Teyrnged i'r Cynghorydd Pete Prendergast

Ar 22 Medi, roedd y Cyngor Sir wedi tristau o glywed am farwolaeth sydyn ein Cadeirydd, sef y Cynghorydd Pete Prendergast.

Bu’r Cynghorydd Prendergast yn Gadeirydd ar y Cyngor ar gyfer blwyddyn ddinesig 2017 - 2018 a chafodd ei ail-ethol yn Gadeirydd ym mis Mai eleni. Bu’n Is-gadeirydd y flwyddyn flaenorol ac roedd wedi gwasanaethu fel Cynghorydd Sir, yn cynrychioli De Orllewin y Rhyl, ers mis Mawrth 2015.

Dywedodd y Cynghorydd Jason McLellan, Arweinydd y Cyngor: “Rydym wedi ein syfrdanu ac yn drist iawn o glywed am farwolaeth Pete. Roedd yn aelod mor garedig ac uchel ei barch o'r Cyngor ac roedd pawb oedd yn ei adnabod ac a weithiodd ochr yn ochr ag ef yn meddwl yn uchel iawn ohono.

“Rwy’n gwybod bod Pete wrth ei fodd yn cefnogi ei gymuned leol i helpu lle gallai yn ei rôl fel Cynghorydd, roedd bob amser yn helpu gyda charedigrwydd, tosturi a gofal. Rhoddodd Pete gefnogaeth mor gadarnhaol i drigolion y Rhyl yn ei rôl, gan gefnogi llawer o grwpiau cymunedol a gwn ei fod wedi mwynhau gwneud mwy i grwpiau ar draws y sir pan ddaeth yn Gadeirydd i ni yn gynharach eleni.

“Ar ran y Cyngor a chydweithwyr Pete, byddwn yn gweld ei eisiau’n fawr a hoffem estyn ein cydymdeimlad dwysaf i’w deulu a’i ffrindiau ar yr adeg drist hon.”

Gwobr ‘Trysor Cudd’ i dŷ a gerddi hanesyddol yn Rhuthun

Mae Nantclwyd y Dre wedi’i gadarnhau’n “Atyniad i Ymwelwyr â Sicrwydd Ansawdd” ac ennill statws Trysor Cudd yn sgil asesiad gan Croeso Cymru.

Mae’r tŷ hanesyddol yn cynnig cyfle unigryw i gloddio i fwy na phum can mlynedd o hanes o’r Canol Oesoedd i’r ugeinfed ganrif. Y tu ôl i’r muriau mae gerddi helaeth “fel pin mewn papur, gyda gwelyau o flodau hardd a lleiniau ble mae ffrwythau a llysiau’n tyfu”, sy’n lle tawel i ymlacio ynghanol tref Rhuthun".

Mae Nantclwyd y Dre hefyd yn rhoi cyfle i ymwelwyr weld yr ystlumod pedol lleiaf ar y glwyd fagu yn nho’r tŷ, diolch i’r ‘BatCam’!

Mae’r tŷ eisoes wedi ennill y wobr Trysor Cudd gan Croeso Cymru yn 2017, 2018 a 2022. Dywedodd yr asesydd eleni bod yr atyniad yn “rhoi croeso ardderchog ac mae’r gofal i gwsmeriaid a’r wybodaeth a gynigir o’r radd flaenaf” a’i fod “yn llawn haeddu ennill y wobr eto eleni”.

Meddai Kate Thomson, Rheolwr Nantclwyd y Dre: “Rydyn ni’n arbennig o falch o gael yr achrediad ac ennill y wobr Trysor Cudd gan Croeso Cymru. Mae ein staff yn gweithio’n ddiwyd dros ben i fod o gymorth i bobl sy’n ymweld â’r tŷ ac mae’n braf bod Croeso Cymru wedi cydnabod hynny yn yr asesiad.

“Rydyn ni hefyd yn ddiolchgar am y gefnogaeth gan bobl Rhuthun, sy’n ein hysbrydoli i rannu’r tŷ bendigedig hwn a’i holl hanes â phobl o bob oed sy’n dod drwy’r drws.”

Meddai’r Cynghorydd Emrys Wynne, Aelod Arweiniol y Gymraeg, Diwylliant a Threftadaeth Sir Ddinbych: “Mae hyn yn newyddion ardderchog i Nantclwyd y Dre, mae’n atyniad arbennig i ymwelwyr yn Rhuthun ac mae’r tîm o staff a gwirfoddolwyr yn gweithio’n galed iawn. Mae’n drysor cudd rydym oll yn falch ohono, ac eisiau annog pawb i groesi’r trothwy a chael profiad o’i hanes cyfoethog.”

Adroddiad natur allweddol y DU yn amlygu’r prosiect môr-wenoliaid bach

Credyd llun: Michael Steciuk

Sut mae’r Cyngor yn perfformio?

Mae hi’n amser i chi ddweud eich dweud! Mae Arolwg Budd-ddeiliad y Cyngor ar gyfer 2023 - 2034 wedi cael ei lansio.  Rydym eisiau gwybod beth mae preswylwyr, busnesau, staff, aelodau etholedig a phartneriaid Sir Ddinbych yn ei feddwl am y gwaith rydym ni’n ei wneud yma yn y Cyngor.

 

Mae’r arolwg yn gyfle gwych i’r Cyngor ddeall a dysgu gan farn pobl eraill, felly gobeithio y gallwch chi ein helpu ni drwy ateb ychydig o gwestiynau.

Mae hefyd yn ffordd wych i chi ddysgu mwy am y themâu sydd yn rhan o Gynllun Corfforaethol presennol y Cyngor.  I gymryd rhan ac i ddweud eich dweud, llenwch yr arolwg drwy fynd i Sgwrs y Sir - Arolwg Budd-ddeiliad

Arweinydd y Cyngor yn talu teyrnged i ysbryd cymunedol yn ystod Storm Babet

Mae Arweinydd Cyngor Sir Ddinbych wedi canmol gwydnwch ac ymdrechion y gymuned yn dilyn y glaw trwm a darodd y Sir yn ystod Storm Babet ar 20 Hydref.

Dywedodd y Cynghorydd Jason McLellan, “Fe wnaeth llawer o drigolion Sir Ddinbych wynebu cyfnod anodd iawn dros y penwythnos hwnnw, gyda rhai pobl wedi gorfod gadael eu cartrefi, ac eraill wedi gorfod amddiffyn eu cartrefi yn dilyn glaw digynsail mewn cyfnod byr o amser.

"Effeithiodd Storm Babet ar drigolion, ysgolion, a busnesau. Eto i gyd, gwelwyd ysbryd cymunedol ein sir gyda phobl yn helpu ei gilydd."

Profodd y Cyngor alw aruthrol ar wasanaethau yn ystod Storm Babet gan ddelio â dros 600 o alwadau ddydd Gwener a thros y penwythnos. Cymerodd y Ganolfan Gyswllt Cwsmer dros 500 o alwadau ar y dydd Gwener yn unig a chofnododd 195 o ddigwyddiadau. O 5pm ar y dydd Gwener tan 8.30am ar y dydd Llun, deliodd llinell y tu allan i oriau Sir Ddinbych â 118 o alwadau ychwanegol a chofnododd 63 o ddigwyddiadau. Roedd y rhain yn cynnwys llifogydd ar y ffyrdd a chau ffyrdd, llifogydd mewn eiddo, llifogydd afonydd, a difrod i eiddo.

Bu timau'r Cyngor yn gweithio drwy'r nos ar y dydd Gwener a thros y penwythnos i ddatrys amrywiaeth o faterion. Mae timau wedi parhau i weithio gydag unigolion sydd wedi'u heffeithio'n uniongyrchol gan lifogydd ac wedi gweithio i glirio malurion wnaeth effeithio ar lawer o ffyrdd gwledig y sir a cheuffosydd critigol.

Aeth y Cynghorydd McLellan ymlaen i ddweud, "Hoffwn hefyd ddiolch i waith diflino Swyddogion y Cyngor, rhai ohonynt a weithiodd drwy'r nos ac i mewn i'r penwythnos i ddelio â chanlyniadau Storm Babet."

Mae gwybodaeth am beth ddylech ei wneud os bydd llifogydd ar gael ar wefan y Cyngor:

https://www.denbighshire.gov.uk/cy/argyfyngau/llifogydd.aspx

Gallwch ddarganfod sut i baratoi ar gyfer llifogydd ar wefan Cyfoeth Naturiol Cymru:

https://naturalresources.wales/flooding/what-to-do-in-a-flood/?lang=cy

Cyhoeddi enillwyr y gystadleuaeth enwi cerbydau ailgylchu!

Mae Cyngor Sir Ddinbych wedi rhyddhau enwau buddugol eu cerbydau ailgylchu newydd sy’n cael eu hariannu gan Lywodraeth Cymru ac y bydd ar ein ffyrdd yn 2024.

Cyflwynwyd dros 100 o geisiadau gan ddisgyblion ysgolion Sir Ddinbych fis Medi. Criwiau gwastraff y Cyngor – fydd yn gyrru’r cerbydau newydd - oedd yn gyfrifol am y gwaith beirniadu cychwynnol, gyda’r penderfyniad terfynol wedi ei gymryd gan Arweinydd y Cyngor, y Prif Weithredwr a’r Aelod Arweiniol dros yr Amgylchedd a Thrafnidiaeth.

