ddod i’r sesiynau rhad ac am ddim hyn.”

Mae’r gwasanaeth wedi’i ariannu’n llawn gan Lywodraeth y DU drwy Gronfa Ffyniant Gyffredin y DU ac mae ar gael yn rhad ac am ddim i bob busnes a thrigolion yn Sir Ddinbych.

I gael rhagor o wybodaeth neu i gael mynediad at gymorth, cysylltwch â Philip Burrows yn philip.burrows@sirddinbych.gov.uk

Gellir dod o hyd i wybodaeth am lyfrgelloedd Llangollen a Chorwen ar ein gwefan.

Cyngor i breswylwyr - beth i’w wneud cyn, yn ystod ac ar ôl llifogydd

Mae Cyngor Sir Ddinbych yn atgoffa preswylwyr i fod yn wyliadwrus a chymryd camau ymarferol i amddiffyn eu hunain, eu cartrefi a’u cymunedau os bydd llifogydd yn ystod y gaeaf. 

Mae Llais y Sir wedi paratoi cyngor i gynorthwyo preswylwyr i fod ar y droed flaen yn erbyn effaith unrhyw lifogydd ar draws Sir Ddinbych. 

Wrth i fwy o stormydd daro’r sir, gall llifogydd ddigwydd yn gyflym a heb fawr o rybudd.  Mae bod yn barod cyn, yn ystod ac ar ôl llifogydd yn gallu gwneud gwahaniaeth mawr i ddiogelwch ac adferiad ar ôl llifogydd. 

Er mwyn paratoi ar gyfer y posibilrwydd o lifogydd gallwch: 

• Wirio eich risg llifogydd: Edrychwch ar fapiau risg llifogydd hirdymor Cyfoeth Naturiol Cymru i weld os yw eich eiddo mewn ardal risg llifogydd.
• Cofrestru i dderbyn rhybudd: Os ydych chi mewn perygl, cofrestrwch i dderbyn rhybuddion llifogydd awtomatig i dderbyn rhybudd cyn gynted â phosibl.
• Adolygu eich yswiriant:  Sicrhewch fod eich yswiriant tŷ ac yswiriant cynnwys yn cynnwys yswiriant llifogydd.  Mae menter y Llywodraeth ac yswirwyr Flood Re yn gallu cynorthwyo i sicrhau bod yswiriant llifogydd yn fwy fforddiadwy.
• Creu cynllun llifogydd personol:  Dylech gynnwys manylion cyswllt allweddol, gwybodaeth yswiriant, a rhestr wirio o gamau brys.  Dylid ei storio’n ddiogel mewn ffolder sy’n dal dŵr.
• Paratoi pecyn llifogydd:  Dylech gynnwys dillad cynnes sy’n dal dŵr, meddyginiaeth, tortsh, dogfennau pwysig, a chyflenwadau hanfodol rhag ofn bod rhaid i chi adael.
• Ystyried cynnyrch amddiffyn:  Prynu bagiau tywod neu fyrddau llifogydd i rwystro drysau a brics aer.

Os oes llifogydd yn dilyn tywydd garw a bod ffordd sydd wedi’i effeithio gan lifogydd neu ffos wedi’i rhwystro yn eich ardal, rhowch wybod i’r Cyngor a byddwn yn cymryd camau priodol i reoli’r broblem. 

Mae Cyfoeth Naturiol Cymru yn gyfrifol am faterion sy’n ymwneud ag arfordiroedd a phrif afonydd.  Mae Dŵr Cymru’n gyfrifol am garthffosydd.  Mae Cyngor Sir Ddinbych yn gyfrifol am ddŵr wyneb a chyrsiau dŵr bychain.

Ar gyfer materion sy’n effeithio ar y prif afonydd, cysylltwch â Chyfoeth Naturiol Cymru ar 0300 065 3000. Gweler y ddolen hon i weld manylion y prif afonydd.

Ar gyfer llifogydd sy’n effeithio ar garthffosydd,  gan gynnwys carthffosydd dŵr budr a dŵr wyneb cyfunol, cysylltwch â Dŵr Cymru ar 0800 085 3968 neu ar gyfer llifogydd mewn eiddo neu ar briffordd, cysylltwch â Chyngor Sir Ddinbych ar 01824 706000.

Mae modd cysylltu â Floodline ar 0345 988 1188 i rannu pryderon am lifogydd yn eich ardal. 

Os ydych yn byw mewn ardal â pherygl o lifogydd ac yn teimlo yr hoffech gadw ambell fag tywod yn eich cartref fel rhagofal i’w ddefnyddio os bydd llifogydd, gallwch brynu bagiau tywod o siopau nwyddau neu siopau DIY.  Mae systemau unigryw eraill ar gael i amddiffyn drysau a brics aer. Nid yw’r Cyngor yn darparu bagiau tywod i eiddo unigol pan fydd llifogydd.  Yn hytrach, rydym yn defnyddio bagiau tywod yn bennaf i amddiffyn grwpiau o breswylwyr, er enghraifft trwy ddargyfeirio llif y dŵr, a’i gyfeirio tuag at gwteri a thyllau archwilio.  Mae hyn yn ein galluogi i amddiffyn strydoedd cyfan, lle y byddai rhoi bagiau tywod i aelwydydd unigol ar stryd yn ddefnydd llai effeithiol o adnoddau.

Gall cymunedau gydweithio i gynorthwyo preswylwyr lleol i fod yn fwy gwydn i lifogydd. Sefydlwyd Grŵp Cymunedol ‘Dyserth Flood Support’ ar ôl llifogydd hanesyddol ar Ffordd y Rhaeadr.  Darparodd y Cyngor rwystrau llifogydd drwy gymorth grant Llywodraeth Cymru, gyda’r meini prawf yn nodi y gellir eu darparu i grŵp cymunedol yn unig.  Darparodd Cyngor Sir Ddinbych rwystrau ychwanegol yn 2025.

Mae cyngor ar gael i sefydlu grŵp gweithredu ar lifogydd cymunedol lleol gan Y Fforwm Llifogydd Cenedlaethol neu mae modd cysylltu â Paul Owen ar 01824 706872 / paul.owen@denbighshire.gov.uk.

Pan fydd llifogydd peidiwch â cheisio gyrru na cherdded trwy’r dŵr.  Gall chwe modfedd o ddŵr sy'n llifo'n gyflym eich taflu oddi ar eich traed, a bydd dwy droedfedd o ddŵr yn gwneud i’ch car arnofio. Mae nifer o bethau ymarferol y gallwch eu gwneud i helpu i rwystro difrod i'ch cartref, gan gynnwys:

• Diffodd eich cyflenwadau nwy, trydan a dŵr
• Plygio sinciau a rhoi pethau trwm arnynt i’w cadw i fewn; plygio pibelli dŵr gyda thywelion neu gadachau, a datgysylltu unrhyw offer sy’n defnyddio dŵr, fel eich peiriant golchi dillad.  Mi fydd y camau hyn yn helpu i rwystro dŵr rhag dod i fewn i’r eiddo.
• Ceisiwch osgoi dod i gyswllt â’r llifogydd lle bo modd, gan ei bod yn bosib’ y bydd wedi'i halogi
• Peidiwch â gadael eich cartref na mynd i mewn i’r dŵr oni bai bod aelod o’r gwasanaethau brys yn dweud wrthych am wneud hynny

Meddai’r Cynghorydd Barry Mellor, yr Aelod Cabinet Arweiniol ar gyfer Priffyrdd a’r Amgylchedd:  “Byddwn yn gweithio’n agos iawn gyda’n hasiantaethau partner bob tro er mwyn gwneud popeth y gallwn i leihau effaith unrhyw ddigwyddiadau llifogydd sy’n digwydd ar draws y sir.  Rydym eisiau sicrhau bod ein preswylwyr yn aros yn ddiogel a byddwn yn gofyn iddynt ddilyn y cyngor pwysig hwn i baratoi ar gyfer llifogydd posibl, ac os bydd llifogydd yn eich ardal dilynwch unrhyw wybodaeth sy’n cael ei rhannu gennym ni, Cyfoeth Naturiol Cymru, neu’r gwasanaethau brys a gofynnwn i bobl gadw golwg ar y rhagolygon tywydd, y cyfryngau, a’r cyfryngau cymdeithasol i dderbyn y cyngor a’r wybodaeth ddiweddaraf.”

Mae modd ein dilyn ar Facebook i dderbyn y wybodaeth ddiweddaraf pan fydd llifogydd. 

I gael rhagor o wybodaeth ewch i’n tudalen we cyngor llifogydd. 

