Ogofâu Sir Ddinbych ar gamera

Bydd cyfres deledu sy’n cael ei darlledu ar S4C yn y flwyddyn newydd yn dangos safle hanesyddol yn Sir Ddinbych lle darganfuwyd y gweddillion dynol hynaf.

Darganfuwyd gweddillion 19 dant Neanderthalaidd, yn dyddio yn ôl 230,000 o flynyddoedd yn Ogof Pontnewydd ger Cefn Meiriadog, ar ôl cloddio dros sawl blwyddyn.

Roedd Neanderthaliaid yn rywogaeth gwahanol o bobl a oedd yn arfer byw yn y dirwedd hon. Mae astudiaethau wedi dangos bod y dannedd yn dod o o leiaf pump unigolyn yn amrywio o blant i oedolion.

Daethpwyd o hyd i tua 1,000 o fwyelli llaw hefyd, yn ogystal â gweddillion anifeiliaid eraill, fel penglog arth, sy’n ei wneud yn un o’r safleoedd archeolegol mwyaf arwyddocaol yng Nghymru.

Mae’r ogof wedi’i diogelu oherwydd ei chysylltiadau daearegol ac archeolegol. Yn ystod yr Ail Ryfel Byd, defnyddiwyd yr ogof fel storfa arfau ac adeiladwyd wal ar draws mynedfa’r ogof. 

Bydd y safle yn ymddangos fel rhan o gyfres Cynefin ar S4C, lle bydd yr archeolegydd Iestyn Jones yn dweud wrth bobl am bwysigrwydd y safle ac yn dangos y tu mewn i’r ogof.

Mae Ogof Pontnewydd hefyd wedi bod yn destun rhaglen ymchwil tymor hir yn Amgueddfa Cymru.

I gael yr wybodaeth ddiweddaraf am waith Gwasanaeth Cefn Gwlad Sir Ddinbych, ewch i’n tudalen facebook: www.facebook.com/DenbighshireCountrysideService