Bydd yr enwau buddugol yn cael eu hargraffu ar y lorïau newydd. Cyn bo hir, bydd trigolion Sir Ddinbych yn gweld Tyrbo, Terbinator, Lord of the Bins a Trash Gordon, ymhlith eraill, yn casglu eu hailgylchu.

Dywedodd y Cynghorydd Barry Mellor, Aelod Arweiniol dros yr  Amgylchedd a Thrafnidiaeth, “Llongyfarchiadau i’r holl enillwyr a da iawn i’r holl ysgolion a gymerodd ran. Mae wedi bod yn wych gweld ceisiadau mor frwdfrydig a chreadigol gan blant ysgol y Sir.

“Bydd y cerbydau newydd hyn yn cymryd lle'r fflyd presennol sydd bellach yn hen. Mae’r cerbydau newydd, tri ohonynt yn gerbydau trydan, wedi’u hariannu gan Lywodraeth Cymru fel rhan o’r ymrwymiad i wella lefelau ailgylchu yng Nghymru. Bydd y cerbydau’n fwy cost-effeithiol ac yn fwy ecogyfeillgar, gan arwain at arbedion cost yn y tymor hir.”

Mae rhestr yr ysgolion buddugol ar gael ar wefan y Cyngor, ac mae enwau buddugol y lorïau isod:

Terbinator Stig of the Dump Truck Recyclops Lord of the Bins Trashformer Trash Gordon Recyclosaurus Rex Binny McBinface Bindarela Tyrbo Binnie Ailgylchugeitor Draig Daear Dragon ArBINnig Rubbish Sucker Bob Benny the Bin Lorry Dusty McBinlid Binbych Mr Eco Dilys Stitch

Ymweliad y Gweinidog â Thŷ Pride yn y Rhyl

Ymwelodd y Gweinidog dros Gyllid a Llywodraeth Leol, Rebecca Evans AS, â Thŷ Pride yn y Rhyl ar ddydd Iau 19 Hydref.

Mae Tŷ Pride yn brosiect arloesol sy’n ymroddedig i gefnogi pobl ifanc LHDTC+ sydd naill ai’n ddigartref neu mewn perygl o ddod yn ddigartref. Mae’r prosiect hwn, a sefydlwyd trwy gydweithrediad arloesol rhwng Cyngor Sir Ddinbych, yr elusen ddigartref Llamau, a thîm Viva LHDTC+ Prosiect Pobl Ifanc Gorllewin y Rhyl, yn sefyll fel unig fenter byw â chymorth penodol LHDTC+ Cymru.

Ers ei lansio yn haf 2019, mae Tŷ Pride wedi mynd i’r afael â mater dybryd digartrefedd ieuenctid LHDTC+. Fe wnaeth yr adroddiad ‘Out on the Streets’ gan End Youth Homelessness amlygu ymchwil brawychus am y gwendidau cynyddol a wynebir gan bobl ifanc LHDTC+ yng Nghymru, megis gwrthodiad teuluol, cam-drin, teulu'n chwalu, a gwarth. Mae'r ffactorau hyn yn cyfrannu'n uniongyrchol ac yn anuniongyrchol at eu risg o brofi digartrefedd a dioddef o iechyd meddwl gwael.

Dywedodd Sam Austin, y Dirprwy Brif Weithredwr, “Dyma’r ddarpariaeth gyntaf o’i bath yng Nghymru. Wrth inni fynd i mewn i gylch arall o gyllid a chyllidebau cyfyngedig, mae'n hanfodol ein bod yn diogelu gwasanaethau fel hyn. Ers i’r prosiect agor gyntaf, mae partneriaeth Tŷ Pride wedi gallu cefnogi deg o bobl ifanc gyda chanlyniadau gwych i bawb.”

Dywedodd Emma Evans, Pennaeth Cynorthwyol Cyflenwi Gwasanaethau a Sicrhau Ansawdd yn Nhŷ Pride, “Mae Tŷ Pride yn darparu gofod diogel, anfeirniadol a chynhwysol i unigolion ifanc LHDTC+ sy’n wynebu digartrefedd. Mae preswylwyr yn cwblhau rhaglen o sgiliau bywyd o fewn cymuned o gyfoedion cefnogol sy'n deall yr heriau, y stigma, a'r gwahaniaethu y maent wedi'u hwynebu. Gyda bron i 50 o bobl ifanc wedi'u cyfeirio at Tŷ Pride o bob rhan o Gymru, mae'r galw am y gwasanaeth hwn yn amlwg."

Dywedodd y Cynghorydd Gill German, Dirprwy Arweinydd Cyngor Sir Ddinbych ac Aelod Arweiniol y Cabinet dros Addysg, Plant, a Theuluoedd, “Roedd yn bleser rhannu gyda’r Gweinidog Cyllid, Rebecca Evans, sut mae Tŷ Pride yn arwain y ffordd o ran cefnogi pobl ifanc LHDTC+ sy’n agored i niwed yn y sir diolch i waith partneriaeth rhagorol, gan gynnwys gyda Llywodraeth Cymru. Mae’r effaith gadarnhaol a wneir ar gynifer o fywydau yn ysbrydoledig, ac rydym yn falch o gael y prosiect hwn yn Sir Ddinbych.”

Pwysleisiodd Nicola Stubbins, Cyfarwyddwr Corfforaethol Gwasanaethau Cymdeithasol ac Addysg Cyngor Sir Ddinbych aliniad y prosiect â nod allweddol y Cyngor o leihau anghydraddoldebau. Dywedodd, “Mae cael cyfleuster pwrpasol sy’n ymgysylltu â phobl ifanc i adeiladu dyfodol gwell yn rhan o ymrwymiad y Cyngor i sicrhau Sir Ddinbych sy'n deg, yn ddiogel ac yn fwy cyfartal. Gallwn weld yn y ffordd y mae unigolion ifanc LHDTC+ yn cael eu cefnogi ac yn ffynnu yn Nhŷ Pride fod yr ymrwymiad hwn yn rhoi canlyniadau cadarnhaol.”

Ers ei sefydlu, mae partneriaeth Tŷ Pride wedi cefnogi deg o bobl ifanc, gyda phedwar bellach yn byw’n annibynnol, gan ffynnu yn eu cartrefi newydd. Mae tri o drigolion yn aros yn Nhŷ Pride, ac mae tri wedi dychwelyd yn llwyddiannus i fyw gyda’u teuluoedd.

Mae ymweliad Rebecca Evans AS yn tanlinellu ymrwymiad Llywodraeth Cymru i gynwysoldeb a chefnogaeth i unigolion LHDTC+ sy’n wynebu digartrefedd. Saif Tŷ Pride fel symbol o obaith, gan ddangos sut y gall cydweithredu ac arloesi greu newid cadarnhaol ym mywydau pobl ifanc agored i niwed.

Prosiectau Ffyniant Bro De Clwyd yn datblygu

Yn yr wythnosau diwethaf mae rhaglen Ffyniant Bro De Clwyd y Cyngor wedi bod yn gwneud cynnydd gwych tuag at gwblhau rhai o’i brosiectau.

Mae rhaglen Ffyniant Bro De Clwyd yn fuddsoddiad gan Gronfa Ffyniant Bro Llywodraeth y DU, a sicrhawyd drwy gais ar y cyd rhwng Cyngor Sir Ddinbych a Chyngor Bwrdeistref Sirol Wrecsam ar gyfer Etholaeth De Clwyd. Cafodd y cais ei gefnogi gan Simon Baynes AS. Cafodd £3.8 miliwn ei ddyrannu i Sir Ddinbych i fuddsoddi yng nghymunedau Llangollen, Llantysilio, Corwen a’r ardaloedd cyfagos.

Mae dau gynllun yn Llangollen wedi bod yn ennill momentwm. Mae ein prosiect Plas Newydd wedi gwneud cynnydd gwych gyda gwaith i ledu'r llwybr, gosod rheilen newydd i lawr i’r Dell a gwelliannau i ardal olygfa’r safle wedi’i gwblhau.

     

Nod ein prosiect Wenffrwd yw gwella cysylltiadau tref i ac o Warchodfa Natur Wenffrwd a’r Ganolfan Iechyd a chamlas. Mae’r gwaith wedi dechrau i gysylltu’r llwybr camlas a’r warchodfa natur a disgwylir iddynt gael eu cwblhau yn niwedd Hydref 2023. Mae digwyddiad ‘park run’ wythnosol wedi ei sefydlu, gan ddefnyddio’r llwybr sy’n cysylltu’r Ganolfan Iechyd a Wenffrwd, sydd wedi profi i fod yn boblogaidd iawn!

     

Rydym hefyd yn falch o weld bod ein prosiectau yng Nghorwen wedi gwneud cynnydd sylweddol, gan ddechrau gyda chanopi platfform rheilffordd Corwen. Mae’r prosiect hwn, a ddarparwyd gan Ymddiriedolaeth Rheilffordd Llangollen, bellach wedi’i gwblhau ac rydym yn falch o weld y rheilffordd ar agor i’r cyhoedd, gan dderbyn dros 20,000 o deithwyr yn y 3 mis cyntaf!