Damwain yn newid llwybr gyrfa

Matt Jones 

Mae damwain a newidiodd fywyd dyn o Ruthun wedi’i arwain at lwybr gyrfa newydd, gan ei helpu i ddysgu sut i wella defnydd ynni, lleihau costau a chefnogi’r amgylchedd.

Dechreuodd Matt Jones, Swyddog Prosiect Lleihau Carbon, ei yrfa fel saer tan i un diwrnod tyngedfennol ei wthio ar lwybr gwahanol sydd, erbyn hyn, yn dod â budd i breswylwyr Sir Ddinbych.

Mae Llais y Sir wedi bod yn siarad efo Matt i weld sut bu iddo ddringo’r ysgol yrfa at ei swydd bresennol.

Aeth Matt, beiciwr mynydd o fri, o Ysgol Brynhyfryd i Goleg Llandrillo yn y Rhyl ac yna i’r coleg yn Llandrillo-yn-Rhos i wneud cwrs sylfaen mewn crefft adeiladu, gan gyfuno sawl sgil ymarferol.

Eglurodd: “Oedden ni’n gwneud ychydig bach o blymio, gwaith trydanol, gwaith saer a phlastro. Yna, mi es i yn fy mlaen i ddewis gwaith saer a dechrau gweithio… ond yna mi dorrais fy mhigwrn. A dyna pryd newidiodd bopeth.

“Roeddwn i allan ar fy meic, yn mynd dros naid a daeth fy nhroed oddi ar y pedal, fe laniais droed yn gyntaf cyn y beic a thorri fy mhigwrn…

“Mi es yn ôl i orffen y cwrs, cael prentisiaeth a chael swydd efo’r un cwmni. Ond oherwydd y trafferthion ges i gyda fy mhigwrn mi ges i osteoarthritis a bu’n rhaid i mi gael llawdriniaethau, a gorfod gadael fy ngwaith saer a gwaith safle yn 2015. Fe newidiodd fy mywyd.

“Oherwydd fy mod i wedi torri fy mhigwrn hanner ffordd drwy’r flwyddyn, mi es i’n ôl a gorffen y flwyddyn a derbyn gwobr cyflawniad arbennig gan y coleg.”

Bu Matt yn gweithio ar brosiectau gwaith saer ar safleoedd treftadaeth, yn cynnwys Castell Conwy, Castell Biwmares a Chastell Dinbych.

“Roeddwn i’n gwneud llawer o bethau diddorol, ac yn mwynhau. Ond oherwydd bod y gwaith toi yn golygu defnyddio sgaffaldiau ac ysgolion, doeddwn i ddim yn gallu cario ‘mlaen i weithio oherwydd fy mhigwrn.

“Ar ôl hynny mi ges i fwy o lawdriniaethau; cefais y llawdriniaeth olaf, cymalglymu’r pigwrn, bron i ddeng mlynedd yn ôl rŵan.”

Ar ôl hynny, gwelodd Matt swydd ran-amser yn cael ei hysbysebu gan gartref preswyl Cysgod y Gaer Cyngor Sir Ddinbych a phenderfynodd fynd amdani.

“Swydd tasgmon/garddwr oedd hi, un rhan-amser, a oedd yn gyfle perffaith i mi fynd yn ôl i weithio’n ara’ deg gan nad oeddwn i’n gwybod sut fyddai fy mhigwrn. Ar ôl ychydig o flynyddoedd mi ges i ail swydd fel glanhawr yn Neuadd y Sir.”

Aeth Matt yn ei flaen i swydd arall gyda thîm cyfleusterau Neuadd y Sir, cyn gweld swydd Swyddog Ynni ac ennill HNC gyda chefnogaeth y Cyngor yng Ngholeg Cambria, Wrecsam.

Mae Tîm Ynni Sir Ddinbych wedi rheoli prosiectau ar draws adeiladau'r Cyngor i wella effeithlonrwydd ynni, lleihau allyriadau a lleihau costau defnyddio dros y tymor hwy.

Mae’r gwaith parhaus hwn yn rhan o ymgyrch y Cyngor i fynd i’r afael â’r argyfwng hinsawdd a natur a gafodd ei ddatgan yn 2019 a lleihau ei ôl-troed carbon ei hun.

Ychwanegodd Matt: “Yna gwelais gyfle arall, i fod yn Swyddog Prosiect Lleihau Carbon a chwblhau prentisiaeth gradd ynni carbon isel. A dyna lle dw i rŵan. Felly mae sawl cam wedi bod i’m gyrfa. Rydw i wedi cael llawer o gefnogaeth yma yn Sir Ddinbych i ddringo'r ysgol yrfa, fe ariannon nhw’r HNC i’m helpu i ddatblygu ac fe gafodd y brentisiaeth ym Mhrifysgol Wrecsam ei hariannu gan Lywodraeth Cymru.”

Mae ei rôl yn un ‘llwybr graddfa uwch’ sy’n galluogi pobl i neidio ar ysgol yrfa a fyddai fel arall ar gyfer pobl sydd wedi’u cymhwyso’n barod. O ran gyrfa mae rôl Matt wedi’i dylunio i oresgyn rhwystrau a hwyluso datblygiad gyrfaol. Yn y Tîm Ynni mae rôl y Swyddog Ynni hefyd wedi dod yn un llwybr graddfa uwch.

“Mae’r radd dw i’n ei gwneud rŵan, a dw i newydd ddechrau’r ail flwyddyn, yn radd mewn Effeithlonrwydd Ynni Carbon Isel a Chynaliadwyedd, ac felly mae’n cyd-fynd yn berffaith efo’r hyn dw i’n ei wneud yn y rôl yma a’r prosiectau dw i’n gweithio arnyn nhw.”

Gan weithio ar brosiectau fel gosod paneli solar i wella effeithlonrwydd ynni yn Ysgol Uwchradd y Rhyl, Cartref Gofal Dolwen a hyd yn oed gweithio yng Nghysgod y Gaer ble dechreuodd bopeth, roedd cynaliadwyedd wastad yng nghefn meddwl Matt.

“Dw i wastad wedi mwynhau bod tu allan ac wrth fy modd efo natur, ac ar ôl bod yn beicio a beicio mynydd o gwmpas Rhuthun a Dyffryn Clwyd. Felly dw i wastad wedi bod ag ymwybyddiaeth o gynaliadwyedd.

“Pan ‘dach chi’n dechrau gweld y data yn cyrraedd ac yn ei fonitro… mae’n dda. Dw i’n meddwl mai dyna pam dw i’n angerddol dros hynny rŵan, dw i’n ei fwynhau. Dw i’n mwynhau’r swydd hon a dw i’n awyddus i wella yn y maes. Pob swydd dw i wedi’i chael, yn enwedig efo’r Cyngor, dw i wedi’i mwynhau. Ac mae pob cam dw i wedi’i gymryd yn un i ddringo’r ysgol yrfa.”

Ond beth ydi cyngor Matt i unrhyw un sy’n wynebu cyfnod o orfod newid gyrfa?

“Peidiwch â rhoi’r ffidil yn y to, daliwch ati a gweithiwch yn galed, dw i’n meddwl bod hynny’n rhywbeth dw i wastad wedi’i wneud. Roeddwn i’n gwybod na allwn i redeg o gwmpas safleoedd, a gwneud gwaith labro a’i fwynhau go iawn. Roedd yn rhaid i mi weithio allan i le’r oeddwn i eisiau mynd yn academaidd, a dw i wedi dod o hyd i’r lle hwnnw.”

Rhwydwaith gwefru cerbydau trydan y sir yn sbarduno miliynau o filltiroedd gwyrddach

Mae Rhwydwaith Gwefru Cerbydau Trydan Cyngor Sir Dinbych wedi cefnogi miliynau o filltiroedd gwyrddach ers i'r gwefrwyr cyntaf ddod ar-lein.

Yn ystod Wythnos Hinsawdd Cymru eleni, rydym yn edrych yn ôl ar yr effaith y mae twf rhwydwaith gwefru'r cyngor wedi'i chael ar ddarparu cludiant cyhoeddus mwy gwyrdd i drigolion ac ymwelwyr.

Dechreuodd rhwydwaith y sir ym mis Mehefin 2021 gyda gwefrwyr cyflym ym Mhrestatyn ac, ers hynny, mae wedi tyfu gyda mwy o gyfleusterau gwefru yn cael eu darparu yn y Rhyl, Llanelwy, Dinbych, Rhuthun, Corwen a Llangollen.

Mae dod â'r rhwydwaith ar-lein yn rhan o waith parhaus y cyngor i leihau ôl troed carbon y sir a chefnogi'r gyrwyr hynny sydd am newid i gerbydau trydan ond efallai nad oes ganddynt y cyfleusterau i wefru gartref.

