Arsyllfa werdd symudol i ganolbwyntio ar awyr y nos
Mae fan werdd ar fin rhoi cyfle i seryddwyr lleol gael cip o awyr y nos.
Mae Ardal o Harddwch Naturiol Eithriadol (AHNE) Bryniau Clwyd a Dyffryn Dyfrdwy wedi croesawu elfen newydd i’r tîm i gynorthwyo i hyrwyddo’r fenter Awyr Dywyll.
Yn dilyn ymgynghoriad â’r cyhoedd y llynedd, mae AHNE Bryniau Clwyd a Dyffryn Dyfrdwy yn gwneud cais am statws Cymuned Awyr Dywyll gyda Chymdeithas Ryngwladol Awyr Dywyll.
Mae statws Awyr Dywyll yn darparu cyngor ac arweiniad i ddatblygwyr ac eraill ar ddyluniad golau da mewn AHNE gyda’r nod o sicrhau y gall seryddwyr, rhai sy’n hoff o’r sêr ac arsyllwyr achlysurol weld awyr y nos yn ei holl ogoniant.
Mae fan drydanol Awyr Dywyll wedi cyrraedd AHNE Bryniau Clwyd a Dyffryn Dyfrdwy yn awr, sydd wedi’i dylunio i ddarparu golygfan berffaith o awyr y nos.
Bydd y fan drydanol Renault Kangoo Z.E sydd ag ystod o 170 milltir, yn cynnwys offer seryddol, gan gynnwys telesgopau.
Bydd staff AHNE Bryniau Clwyd a Dyffryn Dyfrdwy yn defnyddio’r fan i gynnal digwyddiadau cyhoeddus Awyr Dywyll ar draws yr ardal leol i roi cyfle i bobl fwynhau awyr naturiol y nos.
Dywedodd Emlyn Jones, Pennaeth Gwasanaeth Cefn Gwlad y Cyngor: “Mae gennym awyr y nos anhygoel yn yr ardal leol a bydd y fenter hon yn gymorth i gael pobl yn agosach at yr awyr drwy gyfleuster gwych y fan Awyr Dywyll.
“Rydym yn gallu cynnig cyfle i bobl edrych yn fanylach ar y cytserau a phlanedau gyda’r gobaith o gynnal nifer o ddigwyddiadau yn ystod y flwyddyn a gan gadw golwg ar ddigwyddiadau seryddol o bwys fel cawod sêr gwib Perseid ym mis Awst a Geminids yn ddiweddarach yn y flwyddyn.”
Mae AHNE Bryniau Clwyd a Dyffryn Dyfrdwy wedi cynhyrchu nifer o ganllawiau seryddol i gynorthwyo pobl i ganfod y prif gytser yn yr awyr - maent hefyd yn adrodd hanes rhai o chwedlau Cymru sy’n gysylltiedig â’r cytserau a’u henwau Cymraeg.
https://www.clwydianrangeanddeevalleyaonb.org.uk/wp-content/uploads/2019/11/Dark-Skies-Pocket-Guide-Web-Final.pdf
Loggerheads yn cael gwobr am amddiffyn awyr y nos
Mae prosiect i droi man harddwch yn barth cyfeillgar i awyr dywyll wedi ennill gwobr.
Mae goleuadau allanol ym Mharc Gwledig Loggerheads yn Ardal o Harddwch Eithriadol (AHNE) Bryniau Clwyd a Dyffryn Dyfrdwy wedi cael eu newid i wella ansawdd awyr y nos yn yr ardal.
Enillodd y gwaith y Wobr Goleuadau Da gan y Comisiwn Awyr Dywyll, sefydliad sy’n ceisio gwarchod ansawdd ein hawyr nos.
Mae'r goleuadau LED, sy'n gweithredu ar synhwyrydd mudiant, wedi'u cysgodi'n llawn felly nid oes unrhyw ollyngiad i fyny ac mae golau'n cael ei gyfeirio i'r man lle mae ei angen yn unig.
Wedi’u dylunio’n fewnol gan Beiriannydd Goleuadau Sir Ddinbych, Graham Mitchell, mae’r goleuadau LED yn fwy effeithlon na goleuadau traddodiadol ac mae tymheredd y lliw yn olau melynach meddalach.
Mae'r gwaith yn Loggerheads yn dangos nad yw amddiffyn ein awyr nos yn golygu diffodd ein goleuadau - mae'n golygu cael y swm cywir o olau wedi'i gyfeirio'n ofalus at y lleoedd y mae ei angen arnom, ar yr adegau y mae ei angen arnom. Dangoswyd bod goleuadau gwael, yn enwedig y golau glas/gwyn llym sy'n aml yn gysylltiedig â LEDs, yn cael effaith drychinebus ar fioamrywiaeth trwy amharu ar batrymau ymddygiad pryfed sy'n cael effaith gynyddol ar draws yr ecosystem, tra dangoswyd bod llygredd golau hefyd yn cael effaith negyddol ar ein hiechyd corfforol a meddyliol ein hunain. Mae golau gwael yn cael effaith mor negyddol ar ein bioamrywiaeth a’n hansawdd bywyd ein hunain ac eto mae’n gymharol hawdd ei wneud yn iawn.
Mae'r prosiect hefyd wedi dangos, er bod goleuadau diogelwch traddodiadol yn gallu creu llacharedd a chysgodion, gall llai o olau, wedi'i gyfeirio'n gywir fod yn llawer mwy effeithiol - ac yn well i'r amgylchedd.
Yn dilyn ymgynghoriad cyhoeddus y llynedd, mae AHNE Bryniau Clwyd a Dyffryn Dyfrdwy yn y broses o wneud cais am statws Cymuned Awyr Dywyll gyda’r Gymdeithas Awyr Dywyll Ryngwladol.
Byddai statws Awyr Dywyll yn helpu i warchod awyr y nos, yn hyrwyddo dyluniad goleuo da yn yr AHNE ac yn darparu cyfleoedd i seryddwyr, selogion a sylwedyddion achlysurol weld awyr y nos yn ei holl ogoniant.
Am fwy o wybodaeth ewch i https://www.clwydianrangeanddeevalleyaonb.org.uk/projects/dark-skies/