Mae gwaith adnewyddu allanol i ddiogelu adeilad treftadaeth allweddol, Canolfan Llys Owain (hen fanc HSBC), wedi dechrau fel rhan o brosiect i wella isadeiledd canol tref Corwen. Mae’r rhan hon o’r prosiect yn cael ei ddarparu gan Gadwyn Adfywio a disgwylir ei gwblhau erbyn gaeaf 2023.

Mae gwaith dechreuol hefyd wedi dechrau ar y stryd fawr a Maes Parcio Lôn Las yng Nghorwen, gyda disgwyl i’r rhain ail-ddechrau ddiwedd mis Hydref 2023.

I gael mwy o wybodaeth am y prosiectau hyn, ewch i wefan Cyngor Sir Ddinbych: https://www.sirddinbych.gov/cronfa-ffyniant-bro

Os oes gennych unrhyw gwestiynau am brosiectau Ffyniant Bro De Clwyd, gallwch gysylltu â ffyniantbro@sirddinbych.gov.uk.

Rhaglen Ffyniant Bro Gorllewin Clwyd yn lansio cylchlythyr

Mae rhaglen Ffyniant Bro Gorllewin Clwyd Cyngor Sir Ddinbych yn falch o gyhoeddi ei fod wedi lansio cylchlythyr i roi diweddariadau ar y prosiectau sy’n cael eu cynnal yn Rhuthun a’r ardaloedd cyfagos.

Ar y 19eg o Ionawr roed Cyngor Sir Ddinbych yn falch iawn o dderbyn cadarnhad eu bod wedi sicrhau £10.95m o Gronfa Ffyniant Bro Llywodraeth y DU ar gyfer etholaeth Gorllewin Clwyd i gefnogi datblygiad 10 prosiect gyda’r nod o warchod treftadaeth, lles a chymunedau gwledig unigryw Rhuthun. Cafodd y cynigion eu cefnogi gan yr AS etholaeth David Jones ac aelodau etholedig lleol.

Mae 'na 2 brif linyn i’r rhaglen Ffyniant Bro Gorllewin Clwyd. Bydd y cyntaf yn ffocysu ar amddiffyn treftadaeth unigryw a lles Rhuthun trwy welliannau i dir cyhoeddus ac adfywio adeiladau hanesyddol a thirnodau i gefnogi hunaniaeth leol, hyrwyddo balchder a hybu delwedd y dref.

Bydd yr ail yn ffocysu ar amddiffyn cymunedau gwledig a lles Rhuthun trwy welliannau i’r safleoedd AHNE Loggerheads a Moel Famau a’r hybiau cymunedol newydd ym mhentrefi gwledig cyfagos Bryneglwys a Gwyddelwern.

Bydd Cyngor Sir Ddinbych yn gyfrifol am gyflawni 8 o’r prosiectau, a bydd Cenhadaeth Dyffryn Clwyd a Chymdeithas Canolfan Iâl Bryneglwys yn cyflawni’r 2 brosiect olaf.

Mae rhagor o wybodaeth am brosiectau Ffyniant Bro Gorllewin Clwyd ar gael ar wefan Cyngor Sir Ddinbych: https://www.denbighshire.gov.uk/cy/cymunedau-a-byw/datblygu-cymunedol/cronfa-ffyniant-bro/rownd-2-cronfa-ffyniant-bro-cynigion-prosiect-llwyddiannus.aspx

Nod y cylchlythyr digidol newydd yw hysbysu pobl a busnesau lleol am raglen Ffyniant Bro Gorllewin Clwyd a chynlluniau prosiect unigol, gan gynnwys amserlenni ar gyfer dyddiadau cwblhau disgwyliedig, wrth iddynt ddatblygu.

Cofrestrwch i dderbyn y cylchlythyr trwy e-bost yma: www.denbighshire.gov.uk/cffb-rhestr-bostio

Dysgwch fwy am brosiectau Sir Ddinbych a ariennir gan Gronfa Ffyniant Cyffredin!

Mae Cyngor Sir Ddinbych yn falch iawn o fod wedi gallu dyfarnu cyllid o Gronfa Ffyniant Cyffredin Llywodraeth y DU i 36 o brosiectau Sir Ddinbych ac aml-Awdurdod Lleol, tan 31 Rhagfyr 2024.

Mae’r prosiectau llwyddiannus wedi’u dewis yn seiliedig ar eu dyheadau i gyflawni nifer o ymyriadau allweddol sydd wedi’u categoreiddio’n 8 thema. Y themâu yw:

• Gwelliannau i Ganol y Dref a Thwristiaeth
• Cefnogaeth Busnes Ar draws y Sir
• Iachach, Hapusach, Gofalgar: Meithrin Gallu Cymunedol
• Diwylliant a'r Iaith Gymraeg: Diwylliant, Chwaraeon a Chreadigrwydd
• Gwell Cysylltiedig: Cynhwysiant Digidol
• Tecach, Diogel a Mwy Cyfartal: Diogelwch Cymunedol
• Gwyrddach: Seilwaith Cymunedol
• Dysgu a Thyfu: Pobl a Sgiliau

Mae’r themâu hyn yn cyd-fynd â’r amcanion allweddol a amlinellir yng Nghynllun Corfforaethol y Cyngor 2022 i 2027 a fydd yn helpu i sicrhau llesiant preswylwyr nawr ac yn y dyfodol.

Mae Tîm y Gronfa Ffyniant Cyffredin wedi diweddaru gwefan Cyngor Sir Ddinbych yn ddiweddar i gynnwys gwybodaeth am yr holl brosiectau llwyddiannus sy’n derbyn cyllid ac yn falch iawn o allu rhannu’r wybodaeth hon â’r cyhoedd.

Darllenwch am y prosiectau cyffrous a ariannwyd gennym trwy ddyraniad Sir Ddinbych o Gyllid Ffyniant Cyffredin yma: https://www.denbighshire.gov.uk/cy/cymunedau-a-byw/cronfa-ffyniant-gyffredin-y-du/prosiectau/prosiectau.aspx

Edrychwn ymlaen at weld yr holl brosiectau hyn yn datblygu ac rydym yn gyffrous i weld yr hyn y maent yn ei gyflawni er lles trigolion lleol a chymunedau ar draws y sir am flynyddoedd i ddod!

Bron i 2500 yn cymryd rhan yn Sialens Ddarllen yr Haf yn Llyfrgelloedd Sir Ddinbych

Eleni cymerodd 2,478 o blant ran yn Sialens Ddarllen yr Haf yn Llyfrgelloedd Sir Ddinbych, yn cynnwys dros 460 o aelodau newydd a ymunodd â’r llyfrgell er mwyn cymryd rhan.

Roedd y thema eleni yn ymwneud â phŵer chwarae, chwaraeon, gemau a gweithgarwch corfforol, dan y teitl ‘Ar Eich Marciau, Barod, Darllenwch!’ ac roedd yn rhad ac am ddim.

Drwy gymryd rhan yn y sialens yn eu llyfrgelloedd lleol, roedd pobl ifanc yn cael cyfle i edrych ar ddeunydd darllen newydd, datblygu sgiliau a darganfod diddordebau newydd.

Sefydlwyd Sialens Ddarllen yr Haf yn 1999 ac mae’n helpu i wella sgiliau a hyder darllen plant dros wyliau’r haf, gan wneud yn siŵr eu bod yn barod i fynd yn ôl i’r ysgol fis Medi. Mae’n annog plant i ddarllen er mwynhad ac i fynd i’r llyfrgell yn rheolaidd. Mae’n hygyrch i bawb ac yn weithgaredd rhad ac am ddim a llawn hwyl i blant.

Meddai’r Cynghorydd Emrys Wynne, Aelod Arweiniol y Gymraeg, Diwylliant a Threftadaeth: “Mae’n braf gweld fod cymaint o bobl ifanc Sir Ddinbych wedi cymryd rhan yn y sialens ddarllen eto eleni.

"Mae’r sialens yn helpu pobl ifanc i fwynhau darllen, darganfod awduron a llyfrau newydd, a hynny yn Gymraeg ac yn Saesneg. Mae’r sialens yn gyfle i bobl ifanc ymarfer eu sgiliau darllen yn ystod y gwyliau.”

Twf economaidd mwyaf erioed i sector twristiaeth Sir Ddinbych

Mae ffigurau Monitor Gweithgaredd Economaidd Twristiaeth Scarborough (STEAM) ar gyfer 2022 yn dangos cynnydd sylweddol yn effaith economaidd twristiaeth ar y sir.

Mae ffigurau’n dangos bod twristiaeth wedi cynhyrchu £628 miliwn yn 2022, gan guro’r ffigur o £552 miliwn cyn Covid yn 2019 o bron i 14%.

Cynyddodd nifer yr ymwelwyr a oedd yn aros hefyd o gymharu â 2019, wedi i 1.64 miliwn benderfynu aros yn y sir yn 2022, sy’n gynnydd o 3.1%.

Mae cyfanswm nifer yr ymwelwyr wedi codi 0.6% o’i gymharu â’r niferoedd cyn y pandemig yn 2019, wedi i 6.03 miliwn ymweld â Sir Ddinbych yn 2022.

Mae’r ffigurau’n dangos bod y sector twristiaeth yn adfer yn dda, wedi i nifer yr ymwelwyr sy’n aros godi 56.1% yn 2022, o gymharu â ffigurau 2021.