Mae mentrau cerbydau fflyd trydan eraill hefyd yn rhan o nod y cyngor i leihau allyriadau carbon, megis gwasanaethau bysiau trydan Fflecsi Rhuthun a Dinbych.

Ers dod ar-lein yn 2021, mae'r gwefrwyr wedi cefnogi gyrwyr cerbydau trydan drwy ddarparu 46,200 o sesiynau gwefru unigol i gefnogi dulliau teithio cyhoeddus allyriadau is.

Mae hynny'n cyfateb i ddefnyddio 1,100,000 cilowat yr awr, a fyddai'n galluogi 367 o geir Tesla Model 3 i wneud cyfartaledd o 12,000 milltir y flwyddyn wedi'u gwefru am y 12 mis llawn. Byddai nifer yr oriau cilowat hefyd yn rhoi pŵer i'ch archfarchnad leol am flwyddyn gyfan.

Gan drosi'r pŵer gwefru yn filltiroedd, mae'r rhwydwaith gwefru cerbydau trydan ledled Sir Ddinbych wedi cyflawni dros dair miliwn o filltiroedd o yrru ar drydan. Mae hynny dros 130 o deithiau o amgylch y ddaear a 950 o weithiau ar awyren o Lundain i Efrog Newydd. Ac i un perchennog cerbyd trydan, byddai'r nifer hwnnw o filltiroedd a gynhyrchir gan y rhwydwaith yn eich cadw chi'n gyrru am ymhell dros 250 o flynyddoedd.

Cyflwynwyd mandad defnydd 99 y cant Llywodraeth y DU ar gyfer porthladdoedd gwefru cerbydau trydan cyhoeddus y llynedd hefyd i wneud yn siŵr bod gwefrwyr cerbydau trydan yn gweithio'n dda ac yn gyson i yrwyr sy'n eu defnyddio. Ar hyn o bryd mae rhwydwaith y cyngor yn uwch na’r targed hwn ar 99.95 y cant.

Mae gwaith ar y rhwydwaith gwefru ychwanegol ar gyfer ychydig o safleoedd wedi’i gefnogi gan gyllid grant drwy Swyddfa Cerbydau Allyriadau Sero (OZEV) Llywodraeth y DU. Ariannwyd gwefrwyr yn Lôn Werdd Corwen gan Gronfa Ffyniant Bro Llywodraeth y DU.

Meddai’r Cyng. Barry Mellor, Aelod Arweiniol yr Amgylchedd a Chludiant: “Roedd creu’r rhwydwaith gwefru hwn yn gam pwysig yn ein hymrwymiad i helpu ein trigolion sydd eisiau symud i gerbydau trydan ond nad oes ganddynt y cyfleuster na’r lle parcio oddi ar y ffordd i wneud hynny. Bydd darparu'r rhwydwaith hwn yn helpu mwy o bobl i wneud hynny.

“Rydym hefyd yn gwybod ei fod yn helpu busnesau lleol sydd â cherbydau trydan yn eu fflyd yn ogystal â’r rhai sydd ag adeiladau yn y dref. Y rheswm am hyn yw bod mwy o ddefnyddwyr cerbydau trydan yn darganfod y lleoliadau hyn ac yn ymweld â sefydliadau ac atyniadau lleol tra’n gwefru eu cerbydau ar hyd lleoliadau ein rhwydwaith.

“Gyda chynnydd parhaus yn y defnydd o gerbydau trydan, mae wedi bod yn bwysig rhoi’r isadeiledd hwn ar waith, nid yn unig i’r defnyddwyr ond hefyd i gefnogi’r gwaith o fynd i’r afael ag effaith newid hinsawdd ar ein sir drwy helpu i leihau allyriadau carbon ar ffyrdd y rhanbarth.”

Planhigfa yn creu dyfodol cadarn i fyd natur lleol

Mae coeden sy’n gysylltiedig â llymaid mewn hen dafarn a phlanhigyn hynod o brin yng Nghymru yn elfennau o fyd natur Sir Ddinbych sydd wedi cael bywyd newydd diolch i safle arbennig yn y sir.

Ers 2021, mae planhigfa goed y Cyngor ar fferm Green Gates, Llanelwy wedi mynd o nerth i nerth.

Mae gwirfoddolwyr ac aelodau ymroddedig o dîm Bioamrywiaeth y Cyngor wedi bod yn brysur iawn yn datblygu’r blanhigfa, sy’n tyfu miloedd o goed a blodau gwyllt o hadau er mwyn eu plannu ar hyd a lled y sir i ddiogelu a rhoi hwb i fyd natur.

Dyma flas i chi o rai o’r prosiectau llwyddiannus sydd wedi dwyn ffrwyth ar y safle.

Yn 2022, daethpwyd o hyd i blanhigyn tafod y ci – rhywogaeth sy’n prinhau, yn nôl arfordirol Prestatyn Beach Road West. Yn y 116 o flynyddoedd diwethaf, nid oes ond 18 cofnod o’r planhigyn hwn yn Sir Ddinbych.

Cymerwyd hadau o’r ddôl i’w plannu yn y blanhigfa, a diolch i ymdrechion y tîm eginodd blanhigion newydd i’w plannu mewn dolydd arfordirol eraill yn y sir.

Yn ystod 2023 gwnaethpwyd gwaith i ddiogelu a chefnogi dyfodol coeden hynafol yn Sir Ddinbych.

Casglodd y tîm a’r gwirfoddolwyr dros 15,000 o fes a’u plannu yn y blanhigfa.

Mae coed derw yn cael effaith bwysig ar fioamrywiaeth drwy gynnal mwy o ffurfiau ar fywyd nag unrhyw goeden gynhenid arall. Gall y goeden gynnal cannoedd o bryfed, ac mae hynny’n darparu ffynhonnell gyfoethog o fwyd i adar. Drwy gydol yr hydref bydd gwiwerod, moch daear a cheirw hefyd yn bwyta mes.

Yn 2024 rhoddodd y blanhigfa sylw i lwyn prin yn Sir Ddinbych.

Mae meryw’n brin yn Sir Ddinbych a dim ond mewn un man ar ael bryn ym Mhrestatyn y deuir o hyd iddynt. Mae’r llwyn yn rhywogaeth â blaenoriaeth i’w amddiffyn yn y Deyrnas Unedig, wedi dirywiad brawychus oherwydd pori gormodol a diflaniad porfeydd addas.

Gwnaed ymdrech i amddiffyn un llwyn meryw yn Sir Ddinbych yn 2008 pan fu’r Cyngor yn gweithio â Sw Caer wrth blannu llwyni ifanc ar ael y bryn ym Mhrestatyn er mwyn annog twf y meryw oedd yno eisoes.

Ymwelodd aelodau o’r tîm Bioamrywiaeth â’r safle i gasglu hadau i’w plannu yn ôl yn y blanhigfa goed gan fod meryw yn darparu cynefin gwerthfawr a bwyd i amrywiaeth o rywogaethau, yn cynnwys pryfed, adar a mamaliaid.

Eleni mae’r blanhigfa goed hefyd wedi cynnig llwncdestun i goeden hanesyddol a phrin yn y sir.

Mae tîm y blanhigfa wedi rhoi hwb i’r gerddinen. Mae dros 300 o’r 500 o hadau a gasglodd y tîm y llynedd wedi egino yn y blanhigfa.

Mae’r gerddinen yn goeden brin yn y sir ac yn hanesyddol fe'i gelwir hefyd yn goeden ‘chequers’ yn Saesneg oherwydd y ffrwythau y dywedir eu bod yn blasu'n debyg i ddatys ac a roddwyd i blant yn y gorffennol fel fferins.

Yn draddodiadol, roedd ffrwythau o’r goeden hefyd yn cael eu gwneud yn ddiod feddwol tebyg i gwrw wedi’i eplesu, a chredir bod y ddiod hon wedi dylanwadu ar enwi llawer o dafarndai yn ‘Chequers’ ledled y Deyrnas Unedig.

Mae’r prosiectau eleni wedi cynnwys tyfu dros 1,000 o goed ysgaw drwy gymryd toriadau o ysgaw a oedd eisoes yn tyfu ar y safle. Yn hanesyddol defnyddiwyd yr ysgawen, sy’n ffynhonnell llifynnau, i wneud y patrwm ar frethyn Harris.

Ac mae cenhedlaeth newydd o goed sydd dan fygythiad yn paratoi i helpu i gefnogi glöyn byw prin.

