Bydd darn olaf o waith adfer yn diogelu darn o hanes Prestatyn ar gyfer cenedlaethau’r dyfodol.

Mae gwaith wedi’i wneud ym Maddonau Rhufeinig Prestatyn i helpu i ddiogelu ac adfer y safle hanesyddol yn Melyd Avenue.

Cafodd y trysor cudd ei ddarganfod am y tro cyntaf yn y 1930au yn ystod gwaith cloddio ar y safle. Yna cafodd ei ail orchuddio ac yna ei gloddio eto yn y 1980au, pan adeiladwyd y stad dai gyfagos. Credir i’r Baddondy gael ei adeiladu o amgylch 120 OC, gydag estyniad pellach yn 150 OC.

Mae yna rywfaint o ddadlau ynglŷn â’r rheswm dros ei leoliad ym Mhrestatyn. Fodd bynnag, credir fod yna gysylltiad rhyngddo â’r llengoedd Rhufeinig yng Nghaer a Chaernarfon, gan ei fod yn gorwedd tua hanner ffordd rhwng y ddau.

Gallai hefyd fod yn gysylltiedig â harbwr cyfagos, oherwydd ei leoliad arfordirol.

Mae Gwasanaethau Cefn Gwlad Sir Ddinbych yn rheoli a gofalu am y Baddonau Rhufeinig ac wedi ymgymryd â rhaglen o waith adfer yn yr ardal.

Roedd gwaith adfer diweddar a wnaed gan Ben Davies sy’n arbenigo mewn gwaith adfer ar y safle yn cynnwys adfer y gweddillion, gan fod y garreg wedi’i rhoi yn ôl yn ei lle gyda sment y tro diwethaf y gwnaed gwaith, nad yw’n ddelfrydol.

Mae Ben, sydd hefyd yn artist wedi bod yn tynnu hwn ac yn rhoi cerrig yn ôl yn eu lle gwreiddiol yn defnyddio morter calch. Morter calch fyddai wedi cael ei ddefnyddio yn hanesyddol ac mae’n caniatáu ar gyfer ehangu/cyfyngu yn ystod newid yn y tymheredd sy’n helpu i gadw’r garreg wreiddiol (atal craciau ac ati).

Mae tyllau hefyd wedi cael eu llenwi i atal dŵr rhag sefyll ar y gweddillion a difrod gan rew dilynol.

Roedd ceidwaid cefn gwlad ynghyd â gwirfoddolwyr a gefnogwyd gan y Rhaglen Natur er Budd Iechyd hefyd wedi gwneud gwaith i wella’r llwybrau troed yn y safle.

Meddai’r Cynghorydd Alan James, Aelod Arweiniol Datblygu Lleol a Chynllunio: “Mae’r safle pwysig hwn wirioneddol yn un o ‘drysorau cudd’ Prestatyn ac rydym yn ddiolchgar i bawb sydd wedi cyfrannu at adfer a diogelu’r ardal hanesyddol hon.

“Byddwn yn annog unrhyw un sydd â diddordeb mewn hanes i ymweld â’r Baddondy Rhufeinig i gael golwg ar y darn hwn o hanes sydd i’w weld yn glir ym Mhrestatyn.”

Mae'r Cyngor a Thirwedd Cenedlaethol Bryniau Clwyd a Dyffryn Dyfrdwy’n atgoffa ymwelwyr i barcio’n gyfrifol wrth ymweld ag atyniadau yng nghefn gwlad dros yr haf.

Maent yn gofyn i ymwelwyr sydd am fwynhau’r mannau prysur yng nghefn gwlad o amgylch Dyffryn Dyfrdwy a Bryniau Clwyd gynllunio ymlaen llaw cyn teithio i’r ardaloedd.

Mae nifer o baratoadau eisoes wedi’u gwneud ar gyfer cynnydd mewn traffig yn yr ardal wrth i wyliau’r haf gyrraedd.

Bydd ceidwaid cefn gwlad ychwanegol yn gweithio mewn ardaloedd sy’n cynnwys Rhaeadr y Bedol yn Llangollen, Moel Famau a Pharc Gwledig Loggerheads i gynorthwyo a darparu gwybodaeth i ymwelwyr.

Bydd swyddogion gorfodi sifil hefyd yn monitro’r safleoedd, yn enwedig pan mae disgwyl iddynt fod ar eu prysuraf.