Dywedodd y Cynghorydd Jason McLellan, Arweinydd y Cyngor ac Aelod Arweiniol Twf Economaidd a Threchu Amddifadedd:

“Mae’r ffigurau hyn yn dderbyniol iawn ac yn dangos pwysigrwydd twristiaeth i’r economi leol a gwydnwch y sector hwn mewn cyfnod sydd wedi bod yn heriol i’r diwydiant.”

Dywedodd y Cynghorydd Win Mullen James, Aelod Arweiniol Datblygu Lleol a Chynllunio:

“Mae ein hatyniadau arfordirol a gwledig ni wedi dangos cynnydd cryf mewn effaith economaidd o gymharu â 2021 gan wella 40% a 50%. Mae hyn yn pwysleisio pa mor gryf yw’r cynnig i dwristiaid ledled y sir.”

Sir Ddinbych ar Fws

Mae'r Tîm Twristiaeth wedi ymgysylltu â blogiwr gwadd.

Julie Brominicks yw awdur The Edge of Cymru ac mae'n gyfrannwr cyson i  gylchgrawn BBC Countryfile.

Mae Julie yn ysgrifennu'n bennaf am dirlun Cymru,  ar droed neu ar drên neu’n fwy aml ar fws.  

Rydym wedi bod yn rhannu anturiaethau Julie yn defnyddio trafnidiaeth gyhoeddus wrth iddi archwilio Sir Ddinbych ar fws, gan hyrwyddo teithio cynaliadwy.  

I ddarllen blog Julie, ewch i adran Ysbrydoli Fi ar wefan Gogledd Ddwyrain Cymru y mae'r Tîm Twristiaeth yn ei reoli.

Roedd hi hefyd yn siaradwr gwadd yn eu Fforwm Twristiaeth fis diwethaf.

Rhybudd Cyngor am heriau difrifol i'r gyllideb.

Mae Cyngor Sir Ddinbych yn rhybuddio bod cyfnod heriol o'i flaen wrth iddo wynebu pwysau parhaus ar y gyllideb o ganlyniad i gostau cynyddol a’r galw am wasanaethau.

Amcangyfrifir y bydd darparu gwasanaethau o ddydd i ddydd – gan gynnwys gwasanaethau cymdeithasol, casglu gwastraff ac ysgolion, yn costio £26m yn ychwanegol oherwydd cynnydd mewn prisiau, chwyddiant, a phwysau ar alw.

Er gwaethaf cynnydd disgwyliedig mewn cyllid o £5.6m (3%) gan Lywodraeth Cymru, mae hyn yn dal i adael bwlch ariannu o £20.4m. Fel Awdurdodau Lleol ledled Cymru, mae'n rhaid i'r Cyngor ddod o hyd i arian ychwanegol drwy arbedion ac effeithlonrwydd, taliadau am wasanaethau, cynnydd yn Nhreth y Cyngor neu drwy leihau neu dorri gwasanaethau.

Dywedodd y Cynghorydd Jason McLellan, Arweinydd y Cyngor ac Aelod Arweiniol y Cabinet dros Dwf Economaidd ac Ymdrin ag Amddifadaeth, “Fel pob Cyngor ar draws Cymru a Lloegr rydym yn wynebu cyfnod hynod o heriol. Mae dros ddegawd o doriadau llym cyson gan Lywodraeth y DU wedi effeithio ar awdurdodau lleol ac o ganlyniad mae’n rhaid inni wneud penderfyniadau anodd iawn.

“Rydym eisoes wedi bod yn edrych ar bob un o swyddogaethau'r Cyngor i ganfod arbedion cyllidebol. Rydym wedi gofyn i staff yn fewnol gynnig syniadau; rydym yn ystyried yr hyn y gallwn ei wneud yn wahanol, yr hyn y gallwn ei leihau a beth y gallwn ei atal. Ar sail yr ystyriaethau hyn, rydym yn gweithio i lunio rhestr o arbedion posibl ar draws popeth a wnawn. Mae’r sefyllfa ariannol bresennol yn hynod heriol ac o ganlyniad, mae’r angen am arbedion sylweddol yn y gyllideb yn ddigynsail.”

Dywedodd y Cynghorydd Gwyneth Ellis, Aelod Arweiniol y Cabinet dros Gyllid, Perfformiad ac Asedau Strategol, “Prif flaenoriaeth y Cabinet ar hyn o bryd yw sicrhau bod y Cyngor yn gallu mantoli’r cyfrifon. Mae Sir Ddinbych eisiau osgoi sefyllfa lle mae Comisiynwyr allanol yn cael eu hanfon i mewn gan y llywodraeth i leihau gwariant gydag ychydig neu ddim cyfeiriad at yr Aelodau etholedig neu'r cymunedau lleol. Dyma realiti’r hyn a allai ddigwydd pe baem yn methu â mantoli’r cyfrifon.

“Dyna pam mae’n rhaid i ni ddechrau gwneud penderfyniadau anodd nawr. Mae angen i ni allu cytuno i weithredu arbedion sylweddol dros y misoedd nesaf er mwyn ein galluogi i osod cyllideb gytbwys ar gyfer 2024/25. Gwyddom hefyd ei bod yn debygol y bydd heriau tebyg yn ein hwynebu ar gyfer 2025/26.”

Bydd y cynigion a gyflwynir i gyd yn mynd trwy'r broses briodol gyda rhai penderfyniadau'n cael eu gwneud gan y Cabinet tra bydd eraill yn cael eu cymryd trwy benderfyniad dirprwyedig naill ai gan yr Aelod Arweiniol neu'r Pennaeth Gwasanaeth. Bydd pob penderfyniad sy'n cael effaith sylweddol ar ein cymunedau yn destun ymgynghoriad cyhoeddus.

Gallwch weld gwybodaeth am y sefyllfa bresennol ynghyd â chynigion sy’n cael eu hystyried ar wefan y Cyngor ar: https://www.denbighshire.gov.uk/cy/eich-cyngor/cyllidebau-a-chyllid/ein-cyllideb.aspx

Cefnogaeth i drigolion

Rydym yn ymwybodol bod nifer o drigolion yn pryderu am gostau byw cynyddol. Isod mae ystod o gynlluniau ac adnoddau allai fod o gymorth i drigolion.

	Nest Mae cynllun Llywodraeth Cymru, Nyth, yn cynnig amrywiaeth o gyngor diduedd am ddim i’ch helpu i sicrhau bod eich cartref yn gynhesach ac yn fwy effeithlon.  Hefyd, os ydych chi’n gymwys, gall gynnig pecyn o welliannau effeithlonrwydd ynni cartref am ddim. https://nyth.llyw.cymru/
	Prydau Ysgol am Ddim Cyffredinol i Ysgolion Cynradd I helpu â chostau byw cynyddol, rydym yn gweithio gyda Llywodraeth Cymru i sicrhau y bydd pob disgybl cynradd yn cael cynnig prydau ysgol am ddim erbyn 2024 drwy’r cynllun Prydau Ysgol am Ddim Cyffredinol i Ysgolion Cynradd.  Ar hyn o bryd mae Prydau Ysgol am Ddim i Ysgolion Cynradd ar gael i bob plentyn yn y dosbarth derbyn a blynyddoedd 1, 2, 3 a 4. Prydau ysgol am ddim cyffredinol
	Grant Hanfodion Ysgol Os yw eich plentyn yn mynychu ysgol yn Sir Ddinbych a’ch bod yn cael budd-dal cymwys, mae’n bosibl eich bod yn gymwys i gael grant tuag at gost: Gwisg ysgol Dillad chwaraeon ysgol Chwaraeon y tu allan i’r ysgol Gwisg ar gyfer gweithgareddau ehangach e.e. sgowtiaid a geidiau Cyfarpar ar gyfer gweithgareddau i gefnogi’r cwricwlwm e.e. dylunio a thechnoleg Cyfarpar ar gyfer tripiau tu allan i oriau ysgol, gan gynnwys dysgu yn yr awyr agored Dug Caeredin Cyfrifiaduron, gliniaduron a dyfeisiau llechen  Grant Hanfodion Ysgol
	Cyfrifiannell Budd-daliadau Gallwch ddefnyddio cyfrifiannell budd-daliadau annibynnol, am ddim a dienw i weld beth y gallech fod â hawl iddo. Bydd hyn yn rhoi amcangyfrif o: y budd-daliadau y gallech eu cael faint y gallai eich taliadau budd-dal fod sut bydd eich budd-daliadau yn cael eu heffeithio os byddwch yn dechrau gweithio neu’n cynyddu eich oriau sut y bydd eich budd-daliadau yn cael eu heffeithio os yw eich amgylchiadau yn newid - er enghraifft, os oes gennych blentyn neu os ydych yn symud i mewn gyda’ch partner https://www.gov.uk/cyfrifiannell-budd-daliadau
	Llyfrgell Ddigidol Mae llu o adnoddau ar gael yn rhad ac am ddim yn eich llyfrgell ddigidol gan gynnwys y BorrowBox ble gallwch gyrchu miloedd o Lyfrau Llafar ac e-Lyfrau, Ancestry os oes gennych ddiddordeb mewn hel achau neu PressReader os hoffech chi bori drwy bapurau newydd a chylchgronnau. Llyfrgell Ddigidol

Fy Nghartref Sir Ddinbych

Mae Fy Nghartref Sir Ddinbych yn brosiect ymyrraeth gynnar sy’n anelu at gynnig cefnogaeth ac arweiniad i unrhyw un yn Sir Ddinbych, a allai fod yn wynebu anawsterau yn ymwneud â’u cartref.