Mae’r blanhigfa wedi bod yn tyfu cnwd o lwyfenni llydanddail i helpu’r rhywogaeth sydd dan fygythiad oherwydd clefyd llwyfen yr Isalmaen. Mae llawer o goed aeddfed wedi’u torri oherwydd y clefyd hwn, gan leihau twf a lledaeniad coed ifanc.

Mae dros 1,800 o lwyfenni llydanddail wedi’u tyfu o hadau a gasglwyd o Barc Gwledig Loggerheads y llynedd i helpu’r goeden i atgyfodi yn Sir Ddinbych. Yn y pen draw, bydd y rhain yn cael eu plannu yn natblygiad Gwarchodfa Natur Green Gates ger y blanhigfa goed.

Mae’r llwyfenni llydanddail yn blanhigion bwyd larfaol pwysig i’r Brithribin Gwyn, a gofnodwyd yn Loggerheads ychydig o flynyddoedd yn ôl, ond mae bellach yn brin iawn yn y sir.

Mae coeden a oedd yn bwysig i’r Celtiaid ac sydd i’w gweld yn enw Ynys Afallon yn chwedl y Brenin Arthur hefyd ar gynnydd yn Sir Ddinbych.

Mae dros 2,500 o goed afalau surion yn adrodd stori newydd yn 2025 diolch i gefnogaeth y blanhigfa goed.

Mae cysylltiad hanesyddol cryf wedi bod rhwng coed afalau surion a chariad a phriodi. Byddai pobl ers talwm yn taflu hadau’r afalau i’r tân wrth ddweud enw eu cariad, ac os oeddent yn ffrwydro, byddai’r cariad yn para hyd byth. Roedd y Celtiaid yn llosgi’r prennau yn ystod gwyliau a defodau ffrwythlondeb.

Fe soniodd William Shakespeare am y goeden afalau surion yng nghyd-destun cariad yn ‘A Midsummers Night’s Dream’ a ‘Love Labours Lost’ hefyd.

Gall coed afalau surion dyfu’n 10 metr o uchder a byw am gan mlynedd, ac mae’r dail yn ffynhonnell o fwyd i wyfynod, yn cynnwys y gwyfyn tuswog llwyd, y smwtyn gwyrdd a’r gwalchwyfyn llygadog.

Mae’n ffynhonnell fwyd wych i fyd natur; mae adar wrth eu boddau â’r ffrwythau a llygod y maes, llygod cwta a moch daear hefyd yn mwynhau porthi ar yr afalau.

Mae Sir Ddinbych yn Gweithio yn helpu trigolion i oresgyn rhwystrau i gyflogaeth

Mae Sir Ddinbych yn Gweithio yn darparu cefnogaeth wedi'i theilwra i drigolion ledled y sir sy'n wynebu rhwystrau i gyflogaeth, gan gynnwys hyder isel, pryder, a phrofiad gwaith cyfyngedig. Trwy fentora, cyfleoedd gwirfoddoli, a datblygu sgiliau, mae'r gwasanaeth yn helpu unigolion i feithrin hyder a symud yn agosach at eu nodau.

Un enghraifft o'r gefnogaeth hon yw Derek, a gafodd ei gyfeirio at Sir Ddinbych yn Gweithio drwy'r Ganolfan Waith ychydig flynyddoedd yn ôl. Ar y pryd, roedd Derek yn profi hyder isel, pryder, ac nid oedd ganddo'r sgiliau a'r profiad sydd eu hangen i ymuno â'r gweithlu.

Gyda chanllawiau gan dîm Sir Ddinbych yn Gweithio a thrwy leoliad gwirfoddoli yn Warws Sant Cyndeyrn, mae Derek wedi gwneud cynnydd sylweddol. Mae bellach yn gweithio'n weithredol tuag at yrfa mewn cefnogaeth TG neu weinyddiaeth.

Dywedodd Derek, cyfranogwr Sir Ddinbych yn Gweithio:

“Ar un adeg roeddwn i’n hynod o swil, gyda phryder difrifol a dim hyder.

“Doeddwn i byth yn meddwl y byddwn i’n cyrraedd lle rydw i nawr, ond gyda chefnogaeth gan Sir Ddinbych yn Gweithio a thrwy wirfoddoli, rydw i wedi goresgyn cymaint o rwystrau.

“Rwy’n gwybod y byddai’r fi iau yn falch o ba mor bell rydw i wedi dod.”

Meddai’r Cynghorydd Jason McLellan, Arweinydd Cyngor Sir Ddinbych ac Aelod Arweiniol Twf Economaidd a Threchu Amddifadedd:

“Mae taith Derek yn enghraifft wych o’r effaith gadarnhaol y gall Sir Ddinbych yn Gweithio ei chael ar fywydau pobl.

“Mae’n ymwneud â mwy na dim ond dod o hyd i swydd, mae’n ymwneud â helpu pobl i ddatgloi eu potensial, goresgyn rhwystrau personol, a theimlo’n hyderus yn eu dyfodol.

“Rydym yn falch o gefnogi trigolion fel Derek ar eu taith tuag at gyflogaeth.”

Mae Derek yn parhau i feithrin ei sgiliau a’i brofiad trwy wirfoddoli ac mae’n benderfynol o sicrhau rôl amser llawn yn y dyfodol agos.

Mae ei daith yn rhan o ymgyrch ehangach “Mae Gwaith yn Gweithio” Tîm Anableddau Cymhleth ac Iechyd Meddwl Sir Ddinbych yn Gweithio, sy’n tynnu sylw at yr effaith gadarnhaol y gall gweithio, neu gymryd camau tuag at waith, ei chael ar fywydau pobl. Boed yn gwella lles, ennill hyder, cwrdd â phobl newydd, neu ddysgu sgiliau newydd, mae’r ymgyrch yn rhannu straeon go iawn o bob cwr o Sir Ddinbych i ysbrydoli eraill.

Mae Sir Ddinbych yn Gweithio yn wasanaeth am ddim sy’n helpu trigolion i gael mynediad at hyfforddiant, dod o hyd i waith, ac adeiladu hyder yn eu chwiliad am swydd. Gall unrhyw un sy’n chwilio am gymorth gysylltu drwy ymweld â’n gwefan.

Mae Sir Ddinbych yn Gweithio yn cael ei ariannu’n rhannol drwy Raglen Cymunedau am Waith a Mwy Llywodraeth Cymru, sy’n cefnogi’r bobl sy’n wynebu’r anfantais fwyaf yn y farchnad lafur i oresgyn y rhwystrau sy’n eu hatal rhag cael gwaith.

Ariennir Sir Ddinbych yn Gweithio yn rhannol gan Lywodraeth y DU.

Ydych chi erioed wedi ystyried ble mae eich treth cyngor yn mynd?

Mae llawer yn meddwl bod treth cyngor yn talu am bopeth y mae awdurdod lleol yn ei gynnig, fodd bynnag, dim ond 26% o gyfanswm gwariant y Cyngor yw'r arian a gesglir gan drigolion yn flynyddol.

Mae mwyafrif y cyllid (62%) yn dod ar ffurf 'Grant Cymorth Refeniw' gan Lywodraeth Cymru, tra bod y 12% sy'n weddill yn dod o drethi busnes, sef treth eiddo y mae busnesau'n ei dalu i helpu tuag at ariannu gwasanaethau lleol. Gallwch ddysgu mwy am sut mae'r Cyngor yn cael ei ariannu ar ein gwefan.

Felly ble mae’r treth cyngor yn mynd? Rydym wedi cynhyrchu infograffig yn seiliedig ar dreth cyngor eiddo Band D i geisio rhoi esboniad clir o sut mae taliadau treth cyngor yn cael eu defnyddio i ariannu ystod o wasanaethau i drigolion yn y sir. Er bod yr infograffig hwn yn rhoi darlun o sut mae'r arian yn cael ei rannu rhwng gwahanol wasanaethau, mae deall beth mae trigolion yn ei gael am yr arian hwnnw’n bwysig. (Gellir gweld yr infograffig ar ddiwedd yr erthygl.)

Fel y gwelwch, mae mwyafrif gwariant treth cyngor yn mynd tuag at amddiffyn y rhai mwyaf bregus ac agored i niwed yn ein cymdeithas, gyda 66% yn cael ei wario ar ysgolion ac addysg a gofal cymdeithasol i oedolion a phlant.

Gydag Addysg yn cyfrif am 36.7% o’r gwariant, golyga hyn y gall Sir Ddinbych addysgu tua 16,500 o ddisgyblion mewn 44 ysgol gynradd, 2 ysgol pob oed, 2 ysgol arbennig, 6 ysgol uwchradd ac 1 uned cyfeirio disgyblion ar draws y sir, gyda thua 780 o athrawon yn darparu'r addysg.