Gall rhai sy’n ymweld ag ardal Llangollen ar ddyddiau Sadwrn bellach ddefnyddio gwasanaeth Bws Darluniadwy Dyffryn Dyfrdwy, sy’n mynd ar lwybr cylchol bob dydd Sadwrn tan 30 Awst. Mae’n cysylltu Llangollen a’r pentrefi cyfagos â Rhaeadr y Bedol ac atyniadau poblogaidd lleol gan gynnwys Traphont Ddŵr Pontcysyllte, Gwarchodfa Natur y Wenffrwd, Abaty Glyn y Groes, Tŷ Hanesyddol Plas Newydd a Bwlch yr Oernant.

Bydd y gwasanaeth yn galluogi ymwelwyr a thrigolion i ymweld a mwynhau’r lleoliadau hyn heb orfod mynd i’r drafferth o chwilio am le i barcio ym mhob safle.

Mae’r bws yn galw ym Mhafiliwn Llangollen, lle mae digonedd o le i barcio cerbydau am y dydd.

Mae cyfres o fesurau hefyd wedi’u cyflwyno wrth Foel Famau i leihau tagfeydd yn yr ardal, yn cynnwys llinellau melyn dwbl, rhagor o leoedd parcio a lle i barcio ar ochr y ffordd er mwyn i draffig ymwelwyr lifo’n well.

Mae ymwelwyr hefyd yn cael eu hannog yn gryf i barchu cefn gwlad a bod yn synhwyrol drwy barcio’n gyfrifol, peidio â thaflu sbwriel a beicio ar lwybrau lle mae caniatâd yn unig.

Os yw hi’n braf, mae pobl hefyd yn cael eu hannog i beidio â chynnau barbeciw, stofiau gwersylla na thanau ar ardaloedd rhostir oherwydd y perygl sylweddol o dân. Dewch â phicnic yn hytrach na barbeciw ac ewch â'r holl sbwriel adref gyda chi.

Dywedodd y Cynghorydd Alan James, Aelod Arweiniol Datblygu Lleol a Chynllunio ar Gabinet Sir Ddinbych: “Rydyn ni eisiau i bobl fwynhau’r atyniadau awyr agored gwych sydd ar gael yma, ond hoffem eu hatgoffa bod cyfyngiadau parcio’n bwysig ar gyfer diogelwch ffyrdd ac i sicrhau nad oes unrhyw un yn hawlio lleoedd parcio’n annheg. Gall swyddogion gorfodi sifil roi Rhybudd Talu Cosb i unrhyw un sydd ddim yn cydymffurfio â’r cyfyngiadau parcio.

“Mae ein ceidwaid yn gweithio pob penwythnos i ddarparu cyngor ac arweiniad i ymwelwyr sy’n dod i’r safleoedd a byddwn yn gofyn i’r cyhoedd hefyd barchu’r rôl maen nhw yno i’w gwneud.

“Cynlluniwch eich diwrnod ymlaen llaw, ceisiwch ddefnyddio cyfleusterau fel bws Dyffryn Dyfrdwy i deithio, a fydd yn arbed lleoedd parcio, a gwnewch yn siŵr eich bod wedi cynllunio dewisiadau eraill i ymweld â nhw ac o ran parcio os na fydd modd i chi ymweld â’ch dewis cyntaf o leoliad. Mae digonedd o atyniadau i ymweld â nhw yn yr ardal arbennig hon.”

Yn dilyn adroddiadau o ddigwyddiadau yn ardal Moel Famau, mae pobl yn cael eu hannog i ddilyn cyngor pwysig i gadw anifeiliaid anwes ar dennyn tra’u bod allan yng nghefn gwlad yn ystod y gwyliau.

Mae tarfu ar dda byw, hynny yw cŵn yn tarfu ar ddefaid ac yn eu herlid, yn anghyfreithlon. Gall cŵn sy’n cael eu dal yn tarfu ar dda byw gael eu difa a gall eu perchnogion gael eu herlyn.

Dylai ymwelwyr â chefn gwlad fod yn ymwybodol o ba gyfyngiadau a chanllawiau sydd mewn grym yn yr ardal benodol honno a chadw eu hunain ac eraill yn ddiogel. Fe atgoffir pobl hefyd i wirio ymlaen llaw i weld a yw cyfleusterau cefn gwlad ar agor yn ystod adegau prysur a pharcio’n gyfrifol mewn ardaloedd dynodedig.

Meddai’r Cynghorydd Alan James, Aelod Arweiniol Datblygu Lleol a Chynllunio: “Fe wyddom fod llawer o berchnogion cŵn sy’n ymweld â’n hardaloedd cefn gwlad yn barchus ac yn cadw eu hanifeiliaid anwes ar dennyn tra’u bod yn mwynhau’r golygfeydd, a hoffwn ddiolch iddyn nhw am hynny.