Gallwn gefnogi gydag ystod eang o anghenion a allai, heb gymorth, ddechrau mynd allan o reolaeth, gan roi’r preswylydd mewn perygl o ddod yn ddigartref yn y pen draw. Drwy ddarparu’r cymorth a’r gefnogaeth angenrheidiol, cyn gynted â phosibl, gallwn atal pobl rhag gorfod meddwl am ddigartrefedd.

Gweler y poster isod am fanylion pellach a sut i gysylltu:

 

Sir Ddinbych yn Gweithio yn cynnig amser gyda ffrindiau bach blewog

Mewn ymdrech i hyrwyddo lles meddyliol ac emosiynol ar siwrnai pobl tuag at gyflogaeth, mae’r Prosiect 'Barod' o fewn Sir Ddinbych yn Gweithio yn lawnsio menter newydd - Taith Gerdded Lles ‘Cŵn a Chysur’, gyda phresenoldeb cŵn therapi cysurus.

Wedi’i ddylunio i ddarparu amgylchedd tawel ar gyfer preswylwyr di-waith Sir Ddinbych sy’n chwilio am egwyl o heriau bywyd bob dydd, mae Taith Gerdded Lles “Cŵn a Chysur” yn cyfuno buddion therapiwtig o gerdded gyda chysur a chwmnïaeth cŵn therapi ardystiedig.

Bydd y teithiau cerdded yn cael eu harwain gan Hyfforddwyr Lles a Gwytnwch Barod a bydd cerddwyr yn cael cwmni cŵn therapi wedi’i ddarparu gan Therapy Dogs Nationwide gyda’r gobaith i wella iechyd meddwl a lles.

Mae gan gŵn therapi’r gallu eithriadol i godi ysbryd pobl ac i roi cefnogaeth emosiynol. Mae eu presenoldeb tawel yn gallu lleihau teimladau o unigrwydd a gorbryder, gan eu gwneud yn gyfeillion perffaith ar gyfer y rhai sy’n ceisio gwella eu lles meddyliol ac emosiynol.

Meddai Tina Foulkes, Rheolwr Sir Ddinbych Yn Gweithio: “Mae bod yn ddi-waith yn gallu cael effaith negyddol ar les unigolyn felly mae’r prosiect ‘Barod’ yn cynnal gweithgareddau i gefnogi unigolion sy’n teimlo’r pwysau hynny.

"Bydd y prosiect yn cynnal amryw o weithgareddau lles trwy gydol y flwyddyn, gyda’r nod hirdymor o baratoi pobl ar gyfer cyflogaeth.”

Dywedodd y Cynghorydd Jason McLellan, Arweinydd y Cyngor ac Aelod Arweiniol Twf Economaidd a Threchu Amddifadedd: “Mae’n wych bod y prosiect hwn wedi ehangu i gynnwys taith gerdded gyda chŵn therapi, gan fod cerdded yn yr awyr agored a rhyngweithio â chŵn ill dau yn cael eu cydnabod fel pethau sy’n gallu gwella iechyd meddwl.

"Byddwn yn annog unrhyw un sy’n ateb y meini prawf i gofrestru ac i roi cynnig ar y fenter hon sy’n rhad ac am ddim”.

Bydd teithiau cerdded yn cael eu cynnal rhwng 1pm a 2pm bob dydd Llun yn y Rhyl, Dinbych, Llangollen, Prestatyn a Rhuthun hyd at 18 Rhagfyr. Ewch i https://www.denjobs.org/ er mwyn dod o hyd i’r digwyddiad sydd agosaf i chi.

Mae'r Teithiau Cerdded Lles “Cŵn a Chysur” yn rhad ac am ddim ac ar gael i unigolion o fewn ardal Sir Ddinbych, sydd dros 16 oed, yn ddi-waith a ddim mewn addysg. Croesawir pob lefel ffitrwydd.

Rhaid archebu lle a gallwch wneud hyn drwy anfon e-bost i cerian.phoenix@sirddinbych.gov.uk neu ffoniwch 07824300769.

Ariennir Sir Ddinbych yn Gweithio yn rhannol drwy Raglen Cymunedau am Waith a Mwy Llywodraeth Cymru, sy’n cefnogi’r rhai sydd dan yr anfantais fwyaf yn y farchnad lafur i oresgyn y rhwystrau sy’n eu hatal rhag cael gwaith.

Mae Sir Ddinbych yn Gweithio wedi derbyn £3,529,632 gan Lywodraeth y DU drwy Gronfa Ffyniant Gyffredin y DU.

         

Llwyddiant i Ffair Yrfaoedd Sir Ddinbych yn Gweithio

Wedi’i gynnal ym Mwyty a Bar 1891 yn Theatr y Pafiliwn yn y Rhyl, daeth dros 230 o bobl trwy’r drysau ffair swyddi ddiweddaraf Sir Ddinbych yn Gweithio.

Yn digwydd ar 27 Medi, roedd dros 43 o fusnesau, yn cynnwys 28 o gyflogwyr, 9 sefydliad cymorth a 6 cwmni hyfforddiant yn arddangos yn y lleoliad glan môr.

Roedd y rhai oedd yn bresennol yn amrywio o sefydliadau lleol a chenedlaethol gan gynnwys enwau a adnabyddir yn genedlaethol megis Heddlu Gogledd Cymru, y Lluoedd Arfog, Balfour Beatty a Betsi Cadwaladr.

Hon oedd y pedwerydd Ffair Swyddi eleni, a'r olaf i'w chynnal yn 2023. Mae cynlluniau ar gyfer ffair swyddi mis Ionawr 2024 bellach ar y gweill.

Nod gwasanaeth Sir Ddinbych yn Gweithio Cyngor Sir Ddinbych yw cydlynu’r math o gymorth sy’n helpu pobl i mewn i waith drwy chwalu rhwystrau. Gan weithio gyda busnesau a sefydliadau lleol, mae rhaglen Sir Ddinbych yn Gweithio wedi ymrwymo i gefnogi pobl sy’n byw yn Sir Ddinbych i gael gwaith a/neu i uwchsgilio gyda hyfforddiant am ddim.

Dywedodd Melanie Evans, Prif Reolwr Cyflogaeth Strategol: “Rydym yn falch iawn o gael adborth mor gadarnhaol o’r Ffair Swyddi ddiweddaraf.

"Mae’n bwysig iawn ein bod yn parhau i drefnu’r digwyddiadau hyn i gefnogi trigolion Sir Ddinbych i chwilio am swyddi a helpu busnesau i gysylltu â nifer fawr o ymgeiswyr posibl wyneb yn wyneb a recriwtio pobl sy’n addas ar gyfer eu sefydliad.

"Rydym eisoes yn cynllunio digwyddiadau cyflogadwyedd a gynhelir yn y flwyddyn newydd, felly sicrhewch eich bod yn edrych ar ein calendr digwyddiadau.”

Dywedodd y Cynghorydd Jason McLellan, Arweinydd y Cyngor ac Aelod Arweiniol Twf Economaidd a Threchu Amddifadedd: “Mae’n wych gweld fod Ffair Swyddi olaf y flwyddyn yn gymaint o lwyddiant.

"Cynhelir y Ffeiriau Swyddi hyn i helpu pobl Sir Ddinbych i ffynnu, ac i roi cefnogaeth gyflogaeth bwysig i’r sir gyfan.

"Mae’r tîm Sir Ddinbych yn Gweithio wedi gweithio’n galed iawn eleni i gynnal nifer o Ffeiriau Swyddi llwyddiannus, a hoffwn ddiolch iddynt am eu hymdrech”.

Er mwyn cael y wybodaeth ddiweddaraf am ddigwyddiadau ac i ddysgu mwy am Sir Ddinbych yn Gweithio, ewch i'n gwefan neu i gael cefnogaeth cyflogaeth, cliciwch yma.  

Ariennir Sir Ddinbych yn Gweithio yn rhannol drwy Raglen Cymunedau am Waith a Mwy Llywodraeth Cymru, sy’n cefnogi’r rhai sydd dan yr anfantais fwyaf yn y farchnad lafur i oresgyn y rhwystrau sy’n eu hatal rhag cael gwaith.

Mae Sir Ddinbych yn Gweithio wedi derbyn £3,529,632 gan Lywodraeth y DU drwy Gronfa Ffyniant Gyffredin y DU.

                                                                                

Mae'n rhaid iddi fod y swydd iawn: y cynllun cyflogaeth sydd wedi'i deilwra i anghenion lleol

Fe wnaeth y Cynghorwyr Jason McLellan a Gill German dywys Aelodd y Senedd San Steffan, Alison McGovern, i weld Sir Ddinbych yn Gweithio yn Llyfrgell y Rhyl fis Medi i siarad am y ffordd y mae’r gwasanaeth yn helpu trigolion Sir Ddinbych i gael gwaith.