Yn y maes addysg o hyd, mae cludiant ysgol yn cyfrif am 2.9% ac mae'r Cyngor yn cludo tua 2,871 o ddysgwyr yn ddiogel i ysgolion ledled y sir. Caiff 650 o deithiau bws ysgol a thacsi eu gwneud bob diwrnod ysgol.

Yn y cyfamser, mae gofal cymdeithasol oedolion a phlant yn cyfrif am 29.8% o wariant treth y Cyngor. Yn 2024-2025 cafodd oddeutu 668 aelod o staff dros 25,000 o gysylltiadau gyda'r plant a'r oedolion mwyaf agored i niwed gan ddarparu pecyn o ofal a chymorth lle bo’n briodol sy’n rhoi cyfle i'r trigolion hyn gael dewis, mynegi barn, a chael rheolaeth dros eu bywydau.

Mewn meysydd gwasanaeth eraill, mae 1.9% yn mynd tuag at ddiogelu'r cyhoedd ac iechyd yr amgylchedd ac mae timau'r Cyngor yn archwilio tua 720 o fwytai, caffis a lleoedd tecawê bob blwyddyn i sicrhau eu bod yn ddiogel ar gyfer trigolion Sir Ddinbych.

Mae gwagio biniau ac ailgylchu yn cyfrif am 1.8% o'ch bil treth cyngor, sy'n cyfateb i £32.89 y flwyddyn (yn seiliedig ar eiddo Band D). Mae hynny'n cynnwys casglu tua 73,000 o gynwysyddion o dros 47,000 o gartrefi bob wythnos ledled y sir.

Am 1.8% o'r dreth cyngor rydym yn cynnal 1,419km o ffyrdd (ac eithrio cefnffyrdd), 601 o bontydd priffyrdd a chelfertau, 302 o waliau a 26,000 o gwlïau. Ac am 0.8%, rydym yn cynnal 11,763 o oleuadau stryd a 1,547 o arwyddion a bolardiau wedi'u goleuo ledled y sir.

Hwyrach bod rhai gwasanaethau nad yw trigolion yn ymwybodol eu bod dan reolaeth cyngor, er enghraifft Gwasanaethau Cefn Gwlad a Threftadaeth. Gydag 1.1% o dreth cyngor yn mynd i'r gwasanaeth cefn gwlad, mae'r timau'n rheoli dros 80 o safleoedd a mwy na 1,200 hectar o ardaloedd gwyrdd cyhoeddus ar gyfer hamdden a chadwraeth. Mae'r rhain yn amrywio o Barciau Gwledig Loggerheads a Moel Famau, meithrinfa goed y sir yn Llanelwy, Pwll Brickfield yn y Rhyl, Ffordd Dyserth Prestatyn, Llain Llantysilio yn Nyffryn Dyfrdwy a nifer o fannau cymunedol a mwynder llai ar draws y sir.

Mae’r gwasanaeth treftadaeth yn cyfrif am 0.9% o wariant treth y cyngor, ac am hyn, mae'r gwasanaeth yn cynnal a hyrwyddo hanes unigryw'r sir, gan ofalu am safleoedd hanesyddol pwysig gan gynnwys Carchar Rhuthun, Plas Newydd, Nantclwyd Y Dre, Amgueddfa'r Rhyl (sydd yn y llyfrgell) a storfa gasgliadau fawr. Mae'r gwaith hwn yn sicrhau bod hanes cyfoethog Sir Ddinbych yn parhau i fod yn hygyrch ar gyfer addysg, lles a mwynhad.

Mae cynllunio a datblygu economaidd yn cyfrif am 0.7% o wariant y treth cyngor ac am hynny mae'r Awdurdod Cynllunio Lleol yn prosesu tua 1,000 o geisiadau cynllunio bob blwyddyn ochr yn ochr â 10-20 o apeliadau a 50-100 o ymholiadau cyn-ymgeisio. Rydym hefyd yn ymateb i dros 500 o achosion cydymffurfio cynllunio.

Mae’r llyfrgelloedd yn cyfrif am 0.5% o’r gwariant ac yn 24-25, cynhaliodd  y llyfrgelloedd 514 o sesiynau Dechrau Da i bron i 6,500 o blant. Hefyd cafodd 2,869 o lyfrau sain eu benthyg i 1,028 o aelodau drwy Borrowbox (rhan o'r Cynnig Digidol) ac argraffwyd dros 56,000 o dudalennau ar argraffyddion mynediad cyhoeddus.

Nid yw'r holl dreth cyngor a gesglir yn talu am wasanaethau'r cyngor yn unig, mae 2.5% yn mynd tuag at y Gwasanaeth Tân i gyfrannu at ariannu amddiffyniad ac atal tân ledled y sir.

Dywedodd y Cynghorydd Delyth Jones, Aelod Arweiniol dros Gyllid yng Nghyngor Sir Dinbych, “Rwy’n falch o weld yr infograffig yma’n cael ei chynhyrchu a’i rhyddhau. Gobeithio y bydd yn rhoi’r cyd-destun sydd ei angen ar drigolion i ddeall sut mae eu taliadau treth cyngor yn cael eu defnyddio i gefnogi’r amrywiaeth o wasanaethau a ddarperir gan y Cyngor.

 “Mewn hinsawdd ariannol sy’n parhau i fod yn heriol barhaus, mae’n bwysig bod yn agored a thryloyw ynglŷn â’r costau a’r pwysau. Mae hefyd yn bwysig pwysleisio bod llawer o agweddau’r gwariant, yn hollol briodol, wedi’u hanelu at y gofyniad cyfreithiol i ddarparu Gofal Cymdeithasol i Oedolion, Gwasanaethau Plant, ac Addysg ac ati. Dyma’r meysydd sy’n cefnogi’r rhai mwyaf agored i niwed yn ein cymdeithas.”

Diweddariad mis Rhagfyr – Gwaith cynnal a chadw ffyrdd

Mae ein tîm Priffyrdd wrthi’n cwblhau gwaith cynnal a chadw ar draws y sir.

Rydym yn gyfrifol am gynnal a chadw 1,400 cilomedr o ffyrdd yn Sir Ddinbych. Mae ein timoedd yn cwblhau rhaglen waith rheolaidd i gynnal a gwella ein ffyrdd, sy’n amrywio o drwsio tyllau yn y ffyrdd i brosiectau ail wynebu ffyrdd.

Mae’n bosibl y bydd angen cau ffyrdd er mwyn cwblhau gwaith trwsio, draenio a gwaith cefnogol arall.

Isod mae rhestr o waith Priffyrdd ar gyfer mis Rhagfyr:

Gall dyddiadau gwaith newid oherwydd y tywydd neu ffactorau allanol eraill.

Am yr holl wybodaeth am waith ar draws ffyrdd Sir Ddinbych, gan gynnwys gwasanaethau eraill y Cyngor a chwmnïau cyfleustodau, ewch i'r ddolen hon am ragor o wybodaeth.

Uchafbwyntiau'r Cynllun Corfforaethol o fis Ebrill 2024 i fis Mawrth 2025: Cyngor sy'n cael ei gynnal yn dda ac sy'n uchel ei berfformiad

Bob blwyddyn, rydym yn adolygu perfformiad y Cyngor ar gyflawni'r Cynllun Corfforaethol 2022 i 2027: Y Sir Ddinbych a Garem. Mae ein Cynllun Corfforaethol yn nodi'r hyn yr ydym am ei gyflawni ar gyfer pobl a chymunedau Sir Ddinbych dros y 5 mlynedd nesaf. Mae'r Cynllun yn cynnwys chwe thema.

Uchafbwyntiau'r Cynllun Corfforaethol o fis Ebrill 2024 i fis Mawrth 2025:Sir Ddinbych wyrddach

Bob blwyddyn, rydym yn adolygu perfformiad y Cyngor ar gyflawni'r Cynllun Corfforaethol 2022 i 2027: Y Sir Ddinbych a Garem. Mae ein Cynllun Corfforaethol yn nodi'r hyn yr ydym am ei gyflawni ar gyfer pobl a chymunedau Sir Ddinbych dros y 5 mlynedd nesaf. Mae'r Cynllun yn cynnwys chwe thema.

Uchafbwyntiau'r Cynllun Corfforaethol o fis Ebrill 2024 i fis Mawrth 2025: Sir Ddinbych sy'n dysgu a thyfu

Bob blwyddyn, rydym yn adolygu perfformiad y Cyngor ar gyflawni'r Cynllun Corfforaethol 2022 i 2027: Y Sir Ddinbych a Garem. Mae ein Cynllun Corfforaethol yn nodi'r hyn yr ydym am ei gyflawni ar gyfer pobl a chymunedau Sir Ddinbych dros y 5 mlynedd nesaf. Mae'r Cynllun yn cynnwys chwe thema.