“Fodd bynnag, rydym ni’n gwybod bod yna rai sydd ddim yn dilyn y rheolau ac rydym ni’n eu hatgoffa mai nhw sy’n gyfrifol am les eu ci pan fyddan nhw’n cerdded drwy gefn gwlad.

“Gellir erlyn pob perchennog ci sy’n anwybyddu’r rheolau ac sy’n gadael i’w hanifeiliaid anwes darfu ar dda byw, ac os caiff eu hanifeiliaid eu dal yn tarfu, fe ellir eu saethu’n gyfreithiol. Mae hyn yn achosi trallod i bawb ac yn ganlyniad sydd arnom ni wir eisiau ei osgoi.

“Os ydych chi’n dod â’ch ci efo chi i’n cefn gwlad, cofiwch gynllunio ymlaen llaw, dewch i wybod am y tir y byddwch chi’n cerdded arno, parchwch y cod cefn gwlad a chadwch eich ci ar dennyn bob amser.”

I gael rhagor o wybodaeth, ewch i https://www.clwydianrangeanddeevalleyaonb.org.uk/?lang=cy a dilynwch AHNE Bryniau Clwyd a Dyffryn Dyfrdwy ar Facebook ac X.

Bydd darn olaf o waith adfer yn diogelu darn o hanes Prestatyn ar gyfer cenedlaethau’r dyfodol.

Mae gwaith wedi’i wneud ym Maddonau Rhufeinig Prestatyn i helpu i ddiogelu ac adfer y safle hanesyddol yn Melyd Avenue.

Cafodd y trysor cudd ei ddarganfod am y tro cyntaf yn y 1930au yn ystod gwaith cloddio ar y safle. Yna cafodd ei ail orchuddio ac yna ei gloddio eto yn y 1980au, pan adeiladwyd y stad dai gyfagos. Credir i’r Baddondy gael ei adeiladu o amgylch 120 OC, gydag estyniad pellach yn 150 OC.

Mae yna rywfaint o ddadlau ynglŷn â’r rheswm dros ei leoliad ym Mhrestatyn. Fodd bynnag, credir fod yna gysylltiad rhyngddo â’r llengoedd Rhufeinig yng Nghaer a Chaernarfon, gan ei fod yn gorwedd tua hanner ffordd rhwng y ddau.

Gallai hefyd fod yn gysylltiedig â harbwr cyfagos, oherwydd ei leoliad arfordirol.

Mae Gwasanaethau Cefn Gwlad Sir Ddinbych yn rheoli a gofalu am y Baddonau Rhufeinig ac wedi ymgymryd â rhaglen o waith adfer yn yr ardal.

Roedd gwaith adfer diweddar a wnaed gan Ben Davies sy’n arbenigo mewn gwaith adfer ar y safle yn cynnwys adfer y gweddillion, gan fod y garreg wedi’i rhoi yn ôl yn ei lle gyda sment y tro diwethaf y gwnaed gwaith, nad yw’n ddelfrydol.

Mae Ben, sydd hefyd yn artist wedi bod yn tynnu hwn ac yn rhoi cerrig yn ôl yn eu lle gwreiddiol yn defnyddio morter calch. Morter calch fyddai wedi cael ei ddefnyddio yn hanesyddol ac mae’n caniatáu ar gyfer ehangu/cyfyngu yn ystod newid yn y tymheredd sy’n helpu i gadw’r garreg wreiddiol (atal craciau ac ati).

Mae tyllau hefyd wedi cael eu llenwi i atal dŵr rhag sefyll ar y gweddillion a difrod gan rew dilynol.

Roedd ceidwaid cefn gwlad ynghyd â gwirfoddolwyr a gefnogwyd gan y Rhaglen Natur er Budd Iechyd hefyd wedi gwneud gwaith i wella’r llwybrau troed yn y safle.

Meddai’r Cynghorydd Alan James, Aelod Arweiniol Datblygu Lleol a Chynllunio: “Mae’r safle pwysig hwn wirioneddol yn un o ‘drysorau cudd’ Prestatyn ac rydym yn ddiolchgar i bawb sydd wedi cyfrannu at adfer a diogelu’r ardal hanesyddol hon.

“Byddwn yn annog unrhyw un sydd â diddordeb mewn hanes i ymweld â’r Baddondy Rhufeinig i gael golwg ar y darn hwn o hanes sydd i’w weld yn glir ym Mhrestatyn.”