Alison McGovern yn ymweld â Sir Ddinbych yn Gweithio yn y Rhyl. (Ffotograff: Christopher Thomond/The Guardian)

Siaradodd cyn-gyfranogwyr ac aelodau amrywiol o’r tîm, yn cynnwys cyfranogwyr sydd bellach yn gweithio i’r gwasanaeth o ganlyniad i’r cynllun, am effaith gadarnhaol Sir Ddinbych yn Gweithio ar y sir a sut mae’n parhau i gefnogi trigolion i gael gwaith drwy ddarparu hyfforddiant, gweithgareddau lles, cymorth i chwilio am waith ac ysgrifennu CV a llawer iawn mwy.

Siaradodd Sediq Shamal, Luke Jones a Brandon Nellist am eu profiadau personol gyda Sir Ddinbych yn Gweithio ac yn dilyn yr ymweliad ysgrifennodd y Guardian erthygl lawn am y cynllun.

Sediq Shamal yn y Rhyl. Bu iddo adael Afghanistan ar ôl i’r Taliban ddychwelyd yn 2021. (Ffotograff: Christopher Thomond/The Guardian)

Luke Jones yng nghaffi Tu Mundo ym Mhrestatyn. (Ffotograff: Christopher Thomond/The Guardian)

I ddarllen yr erthygl ewch i The Guardian

          

Amserlen Barod ar gyfer Mis Tachwedd

Ar y ffordd gyda Sir Ddinbych yn Gweithio

Digwyddiad Cefnogaeth yn y Gwaith: 7 Tachwedd yng Nghanolfan Optics Technology, Llanelwy (9am - 12.30pm)

Mae Cyngor Sir Ddinbych, mewn partneriaeth gydag Adran Gwaith a Phensiynau yn gwahodd cyflogwyr sydd wedi’u lleoli yn Sir Ddinbych i fynychu digwyddiad llawn gwybodaeth sy’n canolbwyntio ar sut y gallwn ni gyda’n gilydd, gefnogi preswylwyr lleol i ddatblygu eu gyrfaoedd a ffynnu yn y gweithle. 

Mae’r digwyddiad yma’n gyfle unigryw i edrych ar gefnogaeth ac adnoddau lleol sydd ar gael i wella sgiliau eich gweithlu.  Mae’n helpu i ddarparu swyddi o ansawdd, sefydlogrwydd a photensial enillion gwell i nifer o bobl leol yn rhan o uchelgais i ddatblygu economi leol gref a gweithlu bywiog.

Os hoffech fynychu, e-bostiwch RHYL.EPTEAM@DWP.GOV.UK.

Digwyddiad Lles ar gyfer Gwaith: 24 Tachwedd yn Llyfrgell y Rhyl (11.30am - 1.30pm)

Mae’r digwyddiad 'galw heibio' yma’n canolbwyntio ar gefnogi lles unigolion sy’n dymuno newid gyrfa neu’n chwilio am waith.

Mae’r digwyddiad am ddim yma wedi cael ei drefnu i gysylltu preswylwyr gyda darparwyr gwasanaeth, i alluogi iddynt gael gafael ar gefnogaeth berthnasol a gwybodaeth werthfawr sy’n canolbwyntio ar gyflogaeth.

          

Gwaith y tîm ynni yn gwella effeithlonrwydd cartref gofal

Mae ail gam y gwaith i wella effeithlonrwydd ynni cartref gofal yng Nghorwen wedi lleihau’r defnydd dyddiol ymhellach.

Mae Tîm Ynni y Cyngor wedi gweld gostyngiad sylweddol yn nefnydd ynni Cysgod y Gaer, Corwen ar ôl cwblhau ail gam y gwaith i wella effeithlonrwydd a lleihau allyriadau ynni’r adeilad.

Mae’r Cyngor yn gweithio i leihau ôl-troed carbon ei adeiladau, sy’n gyfrifol am dros 60 y cant o allyriadau uniongyrchol.

Cafodd cam cyntaf y gwaith yn y cartref gofal ei ariannu gan Gronfa Adferiad Gwyrdd Llywodraeth Cymru, a oedd yn cynnwys gosod paneli PV 10.2kw ar y to i gynhyrchu trydan i bweru’r adeilad.

Roedd y gwaith hefyd yn cynnwys gosod system oleuadau LED ac addasu’r system wresogi a rheoli, sydd wedi arwain at ostyngiad o 2.80 tunnell o allyriadau carbon y flwyddyn.

Mae’r tîm bellach wedi addasu system wresogi dŵr yr adeilad, sydd wedi arwain at ostyngiad mawr arall yn nefnydd ynni’r cartref gofal.

Mae’r ddau hen silindr dŵr, a oedd yn cael eu gwresogi gan y prif foeleri gwresogi, wedi’u newid am system sy’n galluogi dŵr poeth yn ôl y galw yn hytrach na system dŵr poeth sydd ymlaen drwy’r dydd.

Mae hyn wedi arwain at ddefnyddio llai na thri chwarter o’r ynni a ddefnyddiwyd yn y gorffennol. Yn ogystal ag effaith y gwaith blaenorol, mae’r defnydd o nwy wedi lleihau o gyfartaledd o 750kwh i 200kwh y dydd. Mae hyn yn ostyngiad pellach o 5 i 6 thunnell o allyriadau carbon y flwyddyn. Mae cyfanswm allyriadau’r cartref gofal ar ôl yr holl waith lleihau carbon yn oddeutu 10 tunnell y flwyddyn yn llai nag oedd.

Meddai Robert Jones, y Prif Reolwr Ynni: “Rydym ni’n ddiolchgar iawn am gefnogaeth preswylwyr a staff Cysgod y Gaer i’n helpu ni i wneud y gwaith yma yn yr adeilad er mwyn darparu cartref mwy ynni-effeithlon iddyn nhw.”

Meddai’r Cynghorydd Barry Mellor, Aelod Arweiniol yr Amgylchedd a Chludiant: “Rydym ni wedi ymrwymo i leihau ein hallyriadau carbon a’n defnydd o ynni ymhob adeilad, a dw i’n falch iawn o weld effaith ardderchog y gwaith diweddaraf yng Nghysgod y Gaer.”

Gwirfoddolwyr sydd wedi ennill gwobrau’n plannu’n brysur er budd natur

Gosod goleuadau newydd yn gostwng defnydd ynni mewn ysgol

Cerbydau mwy gwyrdd i gefnogi’r blanhigfa goed

Dechrau ar welliannau i ddolydd blodau gwyllt

Prosiect yn gwella cynhyrchiant blodau gwyllt

Cartref hanesyddol yn adeiladu amgylchedd newydd gyfeillgar i wenyn

Uwch Gymhorthydd Gofal yn cofrestru ar gyfer ei chwrs nyrsio delfrydol

Bydd gweithiwr Gofal Cartref yng Nghartref Gofal Preswyl Cysgod y Gaer yng Nghorwen yn dechrau ar siwrnai i ddod yn nyrs oedolion cymwys ar ôl bron i bedair blynedd yn y cartref gofal.

Astudiodd Kira, sy’n 21 oed, Iechyd a Gofal Cymdeithasol yng Ngholeg Wrecsam a dewisodd gyflawni ei lleoliad yn y cartref gofal yng Nghorwen. Ar ôl gorffen ei hastudiaethau, penderfynodd ddod yn ôl i weithio yn llawn amser yng Nghysgod y Gaer gan ei bod wedi mwynhau ei lleoliad gymaint, a bellach mae hi wedi treulio dros ddwy flynedd yn llawn amser yno.

Dringodd y llwybr gyrfa yn sydyn a daeth yn Uwch Gymhorthydd Gofal oddeutu blwyddyn yn ôl.

Meddai Kira: “Yn fy rôl fel uwch gymhorthydd gofal, rwyf wedi gweithio gyda nyrsys a pharafeddygon, ac roedd hynny wedi adeiladu fy hyder. Trwy weithio gyda nhw, cefais fewnwelediad i’w gwaith, a rhoddodd yr hyder i mi benderfynu rhoi tro arni.

"Yn sicr, byddaf yn methu'r preswylwyr a’r staff yn y cartref gofal. Rydym bob amser yn tynnu coes, ac maent oll yn teimlo fel teulu i mi erbyn hyn. O ran hynny, bydd yn anodd iawn gadael.

"Rydw i’n mynd i astudio Nyrsio Oedolion yn Wrecsam, a fy nod yn y pen draw yw dod yn Nyrs Cymunedol.”

Dywedodd Catherine Roberts, Rheolwr yng nghartref gofal Cysgod y Gaer: “Mae’n wych gweld cynnydd Kira, ac er fy mod yn colli aelod gwych o staff, rwy’n credu ei bod yn bwysig iawn i bobl ifanc fynd i ddilyn eu breuddwydion.

"Beth bynnag yw eich rôl ddechreuol, neu lle bynnag ydych chi ar eich llwybr gyrfa, mae cyfleoedd bob amser ar gael i ddatblygu a gwneud cynnydd mewn gofal cymdeithasol.

"Mae Kira wedi ennill profiad gwerthfawr ac mae ei hyder wedi tyfu’n fawr ers iddi ddechrau gyda ni. Rydw i’n credu bod ei gwaith wedi ei pharatoi’n dda er mwyn symud ymlaen.

"Byddwn ni oll yn ei cholli, ond yn dymuno’n dda iawn iddi.”

I gael mwy o wybodaeth am weithio yn y maes gofal cymdeithasol, ewch i'n gwefan.