Uchafbwyntiau'r Cynllun Corfforaethol o fis Ebrill 2024 i fis Mawrth 2025: Sir Ddinbych iachach, hapusach a gofalgar

Bob blwyddyn, rydym yn adolygu perfformiad y Cyngor ar gyflawni'r Cynllun Corfforaethol 2022 i 2027: Y Sir Ddinbych a Garem. Mae ein Cynllun Corfforaethol yn nodi'r hyn yr ydym am ei gyflawni ar gyfer pobl a chymunedau Sir Ddinbych dros y 5 mlynedd nesaf. Mae'r Cynllun yn cynnwys chwe thema.

Uchafbwyntiau'r Cynllun Corfforaethol o fis Ebrill 2024 i fis Mawrth 2025: Tai o ansawdd yn Sir Ddinbych sy'n bodloni anghenion pobl

Bob blwyddyn, rydym yn adolygu perfformiad y Cyngor ar gyflawni'r Cynllun Corfforaethol 2022 i 2027: Y Sir Ddinbych a Garem. Mae ein Cynllun Corfforaethol yn nodi'r hyn yr ydym am ei gyflawni ar gyfer pobl a chymunedau Sir Ddinbych dros y 5 mlynedd nesaf. Mae'r Cynllun yn cynnwys chwe thema.

Trefniadau Casglu Gwastraff ac Ailgylchu Wythnos yn Cychwyn Rhagfyr 22

Mae Cyngor Sir Ddinbych yn cynghori trigolion i fod yn ymwybodol o newidiadau dros dro i ddyddiau casglu gwastraff ac ailgylchu dros wyliau’r Nadolig.

Dros gyfnod y Nadolig a’r Flwyddyn Newydd, bydd y newidiadau canlynol yn cael eu gwneud i gasgliadau gwastraff y cartref. Mae rhai dyddiau casglu wedi newid, sef:

Byddwn ni’n dychwelyd i’r drefn arferol o ran casgliadau ddydd Llun, 5 Ionawr 2026.

Mae’r wybodaeth i gyd am gyfnod y Nadolig a’r Flwyddyn Newydd ar wefan y Cyngor.

Gall trigolion wirio sut i ailgylchu eitemau ar ganllaw ailgylchu A i Y y Cyngor ar-lein.

Diweddariad ar Ffliw Adar gan Gyngor Sir Dinbych

Mae Cyngor Sir Dinbych yn cynghori perchnogion dofednod ac adar hela i fod yn ymwybodol o'r risg bosibl o ffliw adar.

Mae'r risg o firws ffliw adar yn cynyddu yn ystod y gaeaf oherwydd mudo adar dŵr a gwylanod ac mae'n firws heintus iawn sy'n cael ei drosglwyddo o aderyn i aderyn neu drwy'r amgylchedd.

Gall y clefyd effeithio ar system resbiradol, dreulio neu nerfol llawer o rywogaethau o adar, ac mae arwyddion cyffredin yn cynnwys colli archwaeth, pennau chwyddedig a phroblemau anadlu a all arwain at farwolaeth.

Yn dilyn cynnydd yn nifer yr achosion a gofnodwyd yng Nghymru, o heddiw (ddydd Iau Tachwedd 13), bydd yn ofyniad cyfreithiol i bob ceidwad 50 neu fwy o adar o unrhyw rywogaeth eu cadw o dan do i leihau'r lledaeniad ac atal y firws.

Bydd y mesurau yn berthnasol i heidiau o lai na 50 o adar o unrhyw rywogaeth os caiff wyau neu gynhyrchion dofednod eu gwerthu neu eu rhoi i ffwrdd hefyd. Mae hyn oherwydd y risg uwch o drosglwyddo clefydau sy'n gysylltiedig â masnachu neu roi cynhyrchion dofednod i ffwrdd.

Bydd y mesurau tai gorfodol newydd yn cael eu hymgorffori yn y Parth Atal Ffliw Adar Cymru (AIPZ) presennol a gyflwynwyd ym mis Ionawr.

Hoffai Cyngor Sir Dinbych atgoffa unrhyw un sy'n cadw dofednod neu adar hela, gan gynnwys y rhai sydd â llai na 50 o adar, ei bod yn ofynnol i ddarparu manylion eu heidiau i'r Gofrestr Dofednod.

Bydd hyn yn sicrhau y gellir cysylltu â nhw ar unwaith os bydd achos o glefyd adar fel y gallant gymryd camau i amddiffyn eu hadar cyn gynted â phosibl.

Dylai ceidwaid dofednod archwilio eu hadar yn rheolaidd am arwyddion o'r clefyd a gwahanu adar sy'n dangos arwyddion eu bod wedi'u heffeithio. Dylid rhoi gwybod ar unwaith i'r Asiantaeth Iechyd Anifeiliaid a Phlanhigion am unrhyw achosion a amheuir o ffliw adar.

I roi gwybod am adar marw a chael gwared arnynt, ffoniwch DEFRA ar 03459 335577 neu i gofrestru eich dofednod cliciwch yma neu ffoniwch Linell Gymorth Cofrestr Dofednod Prydain Fawr, ar 0800 634 1112.

Am ragor o wybodaeth, ewch i'r ddolen isod:

https://www.denbighshire.gov.uk/cy/trwyddedau-hawlenni-a-safonau-masnach/safonau-masnach/y-feirws-ffliw-adar-hpai.aspx

Annog pobl ifanc i hawlio eu cynilion

Gallai nifer o oedolion ifanc yn Sir Ddinbych fod â chyfartaledd o £2,200 yn aros amdanynt yn eu cyfrif Cronfa Ymddiriedolaeth Plant heb eu hawlio.

Cyflwynwyd Cronfeydd Ymddiriedolaeth Plant gan Lywodraeth y DU yn 2005. Agorwyd cyfrifon ar gyfer bron 6 miliwn o blant a anwyd yn y DU rhwng 1 Medi 2002 a 2 Ionawr 2011.

Mae bron hanner nifer y Cronfeydd Ymddiriedolaeth Plant yng Nghymru heb eu hawlio o hyd. Yn ôl y Share Foundation, mae oddeutu 1240 o gyfrifon heb eu hawlio o hyd yn Sir Ddinbych.

Gall pobl ifanc 16 oed neu’n hŷn gymryd rheolaeth o’u Cronfa Ymddiriedolaeth Plant eu hunain, er na ellir tynnu’r arian o’r gronfa tan fyddant yn 18 oed. Gall teuluoedd barhau i dalu hyd at £9,000 y flwyddyn yn ddi-dreth i’r Gronfa Ymddiriedolaeth Plant tan fydd y cyfrif yn aeddfedu.  Mae’r arian yn aros yn y cyfrif tan fydd y plentyn yn ei dynnu allan neu yn ei ail-fuddsoddi i mewn i gyfrif arall. Os nad oedd rhiant neu warcheidwad wedi gallu agor cyfrif i’w plentyn, bu i’r llywodraeth agor cyfrif cynilo ar ran y plentyn.

Bydd pob unigolyn 16 oed yn cael gwybodaeth am sut i ddod o hyd i’w Cronfa Ymddiriedolaeth Plant gan Gyllid a Thollau Ei Fawrhydi gyda’u llythyr Yswiriant Gwladol.  Os oes unrhyw un yn ansicr am eu sefyllfa, yna dylent wirio gyda’u banc neu gymdeithas adeiladu. Fel arall, gall oedolion ifanc a rhieni chwilio ar www.gov.uk/child-trust-funds i ddod o hyd i ble mae eu Cronfa Ymddiriedolaeth Plant yn cael ei gadw.

Dywedodd y Cynghorydd Delyth Jones, Aelod Arweiniol Cyllid, Perfformiad ac Asedau Strategol:

“Hoffwn annog yr holl bobl ifanc sy’n gymwys i wirio eu cyfrifon a hawlio yr hyn sy’n eiddo iddynt. Gellir symud y buddsoddiad i ISA oedolyn neu ei ddefnyddio ar gyfer eu haddysg, tai neu wersi gyrru.

Byddwn yn annog pobl ifanc i ddefnyddio’r adnodd ar-lein i’w olrhain, neu i rieni plant yn eu harddegau i siarad â nhw i sicrhau eu bod yn ymwybodol o’u Cronfa Ymddiriedolaeth Plant. Gallai hyn wneud gwahaniaeth gwirioneddol i’w cynlluniau ar gyfer eu dyfodol yn enwedig mewn cyfnod pan fo arian yn dynn.”

Bu i’r cynllun Cronfa Ymddiriedolaeth Plant gau ym mis Ionawr 2011 a bu i Gyfrifon Cynilo Unigol (ISA) Plant gymryd eu lle.

I gael rhagor o wybodaeth am Gronfeydd Ymddiriedolaeth Plant, ewch i www.gov.uk/child-trust-funds. Fel arall, ewch i https://www.meiccymru.org/do-you-have-money-hiding-in-a-child-trust-fund, anfonwch neges destun at 07943 114449 neu ffoniwch 080880 23456.

Darganfod Sir Ddinbych...

Eisiau darganfod mwy o Sir Ddinbych?

Beth am gael ysbrydoliaeth o'n mapiau cerdded a beicio am syniadau newydd o leoedd i ymweld â nhw.

Am fwy o ysbrydoliaeth ar weithgareddau yn Sir Ddinbych a'r cyffiniau ewch i - https://www.northeastwales.wales/cy/ 

Awydd dysgu rhywbeth newydd?

Mae’r cynllun Llysgennad Twristiaeth Sir Ddinbych, yn gwrs hyfforddiant ar-lein am ddim i wella eich gwybodaeth am y sector twristiaeth yn Sir Ddinbych.

Mae 14 modiwl i ddewis ohonynt ar amrywiaeth o themâu gan gynnwys cerdded, becio. bwyd, celfyddydau, arfordir, hanes a thwristiaeth gynaliadwy.

Gwyliwch ein ffilm fer sy’n sôn am y cwrs.

Ewch i www.llysgennad.cymru a chychwyn arni heddiw.

Mwy o ardaloedd i dderbyn cymorth Dechrau’n Deg yn Sir Ddinbych

Mae mwy o ardaloedd yn Sir Ddinbych am dderbyn cymorth drwy gynllun gofal plant Dechrau’n Deg.

Mae’r ardaloedd ychwanegol yn cynnwys y Rhyl, Prestatyn, Gallt Melyd, Rhuddlan, Dyserth, Dinbych, Corwen, Llangollen, Llandrillo a Llanfair DC, ac mae’n berthnasol i deuluoedd sydd â phlentyn a gafodd ei ben-blwydd yn 2 oed rhwng 1 Medi 2024 a 31 Awst 2025.

Mae ehangu’r cynllun yn golygu y bydd teuluoedd yn yr ardaloedd newydd yn gymwys am 12 awr a hanner o ofal plant wedi’i ariannu yn ystod tymor yr ysgol. Gyda mwy o leoliadau yn cynnig Gofal Plant Dechrau'n Deg wedi'i ariannu, a chodau post newydd yn cael eu hychwanegu'n rheolaidd, anogir teuluoedd i wirio eu cod post gan ddefnyddio'r gwiriwr cod post ar y wefan.

Mae Dechrau’n Deg Sir Ddinbych yn rhaglen a ariennir gan Lywodraeth Cymru. Nod y rhaglen yw helpu plant i gael y cychwyn gorau posibl mewn bywyd er mwyn eu twf a’u datblygiad yn y dyfodol.

Meddai’r Cynghorydd Diane King, Aelod Arweiniol Addysg, Plant a Theuluoedd:

“Bydd yr ehangiad diweddaraf hwn i gynllun Dechrau’n Deg yn golygu y bydd mwy o deuluoedd Sir Dinbych bellach yn gallu cael mynediad at ddarpariaeth gofal plant am ddim. Mae’r cymorth hwn o fudd mawr i rieni a theuluoedd.

Gall preswylwyr yn yr ardaloedd newydd wirio a yw eu cod post yn gymwys gyda’r gwiriwr cod post.”

Am fwy o wybodaeth, ewch i: https://www.denbighshire.gov.uk/cy/gofal-plant-a-rhianta/teuluoedd-yn-gyntaf-a-dechraun-deg/dechraun-deg.aspx

Spotolau ar ein prif drefi

Mae ein Tîm Twristiaeth wedi bod yn tynnu sylw at bob un o'n prif drefi yn eu blog Gogledd-ddwyrain Cymru.

Mae mwy o wybodaeth yn eu blog. 

A wyddoch chi bod Tîm Trwyddedu’r Cyngor wedi lansio eu safonau gwasanaeth newydd.

Bod Tîm Trwyddedu’r Cyngor wedi lansio eu safonau gwasanaeth newydd. Mae’n egluro beth allwch chi ei ddisgwyl wrth wneud cais am drwyddedau, yn ystod archwiliadau a gorfodi, a sut i gysylltu neu roi adborth. Am ragor o wybodaeth ewch i’n gwefan.

A wyddoch chi bod 29.8% o wariant Treth Cyngor yn mynd tuag at ofal cymdeithasol i blant ac oedolion?

Mae 29.8% o wariant Treth Cyngor yn mynd tuag at ofal cymdeithasol i blant ac oedolion.

A gyda 36.7% yn mynd i ysgolion ac addysg, mae hyn yn golygu bod dros 66% o’ch Treth Cyngor yn mynd i warchod y mwyaf bregus yn ein cymdeithas.

I ddarganfod mwy am sut caiff Treth y Cyngor ei wario ewch i'n gwefan.

A wyddoch chi fod 1.9% o wariant Treth y Cyngor yn mynd tuag at Warchod y Cyhoedd ac Iechyd yr Amgylchedd?

Mae 1.9% o wariant Treth y Cyngor yn mynd tuag at Warchod y Cyhoedd ac Iechyd yr Amgylchedd ac fel rhan o hyn, mae'r Cyngor yn archwilio oddeutu 720 o fwytai, caffis a lleoliadau pryd ar glud bob blwyddyn i sicrhau eu bod yn gweithredu'n ddiogel ar gyfer trigolioin Sir Ddinbych.

Yn ogystal, mae'r Cyngor yn ymateb i dros 1,200 o geisiadau bob blwyddyn sy'n berthnasol i dai a llygredd.

I ddarganfod mwy am sut caiff Treth y Cyngor ei wario ewch i'n gwefan

Sir Ddinbych yn Gweithio yn cynnig sesiynau llesiant yn wythnosol

Fod Sir Ddinbych yn Gweithio yn cynnig sesiynau llesiant wythnosol am ddim ledled y sir – gan gynnwys galwadau heibio, teithiau cerdded llesiant, cefnogaeth i bobl ifanc, a gweithgareddau i hybu hyder. Maen nhw ar agor i holl drigolion Sir Ddinbych 16+ oed, ac yn hollol rhad ac am ddim! Edrychwch ar yr amserlen a’r digwyddiadau diweddaraf yma. 

A wyddoch chi mai 0.9% o wariant Treth y Cyngor sy'n mynd ar Wasanaeth Treftadaeth y sir?

Mae Gwasanaeth Treftadaeth Sir Ddinbych yn cyfrif am 0.9% o wariant Treth y Cyngor.

Am hyn, mae'n cadw ac yn hyrwyddo hanes unigryw'r sir, gan ofalu am safleoedd hanesyddol pwysig gan gynnwys Carchar Rhuthun, Plas Newydd, Nantclwyd Y Dre, Amgueddfa'r Rhyl (wedi'i lleoli yn y llyfrgell) a storfa gasgliadau fawr.

Drwy ddiogelu'r rhain mae'r gwasanaeth yn sicrhau bod hanes cyfoethog Sir Ddinbych yn parhau i fod yn hygyrch ar gyfer addysg, lles a mwynhad.

Trwy ein hatyniadau, digwyddiadau a rhaglenni dysgu, rydym yn cefnogi balchder lleol, twristiaeth ddiwylliannol a'r economi wrth amddiffyn treftadaeth ar gyfer cenedlaethau'r dyfodol.

I ddarganfod mwy am sut caiff Treth y Cyngor ei wario ewch i'n gwefan

A wyddoch chi bod 2.9% o wariant Treth Cyngor yn mynd ar drafnidiaeth ysgol?

Mae 2.9% o wariant Treth Cyngor yn mynd ar drafnidiaeth ysgol.

Am hyn, mae'r Cyngor yn cludo oddeutu 2,871 o ddisgyblion yn ddiogel i 75 ysgol ledled y sir.

I ddarganfod mwy am sut caiff Treth y Cyngor ei wario ewch i'n gwefan

Llawrlwytho eLyfrau, llyfrau sain, papurau newydd ac yn y blaen

Gallwch chi lawrlwytho eLyfrau, llyfrau sain, cylchgronau digidol a phapurau newydd am ddim gan ddefnyddio ap Borrowbox? Y cyfan sydd ei angen arnoch chi yw eich cerdyn llyfrgell a'ch PIN. Ddim yn aelod o'r llyfrgell? Mae ymuno ar-lein am ddim www.sirddinbych.gov.uk/llyfrgelloedd.  