Sgiliau rheoli glaswellt traddodiadol yn tacluso coetir cymunedol

Mae ychydig o waith rheoli dolydd traddodiadol wedi helpu i warchod hafan gymunedol i natur yn Rhuthun.

Mae Gwasanaeth Cefn Gwlad y Cyngor wedi defnyddio hen dechneg sy’n dda i’r hinsawdd i reoli tir yng nghoetir cymunedol Stryd Llanrhydd sy’n cyd-fynd â’r gwaith o’i greu i helpu i atal newid hinsawdd.

Plannwyd 800 o goed ar yr hen gae ysgol yn gynharach eleni fel rhan o ymdrech barhaus i leihau allyriadau carbon a gwella bioamrywiaeth.

Ynghyd â’r coed, datblygwyd dôl blodau gwyllt, gwrychoedd cynhenid, pwll dŵr i fywyd gwyllt, dosbarth awyr agored a man hamdden i gefnogi’r amgylchedd a darparu lle cymunedol i drigolion lleol fwynhau natur.

Gan roi ystyriaeth i newid hinsawdd, fe wnaeth y Ceidwaid Cefn Gwlad drefnu diwrnod o bladuro gyda gwirfoddolwyr yn ddiweddar i helpu i gynnal a chadw’r ardal ar gyfer y gymuned leol a’r bywyd gwyllt sydd yno.

Mae pladuro wedi’i olrhain yn ôl i oes y Rhufeiniaid. Mae’r dechneg yn cynnwys defnyddio llafn crwm hir sydd wedi’i osod ar ongl i’r handlen, er mwyn gallu torri gwair â llaw. Byddai’r dull hwn wedi helpu i gynaeafu gwair o gaeau a dolydd Sir Ddinbych cyn i bobl ddechrau defnyddio mwy a mwy ar beiriannau mecanyddol.

Mae’n gyfeillgar i anifeiliaid a phryfetach sy’n byw ar ddolydd gan ei fod yn rhoi amser iddynt symud ymlaen, a chyfle i’r rhai sy’n gweithio weld unrhyw fywyd gwyllt.

Mae pladuro hefyd yn ffordd fwy gwyrdd o reoli glaswelltir oherwydd ei bod yn dechneg heb danwydd, ac mae’n well i’r corff gan fod peiriannau modern yn achosi mwy o ddirgrynu i ddwylo pobl.

Dywedodd y Cynghorydd Barry Mellor, Aelod Arweiniol yr Amgylchedd a Chludiant: “Braf iawn ydy gweld yr hen dechneg yn cael ei defnyddio gan ein Tîm Cefn Gwlad a gwirfoddolwyr ar y safle cymunedol yma gan fod osgoi defnyddio tanwydd ffosil a phladuro’n cyd-fynd yn dda iawn efo’r ardal yma ac yn cyfrannu at atal newid hinsawdd ar ran y gymuned leol a natur.”

Crefft draddodiadol yn gwella cynefinoedd mewn ystafell ddosbarth fyw

Mae crefft draddodiadol yn helpu hafan natur ysgol i barhau i gefnogi bywyd gwyllt lleol.

Mae staff a gwirfoddolwyr Gwasanaethau Cefn Gwlad Sir Ddinbych, gyda chymorth Natur er Budd Iechyd wedi defnyddio techneg hynafol i helpu i greu cynefinoedd cryfach ar gyfer natur ar dir yng Nglasdir, Rhuthun.

Dros y blynyddoedd mae timau cefn gwlad wedi bod yn gweithio gydag Ysgol Stryd y Rhos i greu a rheoli ystafell dosbarth awyr agored brysur i ddisgyblion ei mwynhau a dysgu ohoni.

Ar y safle mae cuddfan adar, dolydd bywyd gwyllt, perllannau, blwch gwenyn, trapiau camera a phwll corstir i helpu plant i ddysgu am natur a sut i’w chefnogi eu hunain.

Rŵan mae staff cefn gwlad Sir Ddinbych a gwirfoddolwyr wedi creu amddiffyniad ychwanegol i fyd natur drwy osod gwrychoedd ar y safle.

Crefft draddodiadol yw hon lle caiff coesau rhes o wrychoedd eu torri’n rhannol a’u gosod ar ongl er mwyn annog tyfiant o’r gwaelod fel bod y gwrychoedd yn plethu a’i gilydd ac yn tewychu gan greu cynefin trwchus i fioamrywiaeth.

Mae’n dechneg a ddefnyddiwyd gan y rhan fwyaf o ffermwyr a thirfeddianwyr am ganrifoedd fel rhan o reoli eu ffiniau cyn i dechnegau rheoli gwrychoedd mecanyddol gymryd drosodd. Fodd bynnag mae astudiaethau wedi dangos bod yr hen ddull traddodiadol yn llawer mwy effeithiol o ran adfywio gwrychoedd er budd natur leol.

Meddai’r Cynghorydd Barry Mellor, Aelod Arweiniol dros yr Amgylchedd a Thrafnidiaeth, a Chefnogwr Bioamrywiaeth: “Mae hon yn bartneriaeth wych rhwng Ysgol Stryd y Rhos a’n timau cefn gwlad sy’n caniatáu i’r disgyblion ddysgu am, gwerthfawrogi a chynnig eu syniadau eu hunain am sut i gefnogi natur leol, sydd mor bwysig ar hyn o bryd.

“Mae’n wych fod y grefft draddodiadol hon wedi’i defnyddio yn ystafell ddosbarth fyw Glasdir gan y bydd yn rhoi mwy o gefnogaeth fyth i natur ar y safle ac yn gyfle i’r disgyblion wylio a dysgu wrth i’r gwrychoedd ddatblygu’n gynefinoedd cyfoethog dros amser."

Partneriaeth natur gymunedol yn cael gwobr genedlaethol

Gwelliannau i Gilfach Plymog

Fel rhan o ymdrechion Ardal o Harddwch Naturiol Eithriadol Bryniau Clwyd a Dyffryn Dyfrdwy i reoli nifer cynyddol yr ymwelwyr dydd i rai o’n safleoedd mwyaf poblogaidd, mae’r tîm yn ymgymryd â chyfres o welliannau hawliau tramwy fel y nodwyd yn y Cynllun Hamdden a gomisiynwyd yn ddiweddar. Nododd y cynllun gyfleoedd i ddatblygu parth cyfforddusrwydd yng nghanol ardal Bryniau Clwyd, gan ddarparu llwybrau y gellir eu dilyn yn hawdd o safleoedd heblaw meysydd parcio Moel Famau a Pharciau Gwledig Loggerheads.

     

Bydd taith gylchol Bryn Alyn yn mynd â phobl o Blymog (ar yr A494) ar daith gylchol heibio i galchbalmant eiconig Bryn Alyn. Mae giatiau mochyn Llarwydd neu giatiau cerddwyr yn cael eu gosod yn lle camfeydd pan fo’n bosibl i wella mynediad.

Gwelliant oedd wir ei angen oedd y man croesi dros y nant, a elwir yn lleol yn Seven Springs. Yn garedig iawn, rhoddodd Heidelberg Materials Aggregates yn Chwarel Cefn Mawr y creigiau calchfaen mawr i greu rhyd gerrig newydd a gwell. Nid yn unig mae hyn wedi gwella diogelwch y man croesi, ond mae hefyd wedi gwella gwerth darluniadwy’r ardal hon. 

Estyniad gofal plant newydd yn agor yn Ysgol Penmorfa

Mae Ysgol Penmorfa ym Mhrestatyn wedi agor Cyfleuster Gofal Plant newydd yn swyddogol, ac fe fydd yn gwbl weithredol ar gyfer y tymor newydd.

Mae’r estyniad yn cynyddu capasiti’r ddarpariaeth gofal plant yn yr ardal, gan ganiatáu i fwy o deuluoedd lleol elwa ar ofal plant o safon uchel ym Mhrestatyn.

Bydd hyn yn gwneud gwahaniaeth mawr i fywydau plant a theuluoedd yn yr ardal ac yn rhoi mynediad at ddysgu i blant o oedran ifanc.

Dechreuodd y gwaith ar yr estyniad ym mis Medi 2022, ar ôl penodi’r contractwr adeiladu TG Williams yn llwyddiannus. Cafodd y gwaith ei gwblhau yn ystod haf 2023.

Ariannwyd y prosiect gan Grant Cyfalaf Dechrau'n Deg Llywodraeth Cymru.

Dywedodd y Cynghorydd Gill German, Dirprwy Arweinydd ac Aelod Arweiniol Addysg, Plant a Theuluoedd: “Mae agor y cyfleuster gofal plant newydd yma’n newyddion gwych i ardal Prestatyn a bydd yn rhoi cyfle pellach i’n plant a’n teuluoedd gael mynediad at ofal plant o safon uchel yma yn Sir Ddinbych.

"Rydym wedi ymrwymo i ddarparu’r dechrau gorau posibl i’n plant ac rydw i mor falch ein bod wedi gallu ymestyn ein cynnig gofal plant fel hyn, diolch i gyllid cyfalaf Llywodraeth Cymru a gwaith caled pawb a fu’n rhan o’r gwaith.”

Carchar Rhuthun yn cynnig profiad Awstralaidd unigryw

Sut mae taith i Awstralia’n swnio? Swnio’n wych dydi? Wel, doedd hynny ddim yn newyddion da os oeddech chi’n garcharor yng Ngharchar Rhuthun!