A wyddoch chi fod 1.1% o wariant Treth y Cyngor yn mynd tuag at y gwasanaeth Cefn Gwlad?

Mae 1.1% o wariant Treth Cyngor yn mynd tuag at y Gwasanaeth Cefn Gwlad sy'n rheoli dros 80 o safleoedd cefn gwlad, dros 1,200 hectar o fannau gwyrdd ar gyfer hamdden a chadwraeth.

Mae'r rhain yn amrywio o Barc Gwledig Loggerheads a Moel Fammau, Planhigfa Goed y Sir yn Llanelwy, Pwll Brickfield yn y Rhyl, Prestatyn Dyserth Way, Llantysilio Green yn Nyffryn Dyfrdwy a nifer o safleoedd cymunedol llai ar draws y Sir.

Mae gan y Gwasanaeth dîm arbenigol yn y maes Ecoleg a Choed ledled y Sir,  y dynodiad Tirwedd Genedlaethol, hamdden a hawliau tramwy, sy'n trefnu teithiau cerdded natur ar gyfer iechyd ac yn rheoli'r Ganolfan Cefn Gwlad yn Loggerheads ac arlwyo ym Mhlas Newydd.

I ddarganfod mwy am sut caiff Treth y Cyngor ei wario ewch i'n gwefan

A wyddoch chi fod 0.8% o wariant Treth Cyngor yn mynd tuag at oleuadau stryd?

Mae 0.8% o wariant Treth Cyngor yn mynd tuag at oleuadau stryd.

Am hyn, mae’r Cyngor yn cynnal 11,763 o oleuadau stryd a 1,547 o arwyddion a physt wedi’u goleuo

I ddarganfod mwy am sut caiff Treth y Cyngor ei wario ewch i'n gwefan

Gwasanaeth Ieuenctid Sir Ddinbych

Fod Gwasanaeth Ieuenctid Sir Ddinbych yn agored i bawb 11 i 25 oed. Mae nhw yn cynnig gweithgareddau a chyfleoedd cymdeithasol i ddatblygu diddordebau yn ogystal â helpu a chefnogi unrhyw un sydd ei angen. I ddod o hyd i glwb ieuenctid lleol neu i gael cymorth a chefnogaeth i blant a phobl ifanc, ewch i’n gwefan.

Mae Treth y Cyngor yn cynrychioli dim ond 25% o arian y Cyngor

Mae Treth y Cyngor ond yn cyfrif am 25% o gyfanswm cyllid y Cyngor. Pan fyddwch yn talu eich bil Treth y Cyngor blynyddol, mae 1.8% o hwnnw’n talu am gasgliadau gwastraff ac ailgylchu – sy’n cyfateb i £32.89 y flwyddyn (yn seiliedig ar dreth gyngor eiddo Band D o £1,799.48 y flwyddyn). Mae'r rhan fwyaf o wariant Treth y Cyngor yn mynd tuag at y rhai mwyaf agored i niwed mewn cymdeithas - ysgolion ac addysg yw'r gwariant mwyaf sy'n cyfrif am 36.7% tra bod gofal oedolion a gofal cymdeithasol yn cyfrif am 29.8%. Darganfyddwch fwy ar ein gwefan.

Prydau ysgol am ddim

Mae pob plentyn oed cynradd yn gymwys i gael prydau ysgol am ddim drwy'r cynllun Prydau Ysgol Cynradd Cynradd Cyffredinol. Mae hon yn fenter gan Lywodraeth Cymru sydd wedi'i sefydlu i helpu gyda'r costau byw cynyddol. Gallwch ddarganfod rhagor o wybodaeth ar wefan y Cyngor.

A wyddoch chi bod rhan o'ch Treth Cyngor yn mynd tuag at y Gwasanaeth Tân?

Oeddech chi'n gwybod bod rhan o'ch Treth Cyngor yn mynd tuag at y Gwasanaeth Tân?

Nid yw'r holl Dreth Cyngor a gesglir yn talu am ddim ond gwasanaethau'r cyngor, mae 2.5% yn mynd tuag at y Gwasanaeth Tân. I ddarganfod mwy am sut caiff Treth y Cyngor ei wario ewch i'n gwefan.

A wyddoch chi?

Mae 36.7% o'ch Treth Cyngor yn cael ei wario ar ysgolion ac addysg, a 29.8% yn cael ei wario ar ofal cymdeithasol, sy'n golygu bod dros 66% o'ch Treth Cyngor yn mynd ar amddiffyn y mwyaf bregus yn ein cymdeithas.

I ddarganfod mwy am sut caiff Treth y Cyngor ei wario ewch i'n gwefan.

A wyddoch chi fod gan Sir Ddinbych yn Gweithio tudalennau ar ein gwefan?

Mae gan Sir Ddinbych yn Gweithio dudalennau ar wefan y Cyngor.

Mae Sir Ddinbych yn Gweithio yma i helpu preswylwyr 16 oed a hŷn a allai fod yn ei chael yn anodd neu sy’n poeni am arian. P’un ai a ydych chi’n chwilio am waith neu angen cefnogaeth i godi eich hun yn ôl ar eich traed, mae nhw yma i’ch arwain chi tuag at ddyfodol gwell. Ewch i'n gwefan i gael gweld beth sydd gennyn nhw i gynnig.

A wyddoch chi fod 1.8% o wariant Treth Cyngor yn mynd tuag at ffyrdd ac isadeiledd?

Mae 1.8% o wariant eich Treth Cyngor yn mynd tuag at ffyrdd ac isadeiledd.

O fewn hyn mae’r gwasanaeth yn gyfrifol am 1,419km o briffyrdd (ag eithrio cefnffyrdd), 601 o bontydd priffyrdd a cheuffosydd, 302 o waliau cynnal a 26,000 o geunentydd.

I ddarganfod mwy am sut caiff Treth y Cyngor ei wario ewch i'n gwefan

Wyddoch chi mai 1.8% o wariant Treth Cyngor sy’n mynd ar wagu biniau ac ailgylchu?

Mae 1.8% o wariant eich Treth Cyngor yn mynd ar wagio biniau ac ailgylchu sy’n cyfateb i £32.89 y flwyddyn (yn seiliedig ar eiddo Band D).

Am hyn, mae’r Cyngor yn casglu oddeutu 73,000 o finiau o fwy na 47,000 o gartrefi bob wythnos ar draws y sir.

I ddarganfod mwy am sut caiff Treth y Cyngor ei wario ewch i'n gwefan

A wyddoch chi y gallwch wylio cyfarfodydd y Cyngor arlein?

Gallwch weld gweddarllediadau byw ac wedi eu recordio o gyfarfodydd pwyllgorau’r Cyngor ar unrhyw adeg.

Mae'r holl bapurau ar gael i'w gweld o flaen llaw hefyd.

Os hoffech chi ddarganfod mwy am beth syn digwydd yn y Cyngor, edrychwch ar y calendr cyfarfodydd i weld beth sy’n mynd ymlaen.

Dathliad y Nadolig

Cynhelir gwasanaeth carolau blynyddol ‘Dathliad y Nadolig’ a gynhelir gan Gyngor Sir Dinbych yn y Rhyl.

Bydd y gwasanaeth yn digwydd nos Fercher 3 Rhagfyr am 7pm yn Eglwys Sant Thomas, Y Rhyl.

Yn ystod y gwasanaeth, gwneir casgliad tuag at Hosbis Sant Cyndeyrn, Llanelwy ac Urdd Gobaith Cymru, sef elusennau dewisol y Cadeirydd eleni.

Yn cymryd rhan eleni mae:

• Ysgol Brynhyfryd
• Band Cyfuniad y Pedair Sir
• Côr NantClwyd

Dywedodd y Cynghorydd Arwel Roberts, Cadeirydd y Cyngor: “Rwy’n falch iawn o wahodd pawb i ymuno â ni ar gyfer Cyngerdd Carolau eleni.

“Mae bob amser yn achlysur arbennig sy’n dod â’n cymuned ynghyd, ac mae’n hyfryd gweld plant ysgol lleol yn rhannu eu doniau a’u hysbryd Nadoligaidd.

“Rwy’n gobeithio y bydd cymaint o bobl â phosibl yn dod draw i fwynhau noson o gerddoriaeth a dathlu.”

Hoffem ddiolch i Cerdd Cydweithredol Sir Ddinbych, sydd unwaith eto eleni yn goruchwylio'r trefniadau/cyfarwyddiad cerddorol ar gyfer y noson.