Mae Amgueddfa Carchar Rhuthun yn cynnig profiad gwirioneddol unigryw ar 2 Tachwedd - i gael eich ‘cludo’ yn ôl mewn amser. Dyma gyfle unigryw i weld a chlywed hanesion y troseddwyr a gludwyd i Awstralia o Garchar Rhuthun ar ddiwedd y 1800au.

Gall y mynychwyr ddysgu sut fywyd oedd ar y llongau cludo a gallant glywed hanesion am dynged nifer o’r carcharorion.

Fe fydd y teithiau am 11am a 2pm a bydd modd i’r mynychwyr ddilyn y cymeriadau o amgylch y carchar i glywed eu straeon. Dyma daith hwyliog sydd yn llawn gwybodaeth sy’n addas i bob oedran a bydd ffioedd mynediad arferol yn berthnasol.

Dywedodd Philippa Jones, Rheolwr Gweithredu a Datblygu Safle Treftadaeth: “Mae tîm y Carchar yn edrych ymlaen at gyflwyno ein Diwrnod Cludo unwaith eto. Rydym ni wedi dysgu llawer mwy am y carcharorion a gafodd eu cludo i Awstralia yn ddiweddar, ac fe fydd y diwrnod yma’n ffordd wych o gyflwyno hyn i’n hymwelwyr.”

Dywedodd y Cynghorydd Emrys Wynne, Aelod Arweiniol y Gymraeg, Diwylliant a Threftadaeth: “Mae hwn yn gyfle gwych i bobl ddysgu am daith hir rhai o’r carcharorion o’n cornel ni ar y blaned, yr holl ffordd i Awstralia. Dyma gell newydd a gafodd ei hagor eleni, buaswn yn annog unrhyw un sy’n hoffi hanes i ddod draw i’w brofi.”

I gael mwy o wybodaeth, ewch i dudalen Facebook y Carchar.

Cynllun parcio ‘Am Ddim Ar ôl Tri’ Cyngor Sir Ddinbych

Bydd Cyngor Sir Ddinbych unwaith eto yn cynnal y cynllun parcio 'Am Ddim Ar ôl Tri' yn y cyfnod cyn y Nadolig.

Rhwng 20 Tachwedd a 31 Rhagfyr, bydd meysydd parcio yng nghanol y dref sy'n cael eu rhedeg gan Gyngor Sir Ddinbych yn rhad ac am ddim i'w defnyddio bob dydd o 3pm ymlaen i annog mwy o bobl i ddefnyddio eu stryd fawr leol ar gyfer siopa yn y cyfnod cyn y Nadolig a'r Flwyddyn Newydd.

Bydd y fenter Am Ddim Ar ôl Tri ar gael yn y meysydd parcio canlynol:

• Corwen – Green Lane
• Dinbych - Lôn Ffynnon Barcer, Ward y Ffatri, Lôn Crown, Lôn Swyddfa'r Post a Stryd Y Dyffryn.
• Llangollen - Heol Y Farchnad, Stryd y Dwyrain, Stryd y Neuadd a Heol y Felin.
• Prestatyn – Rhan Isaf y Stryd Fawr, Kings Avenue a’r Orsaf Reilffordd.
• Rhuddlan – Stryd y Senedd.
• Y Rhyl - Canolog (dan ddaear), Ffordd Morley, y Tŵr Awyr, Gorllewin Stryd Cinmel, Neuadd y Dref a’r Orsaf Reilffordd; Y Llyfrgell (gofodau parcio i bobl anabl yn unig),
• Rhuthun - Stryd Y Farchnad, Ffordd y Parc, Crispin Yard, Troed Y Rhiw, Stryd y Rhos, Sgwâr Sant Pedr a Dog Lane.
• Llanelwy – Y Lawnt Bowlio.

Dywedodd y Cynghorydd Barry Mellor, Aelod Arweiniol dros yr Amgylchedd a Thrafnidiaeth: "Mae parcio yn rhad ac am ddim ar ôl tri wedi bod yn boblogaidd yn y blynyddoedd blaenorol oherwydd ei fod yn gynllun gwych sy'n galluogi trigolion i gefnogi eu cymunedau lleol. Rydym hefyd yn darparu pum diwrnod parcio am ddim y flwyddyn i bob cyngor tref a dinas a mater iddynt hwy yw sut i’w defnyddio. Mae llawer yn tueddu i ddefnyddio'r rhain yn y cyfnod cyn y Nadolig i annog pobl i siopa'n lleol.

"Rydyn ni'n gobeithio bydd pawb yn siopa ar eu stryd fawr a chefnogi ein busnesau, yn enwedig yn y cyfnod cyn y Nadolig, ac yn manteisio'n llawn ar y cynllun drwy ddefnyddio meysydd parcio canol trefi'r sir yn rhad ac am ddim."

Lawnsio cronfa grantiau yn ardal Rhuthun

Mae cymdeithas dai Grŵp Cynefin wedi lawnsio cronfa gwerth £18,000 ar gyfer gweithgareddau i wella cymunedau yn ardal Rhuthun. 

Mae’r grantiau – o hyd at £1000 yr un - ar gael i grwpiau gwirfoddol a chymunedol sy’n gwneud gwahaniaeth a gwelliant yn eu hardal leol. Daw’r grantiau fel rhan o ail-ddatblygu Cynllun Tai Gofal Ychwanegol Llys Awelon yn Rhuthun.

 

Mae bellach yn arferol bod cytundeb adeiladu mawr o’r math yma yn cynnwys buddsoddiad y tu hwnt i’r safle adeiladu, ac yn y gymuned leol yn ogystal.

Cwmni lleol, Read Construction, yw’r cwmni adeiladu sy’n ail-ddatblygu’r safle, ac felly yn hynod addas bod y buddsoddiad cymunedol hwn yn cael ei roi i ardal lle daw llawer o’u gweithwyr a chyflenwyr. Mae datblygu Llys Awelon yn bartneriaeth rhwng Grŵp Cynefin, Cyngor Sir Ddinbych a Llywodraeth Cymru.

“Mae’r prosiect newydd yma yn golygu 35 fflat ychwanegol i’r 21 fflat bresennol â chyfleusterau newydd sbon ar gyfer pobol hŷn yr ardal,” meddai Arwyn Evans, Pennaeth Datblygu Grŵp Cynefin. “Mae’n braf felly, yn ogystal a gallu darparu adnodd fel hyn i ardal, sy’n naturiol yn dod a swyddi a gwariant lleol, bod y gymuned hefyd yn manteisio’n ehangach trwy grantiau fel hyn.”

Bydd y grantiau o hyd at  £1,000  yn cael eu cynnig i grwpiau sy’n gweithredu yn Rhuthun a’r cyffiniau, o fewn cod post LL15.

“Rydyn ni wir eisiau i grwpiau o bob math wneud ceisiadau am yr arian,” meddai Ffion Pittendreigh, Rheolwr Mentrau Cymunedol Grŵp Cynefin. “Os allan nhw helpu unrhyw weithgaredd sy’n gwneud bywyd yn well, yn dod a phobl at ei gilydd ac yn lles i’r gymuned a’r amgylchedd, ewch amdani! Maen nhw’n grantiau cymharol fechan ond mae mil o bunnoedd i fenter fach yn gallu gwneud y byd o wahaniaeth.”

Mi all gweithgareddau’r grwpiau fod yn amrywiol ac yn gwneud rhai o’r isod.

• Hybu naws cymunedol yr ardal
• Cynnwys yr holl gymuned (e.e. pobl o bob oedran a galluoedd)
• Annog plant a phobl ifanc i fod yn rhan o’r prosiect 
• Trefnu digwyddiad(au) i ddod â’r gymuned at ei gilydd 
• Cefnogi prosiect parhaol (cymdeithasol neu hobi)
• Darparu cyfleoedd chwarae a hamdden i blant a phobl ifanc
• Gwella’r amgylchedd lleol (e.e. dyddiau casglu sbwriel, creu lle ar gyfer bywyd gwyllt)
• Helpu pobl deimlo’n fwy saff a diogel 
• Gwella lles y gymuned trwy annog ffordd o fyw iach
• Hybu’r iaith Gymraeg
• Ymateb i heriau'r argyfwng costau byw

Mae’r gronfa yn agor ddydd Mercher, 1 Tachwedd 2023 ac yn aros ar agor i geisiadau tan 31 Ionawr 2024. Gall grwpiau ymgeisio am y grantiau ar-lein ar wefan Grŵp Cynefin neu gysylltu i gael copi caled yn y post.

Adran Mentrau Cymunedol Grŵp Cynefin sy’n gweinyddu’r grantiau felly os hoffech drafod, gweld os ydi’ch menter neu eich prosiect chi yn gymwys neu gael help gydag ymgeisio, cysylltwch gyda thîm Mentrau Cymunedol Grŵp Cynefin ar 0300 111 2122 neu e-bostiwch mentraucymunedol@grwpcynefin.org. Mae mwy o wybodaeth ar wefan grwpcynefin.org

Os am drefnu cyfweliad neu am fwy o wybodaeth, cysylltwch gyda Mari Williams, Rheolwr Cyfathrebu a Marchnata Grŵp Cynefin ar mari.williams@grwpcynefin.org neu 07970 142 305